توافق نسبی ایران و آمریکا/ اختلاف بر سر چگونگی لغو تحریم‌ها/ خبرهای خاص وزیر خارجه عمان
این ارزیابی اکنون جدی است که بده بستان نهایی در شب آخر مذاکرات یا احتمالا چند روز یا هفته پس از آن رخ خواهد داد و احتمالا امریکایی ها گزینه هایی دارند که برای لحظات پایانی ذخیره کرده اند اما روشن است که امریکا به خاطر برنینگیختن حساسیت صهیونیست ها مایل نیست به طور علنی به این موضوع تصریح کند.
پایگاه مطالعاتی ایران هسته ای در این باب گزارش داده است که تجمیع اطلاعات موجود نشان دهنده چند حقیقت مهم است:
1- به نظر می رسد ایران و امریکا بر سر یک فرمول ترکیبی که ظرفیت غنی سازی محدودی را برای ایران تعریف می کند، به طور اصولی و نسبی توافق کرده اند. این فرمول، موضوع تعداد ماشین ها را با موضوعات دیگری مانند ذخیره مواد ایران، نوع ماشین ها، درصد غنی سازی، تحقیق و توسعه، شفافیت و نحوه تبدیل مواد ترکیب می کند. هنوز اطلاعات دقیقی از جزئیات این موضوع در دسترس نیست.
2- به نظر می رسد دو طرف درباره موضوع ظرفیت غنی سازی به نقطه ای رسیده اند که به تعبیر مقام های عمانی بازگشت ناپذیر است، اما درباره این فرمول تقریبا نهایی شده، هنوز گزارشی منتشر نشده که بتوان آن را با خطوط قرمزی که تیم مذاکره کننده موظف به رعایت آنها بوده ،مقایسه کرد.
3- اینکه هیچ کدام از دو طرف، مذاکره ای برای یافتن یک فرمول تمدید توافق ژنو نکرده اند، نشان می دهد که اراده سیاسی برای یافتن فرمولی برای توافق نهایی بسیار جدی است و مسئله اصلی اکنون این است که آن فرمول پیدا می شود یا نه. شواهد نشان می دهد مهم ترین نکته باقی مانده جدول زمانی تعلیق و لغو تحریم هاست. گویا طرف امریکایی در عمان حامل پیشنهاد جدیدی در این باره نبوده و موضع سابق خود را کماکان حفظ کرده است. موضع فعلی امریکا در این باره، برای ایران قابل قبول نیست.
4- این ارزیابی اکنون جدی است که بده بستان نهایی در شب آخر مذاکرات یا احتمالا چند روز یا هفته پس از آن رخ خواهد داد و احتمالا امریکایی ها گزینه هایی دارند که برای لحظات پایانی ذخیره کرده اند اما روشن است که امریکا به خاطر برنینگیختن حساسیت صهیونیست ها مایل نیست به طور علنی به این موضوع تصریح کند.
خبرهای خاص وزیر خارجه عمان
یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان در روز سوم مذاکرات مسقط کنفرانسی خبری درباره مذاکرات سه روز گذشته ایران و نمایندگان 1+5 ترتیب داد.
بن علوی در ابتدای صحبت‌هایش از تمامی خبرنگاران حاضر در این نشست به‌منظور پوشش این رویداد در سلطنت عمان تقدیر و تشکر کرد.
مذاکرات مسقط برای اتخاذ تصمیمات نبود
بن علوی از کاهش خبررسانی در روند مذاکرات عذرخواهی کرد و گفت که این یک نشست و نه کنفرانس بوده که در این نشست درباره یک موضوع صحبت می‌شد.
وی در ادامه گفت: مذاکرات در عمان برای اتخاذ تصمیمات نبود و اجتماع‌های دیگری در وین برگزار خواهد شد و طی آن تصمیمات اتخاذ خواهد شد. مایل هستم که بگویم در مذاکرات در عمان تبادل آرا و رسیدن به یک فهم مشترک برای آماده سازی عناصر مهم توافقنامه مورد انتظار بررسی شد.
دیدارهای قبل ایران و غرب در مسقط علنی نمی‌شد
وزیر خارجه عمان افزود: سلطنت عمان مشتاق است که توافق حاصل شود و عمان تمامی امکانات مورد نیاز برای کامیابی و موفقیت این مذاکرات را فراهم میکند. عمان امکانات گسترده‌ای را طی پنج سال گذشته برای حصول توافق میان ایران و جامعه جهانی فراهم کرده است.
