وقتی پوتین "هل من مبارز" می‌طلبد/آیا روسیه نقش تاریخی خود را ایفا می‌کند؟

سرویس سیاسی«فردا» - امیر حمزه نژاد: روسیه پوتین این روزها با متد و روش دیگری با غرب مواجه شده است. روسیه‌ای که تا قبل از این سعی داشت از مواجهه و تقابل جدی با غرب جلوگیری کند و اغلب در منازعات خود با غرب کوتاه می‌آمد، این روزها به طور آشکاری مواضع ضد غربی می گیرد. روند این مواضع نیز از بحران سوریه آغاز شد. بحرانی که در آن غرب برای اسقاط حکومت این کشور تلاش بسیاری از خود نشان داد اما نتوانست این پروژه را به خوبی مدیریت کند. روسیه نیز بر خلاف مواضعی که در لیبی داشت و در مقابل دخالت مستقیم آمریکا در این کشور کوتاه آمد در برابر دخالت نظامی در سوریه مواضع سفت و سختی اتخاذ کرد. بعد از سوریه موضوع شبه جزیره کریمه و تحولات اوکراین تقابل مستقیم روسیه و غرب را بیشتر کرد. غرب که سعی داشت دوباره طی یک تحرکات هدایت شده دولت اوکراین را تغییر دهد با مواضع سفت و سخت روسیه در این زمینه مواجه شد. این بار بازنده میدان نیز غربی ها بودند. روسیه توانست شبه جزیره استراتژیک کریمه را به خاک خود بیفزاید و در منازعه با غرب یک گام رو به جلو حرکت کند. بعد از ان نیز روسیه در مناقشات اوکراین همواره موضع خود را تحکیم بخشید و به بهانه حمایت از روس‌تبارها در امور اوکراین دخالت کرد و بر تنور جدایی طلبان دمید. نزدیک شدن روسیه به ایران و چین نیز در همین زمینه قابل توجه است، کارشناسان بر این اعتقادند که روسیه با جدی تر شدن خطر تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا توجه خود را معطوف به شرق کرد. اتحادی که همواره از سوی آمریکایی‌ها به عنوان یک خط قرمز دیگر یاد می شد. روسیه در این میان مواضع ضد غربی خود راتقویت کرده است. در حوزه انرژی این تقابل این روزها محسوس است. ارزان فروشی نفت از سوی عربستان که یکی از بزرگترین صادر کنندگان نفت جهان است بازار این کالای استراتژیک را تا حدود زیادی تحت تاثیر قرار داد. کارشناسان این بازی جدید را بی ارتباط با منافع غرب در تقابل با روسیه و ایران نمی‌دانند. با فرا رسیدن فصل سرما روسیه دست بالا را در مقابل اتحادیه اروپا خواهد داشت. بسیاری از کارشناسان سیاسی این موضوع را به عنوان یک جنگ سرد انرژی قلمداد می کنند. به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا در این روند زمستان سردی در پیش داشته باشد و بازی عربستان سعودی نیز در همین راستا برای بی اثر کردن تهدیدات روسیه در این حوزه قابل توجه است. روس‌ها اینبار یک خط قرمز دیگر در تقابل غرب را نیز شکستند. چند روز پیشپوتین در سخنانی جالب توجه غرب را به تروریست پروری متهم کرد. رئیس جمهور روسیه با انتقاد شدید از دولتهای غربی، آنها را مسؤول به وجود آمدن تروریسم و حمایت از آن و افزایش بحرانها و درگیریها در دنیا متهم کرد. "ولادمیر پوتین" گفت: «کشورهای غربی در حال تکرار اشتباهات گذشته خود هستند، آنها قبلا از گروه های افراطی برای مقابله با شوروی حمایت کرده بودند که در نتیجه آن اقدامات طالبان و القاعده به وجود آمد.» پوتین با اشاره به چندین برابر شدن درآمد تروریستها از تجارت مواد مخدر پس از اشغال افغانستان توسط نیروهای بین المللی، خاطرنشان کرد: «منابع حمایت مالی از تروریستها امروز به تجارت از مواد مخدر خلاصه نمی شود، بلکه آنان در حال کسب درآمد از فروش نفت هستند.» وی افزود: «تروریستها با قیمتهای پایین نفت می فروشند و کسانی هم هستند که این نفت را خریداری و دوباره می فروشند؛ درنتیجه از تروریستها حمایت مالی می کنند. » به نظر می‌رسد اینگونه اظهار نظرها در کنار مواضعی که روسیه در چند ماه اخیر اتخاذ کرده است، نشان دهنده راه جدیدی است که روسیه در آن گام گذاشته. روسها شاید در این تقابل جدید با غرب سعی دارند به وادی ایدئولوژیک باز گردند و مقابله با غرب را به عنوان یک مفهوم ایدئولوژیک در سیاست خارجی خود بدل سازند. موضوعی که اگر صحیح باشد در تحولات منطقه ای و شکل گیری بلوک‌های جدید در حوزه بین الملل بسیار اثرگذار خواهد بود. روسها در این زمینه کارهایی نیز انجام داده اند و سفر رئیس جمهور ایران بعد از سفر به نیویورک و سازمان ملل در این زمینه حاوی پیام خاصی نیز به غرب بود. با این تفاسیر بایستی منتظر اقدامات بعدی روسیه بود و دید آیا این فرضیه قابل اثبات است یا خیر.