نقدی بر کج‌فهمی درباره دفاع مقدس
دفاع مقدس یک مقطع هشت ساله از تاریخ نیست بلکه یک شیوه اندیشیدن است که باید متناسب با زمان و فراخور شرایط جامعه بازتعریف شود. اگر برداشت ما از دفاع مقدس متمرکز به یک نگاه تاریخی صرف باشد نمی‌توان گنجینه معنوی عظیم موجود در آن را استخراج کرد.
علیرضا کیانفر: هر سال با فرارسیدن هفته اول مهرماه و به مناسبت آغاز جنگ تحمیلی؛ دلاورمردی هشت ساله مردمان این سرزمین با نام هفته دفاع مقدس گرامی داشته می‌شود اما درک غلط و کج اندیشی در مورد آنچه هشت سال این مملکت را در مقابل گروه عظیمی از دشمنان پیروز کرد سبب شده است تا نتوانیم از آن در جهت حل مسائل موجود استفاده کنیم.
دفاع مقدس را نباید یک مقطع تاریخی دید که در اِلِمان‌هایی چون چفیه، سربند و توپ و تانک خلاصه می‌شود. آنچه در دفاع مقدس اتفاق افتاد یک شیوه اندیشیدن است که اگر بعد از جنگ تحمیلی در بدنه مدیریتی و اجرایی کشور و از سوی دیگر در محیط خانواده و اجتماع محقق می‌شد تا حد زیادی شیوه سبک زندگی ایرانی و اسلامی را محقق می‌کرد.
خیلی از مسائل، مشکلات و دردهایی که امروز جامعه ما به آن گرفتار است بخاطر عدم التزام عملی مسئولین به مفاهیم دفاع مقدس است. متاسفانه شیوه شعار محوری مدیران فرهنگی باعث شده است تا تنها به پوسته مفاهیم ناب انقلابی بپردازیم و درون‌مایه و محتوای آنها را به طور کامل فراموش کنیم.
بررسی جوانب مختلف فرهنگ دفاع مقدس اگر مبتنی بر مشکلات و مسائل جامعه امروز ما نباشد و تنها یک نگاه قدیس محورانه به این مقطع تاریخی انقلاب داشته باشیم هرگز از گنج عظیم و ذخیره ارزشمند معنوی آن دوران بهره‌مند نخواهیم شد.
بزرگترین سوالی که امروز ذهن نسل‌های سوم و چهارم انقلاب اسلامی را به خود مشغول کرده، این است که چرا خلوص نیت، صفای باطن، دغدغه مندی و مسئولیت‌پذیری آنان که در فیلم‌های سینمایی بعنوان بدنه اجرایی جنگ در خطوط نبرد معرفی می‌شدند در میان مبلغان امروز مفاهیم دفاع مقدس وجود ندارد؟ چه شد که آن شیوه نگرش جمعی و فرهنگ از‌خود گذشتگی جای خود را به خودمحوری و سرمایه‌سالاری امروز جامعه ما داد؟
همه ما که وظیفه حفظ و حراست از ارزش‌های دفاع مقدس را برعهده داریم باید از نگاه تنگ‌نظرانه و سطحی به مفاهیم هشت سال جنگ تحمیلی بپرهیزیم و از ذخیره ارزشمند آن دوران دوایی برای درمان دردهای بی‌شمار جامعه خود پیدا کنیم. قرار نیست از دفاع مقدس بتی تراشیده شود و در کنج معابد یادمان‌ها و یادگارها به پرستش آن بپردازیم.
دفاع مقدس یک شیوه عملیاتی و یک مدل مدیریتی مبتنی بر مفاهیم دینی است و بیش از تقدیر و تمجید نیازمند توجه عملی تمامی اقشار جامعه دارد. تبلیغ برای دفاع مقدس تنها و تنها با التزام عملی مدعیان و متشرعین جامعه محقق می‌شود و نه با پوستر و بنر و غیره
مظلومیت و مهجوریت مفاهیم دفاع مقدس را باید در ادارات دولتی، سازمان‌ها و نهادهای اجرایی کشور، خانواده‌ها و در نیات قلبی تک‌تک مدعیان پیروی از آن دوران باصلابت انقلاب اسلامی جستجو کرد.
خلوص نیت و کار برای رضای خداوند، مسئولیت‌پذیری، خدمت به مردم، تقدم منافع جمعی بر نفع شخصی و تواضع از جمله ویژگی‌های فرزندان دفاع مقدس است که الحق و الانصاف امروز پیدا کردن آنها در میان جامعه کار چندان ساده‌ای نیست.