وی در بخشی از سخنانش گفت که بسیاری از دیدارها میان ایران و غرب که در عمان برگزار می‌شد علنی نمی‌شده است.
در صورت توافق شرایط بسیار مثبتی در منطقه ایجاد خواهد شد
بن علوی همچنین گفت که عمان مشتاق است که منطقه خلیج فارس و خاورمیانه خالی از درگیری‌ها باشد. همه می‌دانند که منطقه شاهد درگیری‌های خطرناکی است که شرایط تأسفباری را ایجاد کرده است.
وی با ابراز امیدواری نسبت به حصول توافق میان ایران و غرب گفت که در صورتی که درگیری‌ها و خصومت‌ها میان آمریکا و ایران به دوستی و همکاری تبدیل شود، شرایط بسیار مثبتی در منطقه ایجاد خواهد شد. همه طرف‌ها که در عمان حضور دارند مشتاق هستند که به توافق دست یابند.
همچنان اختلافاتی وجود دارد/ شرایط خطرناک است
وزیر خارجه عمان در پاسخ به سؤالی گفت که در جریان مذاکرات اختلافات زیادی وجود داشت که در عمان توافقاتی درباره آن حاصل شد و البته همچنان اختلافاتی وجود دارد. شرایط خطرناک است اما آن چیزی که درباره آن توافق حاصل شد بیشتر از مواردی است که درباره آن اختلاف وجود دارد.
وی درباره تأثیرگذاری عمان در مذاکرات نیز گفت: ما در اینجا برای تأثیرگذاری بر مذاکرات حضور نداشتیم و ما در فاصله مساوی از هر دو طرف قرار داریم. چیزی که مهم است آینده برای همگان است و همه به اهمیت این موضوع واقف هستند.
وی همچنین درباره عدم حضور وزیران امور خارجه آمریکا و ایران در کنفرانس خبری گفت که آنها توافق کردند که کنفرانس خبری برگزار نکنند و نشست در عمان اجتماع مذاکرات نبوده، چون همه طرف‌های مذاکره کننده در عمان حضور نداشتند و در اینجا به تبادل آرا پرداختند تا به هدف نهایی یعنی توافقنامه جامع دست یابند.
وزیر امور خارجه ایران فردا عمان را ترک میکند
بن‌علوی درباره امکان تمدید مذاکرات گفت که این موضوع به مذاکره کنندگان ارتباط دارد و تأکید کرد که تمامی طرف‌های مذاکره کننده روی حصول توافق تمرکز کرده‌اند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره امکان بازگشت جان کری به عمان برای بحث و بررسی برنامه هسته‌ای ایران با عمان و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس گفت: هنوز این موضوع نهایی نشده است اما هرزمان که جان کری خواست که به عمان بازگردد از وی استقبال می‌کنیم و اشتون نیز همین موضوع را به من اطلاع داده است و وزیر امور خارجه ایران نیز فردا عمان را ترک میکند.
من پیامی از یکی از همتاهای خود در کشورهای حوزه خلیج فارس دریافت کردم که وی از این مذاکرات و نشست عمان حمایت و پشتیبانی میکند.
وی به نام وزیر امور خارجه کشور عربی که با وی تماس گرفته اشاره نکرد.
مذاکرات سهجانبه بین وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده گروه 1+5 در مسقط، پایتخت عمان، در روزهای یکشنبه و دوشنبه برگزار شد و امروز (20 آبان) نیز مسقط شاهد برگزاری دیدار در سطح مدیران کل گروه 1+5 و ایران بود.
طرفین مذاکرات سهجانبه را سخت و جدی توصیف کرده و البته سخنان چندان امیدوار کننده‌ای درباره پیشرفت آن اظهار نکرده‌اند، با این حال هنوز امیدوار به دستیابی به گشایشی در گفت‌وگوها هستند.
این مذاکرات احتمالاً مهمترین نشستی بود که پیش از گفت‌وگوهای نهایی در 18 نوامبر (27 آبان) برگزار شد و نتایج آن اهمیت زیادی در سرنوشت مذاکرات 10ساله هسته‌ای کشورمان با قدرت‌های جهانی خواهد داشت.
ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که در توافقنامه موقت ژنو موسوم به "برنامه مشترک اقدام" تعیین شده بود روز سوم آذر به پایان می‌رسد و دیپلمات‌ها تا آن روز فرصت دارند به توافقی جامع دست یابند.