تاثیرات درآمد 15 هزار میلیارد تومانی توافق وین بر اقتصاد ایران/ 6 میلیارد دلار توافق ژنو کجا هزینه شد؟

سرویس اقتصادی « فردا »- مذاکرات ایران و 5+1 با روی کارآمدن دولت روحانی از شورای امنیت ملی به وزارت امور خارجه واگذار شد تا دستگاه دیپلماسی کشور با زبانی دیپلماتیک سراغ رقبای خود برود. دولت یازدهم نیز از همان روزهای ابتدایی کار خود، محمد جواد ظریف و تیم همراهش را مامور کرد تا به جدال با آمریکا و کشورهای غربی بروند و در جهت رفع تحریم ها گام بردارند. تلاش بی شائبه دولت برای راضی کردن طرف غربی در همان ماه های ابتدایی مذاکرات منجر به توافقی یکساله بین طرفین و تمدید مذاکرات شد. اما 2 روز پیش و در سومین روز از آذرماه بود که خبر رسید بار دیگر توافق بین ایران و 5+1 به زمانی دیگر موکول شده و مذاکرات تا تیرماه سال آینده تمدید شده است. در طول این مدت نیز قرار بر این شد تا ماهانه 700 میلیون دلار از دارایی های بلوکه شده ایران آزاد شود. رقمی که در پایان 7 ماه معال 5 میلیارد دلار یا 15 هزار میلیارد تومان می شود. حال سوال اینجاست که آیا با وضعیت فعلی اقتصاد کشور، آیا این ارقام می تواند به اقتصاد کشور در یکسال آینده کمک کند؟ دولت راهی جز توجه به تولید داخل ندارد ابراهیم رزاقی کارشناس مسائل اقتصادی کشورمان در گفتگو با « فردا » درباره ورود ماهانه 700 میلیون دلار در جریان تمدید مذاکرات، عنوان کرد: اگر اینگونه که دولت گام بر می دارد حرکت های اقتصادی ادامه یابد و دست روی دست بگذاریم و فقط به فکر توافق نهایی با غرب باشیم، باید بگویم که به جایی نمی رسیم و دریافت ماهانه 700 میلیون دلار تنها پوششی بر زخم عمیق اقتصاد ایران خواهد بود. وی در ادامه خاطر نشان کرد: در حال حاضر که کشور ما در شرایط تحریم قرار دارد، در طول 8 ماه گذشته میزان واردات رقمی بالغ بر 30 میلیارد دلار بوده است. در همین شرایط تحریم در 8 ماه گذشته این مقدار واردات داشته ایم که در طول یکسال حدود 50 میلیارد دلار می شود. بنابراین مجموع 7 ماهی که قرار است به صورت ماهانه 700 میلیون دلار به حساب بانک مرکزی واریز شود، یک دهم این رقم واردات در یکسال هم نخواهد بود. بنابراین دولت باید به فکر تولید داخلی باشد. این کارشناس مسائل اقتصادی کشورمان معتقد است بخش مهمی از واردات را می توانیم در داخل کشور تولید کنیم. وی در ادامه می گوید: چه لزومی دارد حتما ارز مصرف کنیم. ما می توانیم با مصرف ریال در داخل کشور، کالاهای وارداتی را در داخل کشور تولید کرده و رقم واردات 50 میلیارد دلاری در سال را به 10 میلیارد دلار برسانیم. آن زمان است که دیگر نیازی به بذل و بخشش غربی ها از پول خودمان به خودمان نخواهیم داشت. رزاقی در بخش پایانی اظهارات خود عنوان کرد: دولت پافشاری دارد که بگوید خطی که می رود درست است اما هیچ راهی جز روی آوردن به تولید داخلی نداریم. بعد از 4 یا 5 سال توجه کردن به تولید داخلی می توانیم همان ارزی که نیاز به توافق با غرب داریم را تامین کنیم و از اقتصاد نفتی نیز بی نیاز شویم. 6 میلیارد دلار توافق ژنو کجا رفت؟ یکسال پیش و در پی توافق هسته ای ایران و 5+1 در ژنو قرار بر این شد تا طرفین برای مدت یکسال مذاکرات را تمدید کرده و در طول این مدت قرارهایی را که با یکدیگر گذاشته بودند را به اجرا درآورند تا در صورت پایبندی طرفین بر قراردادها، مذاکرات نهایی انجام شود. در همان برهه طرف غربی متعهد شد تا طی 2 مرحله دارایی های ایران را آزاد کند و بدین ترتیب در پایان 2 مرحله تاکنون رقمی بالغ بر 6 میلیارد دلار به حساب بانک مرکزی ایران واریز شده که هنوز 900 میلیون دلار از این دارایی ها باقی مانده است. در مرحله اول از توافق ژنو، دارایی های ایران در هشت قسط پرداخت شد. بدین صورت که قسط اول به ارزش 550 میلیون دلار، قسط دوم 450 میلیون دلار، قسط سوم 550 میلیون دلار، قسط چهارم 550 میلیون دلار، قسط پنجم 450 میلیون دلار، قسط ششم 550 میلیون دلار، قسط هفتم 550 میلیون دلار و قسط هشتم 550 میلیون دلار آزاد شد تا در مجموع رقمی بالغ بر 4200 میلیون دلار به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود. در مرحله دوم نیز طبق توافق انجام شده، زمانبندی آزادسازی 2800 میلیون دلار دیگر نیز به این ترتیب انجام شد که قسط اول به مبلغ 500 میلیون دلار در روز دهم مرداد 1393، قسط دوم 500 میلیون دلار در روز سوم شهریور، قسط سوم 400 میلیون دلار در روز 26 شهریور و قسط چهارم 500 میلیون دلار در روز 18 مهر به حساب بانک مرکزی ایران واریز شد. در این بین قرار بود قسط پنجم به مبلغ 500 میلیون دلار در روز 12 آبان و قسط ششم به مبلغ 400 میلیون دلار در روز دوم آذر آزاد و دراختیار بانک مرکزی قرار گیرد که هنوز این 900 میلیون دلار باقی مانده به حساب بانک مرکزی واریز نشده است. حال سوال اینجاست که این رقم درآمد 6 میلیارد دلاری کجا هزینه شده و چگونه وارد اقتصاد کشور شده است. اینکه آیا این رقم بر اقتصاد ایران تاثیر داشته یا خیر، سوالی بود که خبرنگار « فردا » از اقتصاددان حامی دولت پرسید. در اینباره محمد رضا خباز گفت: اینکه این مبلغ کجا هزینه شده سوالی است که من مقام پاسخگوی آن نیستم اما می دانم که از طریق یک حساب خارج از کشور با تشریفاتی خاصل به حساب بانک مرکزی ایران واریز می شود و بانک مرکزی نیز طبق قانون بوجه کشور عمل می کند و آن را وارد اقتصاد می کند. بنابراین اینکه در کجا هزینه شده سوالی است که خزانه داری کل می تواند به آن پاسخ دهد. این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین گفت: طبیعتا این درآمد 6 میلیاردی بی اثر بر اقتصاد کشور نیست اما مشکل کشور ما در این 6 یا 7 میلیارد تومان نیست. ماهی 700 میلیون دلار رقم آنچنانی نیست که بتواند اقتصاد کشور ما را با تغییرات شگرفی روبرو کند. با این مشکلاتی که در کشور از تحریم ها گرفته تا بیکاری حاکم است این ارقام تاثیر خاصی در اقتصاد ندارد. آن هم پولی که برای خود مردم این کشور است. آنچه که ما به دنبال آن هستیم رفع مشکل تحریم ها برای بهبود کلی وضعیت اقتصادی کشور است. بنابراین می توان گفت این رقم وارد شده به اقتصاد بی اثر نبوده اما در برابر مشکلات فراوانی که در زمینه مسائل اقتصادی وجود دارد، اثر آن به شکل محسوس احساس نمی شود.