آنچه دفاع مقدس ما را از سایر جنگ‌های متدوال در طول تاریخ متمایز می‌کند تحقق مفاهیم والای انسانی در سخت‌ترین شرایط و پرخطرترین معابر است. ملت ما در دوران دفاع مقدس توانست نشان دهد که انسانیت انسان زمانی تحقق می‌یابد که وی بتواند با بازوان گذشت از پارادایم فکری تنازع بقا عبور کرده و ایثار را به نمایش بگذارد.
اگر همان الگوی اخلاقی و شیوه عملی امروز در جامعه وجود داشت نه‌تنها تحمل تحریم‌ها و فشارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی دشمن برای مردم راحت‌تر بود بلکه می‌توانست دفاع مقدس دیگری را این‌بار در مقابل جنگ نرم دشمن به نمایش بگذارد. اگر موضع ما امروز در مقابل زورگویی استکبار کمی متزلزل شده است باید دلیل آن را در فاصله گرفتن از مفاهیم دفاع مقدس جستجو کنیم.
مدیران انقلاب اسلامی در هر عرصه و در هر سطحی از مدیریت باید نماد فرماندهان هشت سال جنگ تحمیلی باشند تا بهترین و اصیل‌ترین تبلیغ برای دفاع مقدس تحقق یابد. بهترین رسانه برای انتقال ارزش‌های دفاع مقدس قلب‌های تک‌تک دلسوزان نظام اسلامی و گام‌های محکم آنها برای خدمت به مردم است.
رسانه با مفهوم غربی آن ظرفیت انتقال چنین گنجینه عظیم و سرمایه گرانبهایی را ندارد و آنچه از دست فناوری برای تبلیغ مفاهیم دفاع مقدس برمی‌آید تا با روح و جان مبلغان آمیخته نشود نتیجه عملی در جامعه به بار نخواهد آورد.
متاسفانه امروز کج‌فهمی از مباحث دفاع مقدس باعث شده است تا تبلیغ برای این مهم لق‌لقه دهان برخی از افرادی باشد که هیچ نسبتی میان مشی عملی خود و این مفاهیم ارزشمند نبینند و اگر چنین شیوه‌ای را تفسیر به ضدتبلیغ کنیم چندان بی‌راه نگفته‌ایم.
دفاع مقدس زمانی محقق می‌شود که در عمل تک‌تک افراد جامعه و بخصوص مدعیان ظهور و بروز پیدا کند. باید پارامتر‌های مهم و اساسی روحیه جهادی و بسیجی را استخراج کرد و در مقابل بوروکراسی مرسوم اداری و سازمانی که تنها به رفع تکلیف می‌اندیشد طرحی نو درانداخت.
نگاه به دفاع مقدس باید یک نگاه فراتر از چارچوب‌های موجود باشد تا بتوان از سرمایه هشت سال روحیه جهادی فرزندان این سرزمین یک مدل جدید ترسیم و آن را به جهان معرفی کرد.
فاصله بین عمل و نظر مبلغان دفاع مقدس باعث شده است که تحقق فرهنگ آن دوران برای جوانترهای جامعه غیر قابل دسترس به نظر برسد. نمی‌توان مفاهیم و ارزش‌ها را کانالیزه کرد و آنها را در قالب بسته‌هایی جدای از روند طبیعی زندگی به مردم عرضه نمود. باید ارزش‌ها با روند جاری زندگی در هم تنیده شود و محدود کردن آنها به یک مقطع زمانی و مکانی خاص ظلم بزرگی به ارزش‌هاست.
آنچه امروز بیشتر نهادهای مسئول در قبال دفاع مقدس انجام می‌دهند تنها تجلیل و ستایش دوران دفاع مقدس است و نه ترویج فرهنگ آن دوران با شکوه انقلاب اسلامی. کتب معروف دفاع مقدس چون دا، من زنده‌ام، لشکر خوبان از آن جهت مورد استقبال عمومی قرار می‌گیرند چون با روند جاری زندگی و حقایق دوران دفاع مقدس در هم تنیده هستند. دفاع مقدس بیسیار بیش از تجلیل نیازمند ترویج عملی است.
نکته آخر اینکه دفاع مقدس متعلق به یک قشر، سازمان و یا نهاد خاص نیست و تمامی مردمان این سرزمین میراث‌داران آن دوران باشکوه هستند و ترویج صحیح فرهنگ دفاع مقدس زمانی تحقق می‌یابد که فعالیتی در جهت شرکت گسترده اقشار مختلف مردم در این مهم انجام شود. فرهنگ دفاع مقدس هیچ نیازی به مدیریت بوروکراتیک ندارد بلکه تبلیغ برای آن تشنه حضور افرادی است که خود اسوه جهاد و مصادیق عملی آن دوران باشکوه برای شرایط امروز کشور باشند.