زنان به راحتی زیر بار فرزند آوری نمی روند/19 درصد خانواده‌های ایرانی یک فرزند دارند/ایران به سمت سالمندی پیش می‌رود

سرویس اجتماعی « فردا» - پديده سالمندي بر اندازه و تركيب نيروي كار و رشد اقتصادي نقش موثری دارد. كشورهاي که با نرخ باروري پايين و يا حتي كاهش عرضه نيروي كار مواجه هستند در طولانی مدت با مشکل مواجه خواهند شد. كاهش تعداد شاغلا‌ن ممكن است اثرات منفي بر رشد اقتصادي و تأمين رفاه همگاني در سطح كلا‌ن داشته باشد. كاهش روند رشد جمعيت در واقع منجر به سنگين‌تر شدن وظيفه تأمين نيازهاي روزافزون جمعيت سالمند خواهد شد و اين مسأله مي‌تواند بر شيوه‌هاي توليد كالاها و خدمات و كارآيي كلي اقتصاد اثرگذار باشد. نتایج سرشماری آماری در ایران نشان می دهد که 8.1 درصد جمعیت ایران بالای 60 سال سن دارند به طوری که نسبت به سالهای قبل این آمار افزایش یافته است. در این رابطه دکتر امان الله قرائی مقدم در گفتگو با «فردا» ضمن تاکید بر کاهش میزان زاد و ولد در کشور گفت: 19 درصد خانواده‌های ایران یک فرزند دارند و رشد طبیعی جمعیت و باروری در ایران خصوصا در شهرهای بزرگ مانند تهران و اصفهان و ... منفی یک است. این به منزله ورود ایران به دوران سالمندی است که آفت خطرناکی برای کشور محسوب می شود. وی افزود: متاسفانه جمعیت بالای 60 سال افزایش یافته و متقابلا جمعیتی که بتواند بارور شود کاهش یافته است. اگر مدت زمان باروری برای دختران که از 15 تا 35 سالگی است 20 سال در نظر بگیریم و اگر در هر چهار سال یک بچه بیاورد 5 بچه می شود، اما با افزایش سن ازدواج این روند تغییر کرده است. دختری که در 28 سالگی ازدواج کند حداکثر می تواند دو بچه بیاورد پس مدت زمان ازدواج در باروری بسیار موثر است. این استاد دانشگاه تصریح کرد: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که با افزایش جمعیت سالمند در کشور که پس از سال 1425 جمعیت سالخورده به اوج خود خواهد رسید، بیش از 20 میلیون و افزون بر سه برابر میزان کنونی خواهد بود. همچنین در پی این افزایش کشور نیازمند بیشتر تخت‌های بیمارستانی، مراکز فیزیوتراپی و آزمایشگاه‌ها و هدر رفت بودجه بسیاری خواهد شد. این جامعه شناس همچنین با اشاره به توصیه و هشدار مقام معظم رهبری در خصوص افزایش جمعیت سالمندی نیز اظهار کرد: مقام معظم رهبری بارها توصیه کرده اند که باید مراقب پیری جمعیت در آینده باشیم. ایشان همانطور که بر افزایش جمعیت جوان تاکید داشته اند بر کیفیت جمعیت نیز تاکید کرده اند. به این معنا که مسوولان باید به جای توجه به رشد کمی، بر روی کیفیت جمعیت جامعه سرمایه گذاری و برنامه ریزی کنند. نباید برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که به جمعیت اضافه کنیم، اما بیکاران و معتادان و بی خانمان ها را نادیده بگیریم. وی در ادامه با تاکید بر سیاست های غلط جمعیتی نیز گفت: از سال 1350 که در کشور سیاست مبارزه با افزایش جمعیت آغاز گشت و سیستم های آموزشی، رسانه ها و غیره در این مدتی طوری عمل کرده اند که رغبت بچه دار شدن در میان خانواده ها کاهش یابد. در برهه‌ای از زمان این سیاست نتیجه داد و همچنان متوقف نشده است. به نظر می رسد مسئولین دیگر توانایی مهار کردن سیاست کاهش جمعیت را ندارند. قرائی مقدم با بیان اینکه عقب گرد از مسیر قبلی نیازمند فرهنگ سازی مجدد است گفت: اگر چه عدم تمایل به فرزندآوری در خانواده ها دلایلی نظیر افزایش بلوغ فکری، بیکاری، مشکلات اقتصادی، بالا بودن آسیب های اجتماعی و غیره نیز بستگی دارد، اما این را نیز می دانیم که مردم امروزه در مقایسه با گذشته بدون تحلیل و تفکر اقدام به بچه دار شدن نمی کنند. بنابراین همانطور که برای کاهش فرزند آوری برنامه های تدریجی بعد از 30 سال جواب داد، برای برنامه ریزی برای افزایش جمعیت جامعه نیز باید از طریق سیستم آموزش و پرورش به مدت طولانی اجرا شود. قرائی مقدم همچنین عنوان کرد: فرهنگ بچه دار شدن نیازمند هزینه های بسیاری است. زنان امروز مانند زنان قدیمی تن به باروری سالانه نمی دهند. آنها ساختار فکری‌شان با گذشته تفاوت کرده و در کنار توجه به مسئله فرزندآوری، به فکر آسایش مادی خود نیز هستند. از امکاناتی که جامعه برای آنها درنظر گرفته مانند افزایش سطح تحطیلات و اشتغال زایی و...نمی گذرند. بنابراین تغییر دیدگاه زنان و دختران نسبت به مسئله فرزند آوری از نکات مهمی است که به نظر می رسد در مراکز آموزشی ما فراموش شده است. این کارشناس مسائل اجتماعی در پایان اظهار کرد: به دلیل مشکلات اقتصادی، میل به ازدواج در میان جوانان کاهش یافته است. به نظر می رسد نشاط اجتماعی در میان جوانان وجود ندارد و امید به آینده را از دست داده اند. بنابراین مسئولین در کنار اعمال سیاست های افزایش جمعیت باید به فکر تامین معیشت، کار و مسکن آنها باشند.