با کارهای تزئینی نمی توان محیط زیست را نجات داد/ آیا زمین همه چیز را می بلعد؟

سرویس اجتماعی «فردا»؛ این روزها اگر در خیابان‌های شهر تهران قدم بزنید شاهد ذرات ریز سفید رنگی خواهید بود که در هوا معلق هستند. برخی از شهروندان برای اینکه این ذرات ریز به دهان و دستگاه تنفسی آنها راه پیدا نکند از ماسک و یا دستمالی برای نفس کشیدن استفاده می کنند. اگر کمی دقت کنید متوجه می شوید که این ذرات معلق حشرات ریزی سفید رنگی هستند که به آنها « مگس سفید» گفته می شود. به دلیل شباهت و گرد‌‌های سفیدی که روی بال‌های این حشره وجود دارد به نام " مگس سفید" معروف شده است؛ این حشرات،‌ آفات گلخانه‌ای و مزارع جالیزی هستند که در فضای شبز شهری جزء آفات درجه دو هستند و آفات کلیدی به شمار نمی‌آیند. یکی از دلایل طغیان این حشره در محیط شهری شرایط آب و هوایی به ویژه افزایش طول دوره گرما در تابستان است؛ وقتی دوره گرما طولانی شود این حشرات افزایش می‌یابند اما دلیل مهم‌تر تغییرات اکو سیستم است؛ یعنی به دلیل استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی بی‌کیفیت در مزارع اطراف تهران، حشرات شکارگر از جمله زنبورها ( که مگس سفید را شکار می‌کنند) از بین می‌روند،‌ در نتیجه مگس‌‌های سفید افزایش می‌یابد. کارشناسان در این زمینه بیان می کنند که «افزایش جمعیت این حشره خطری برای انسان نداشته و فقط به گیاهان و خوراک انسان آسیب می زند.» اما گرچه در نگاه اول این حشرات ریز برای سلامتی ما مضر نیستند اما باید نگران این باشیم که اکوسیستم طبیعی کشور و بویژه پایتخت به هم خورده و ممکن است در آینده شاهد پدیده‌های دیگری در این زمینه باشیم. موضوع حائز اهمیت در این زمینه توجه به مساله محیط زیست است. محیط زیست در کشورمان بسیار شکننده و آسیب پذیر شده است. بحران آب جدی است و اگر به سال گذشته نگاهی بیندازیم می بینیم که میزان بارندگی ها بیشتر بوده و تابستان سال گذشته در همین زمان شرایط آب و هوایی دیگری داشت و لااقل هوا سردتر می بود و در برخی از مواقع نیز با باران همراه بود. اما دو سوم شهریورماه امسال گذشته و هنوز هوای تهران بارانی نشده است. با این اوصاف باید به دو نکته دیگر نیز اشاره کرد. مساله استفاده بیش از حد و یا غیر علمی از سموم شیمیایی در مزارع سبب به هم ریختگی اکوسیستم شده است. این مساله پیش از اینها به طور مکرر از سوی رسانه‌ها مطرح شده بود و رسانه‌های مختلف نسبت به آلودگی مزارع و محصولات کشاورزی و بعضا استفاده از آب فاضلاب در این زمینه هشدار داده اند. هشداری که به نظر می رسد تا به امروز خیلی جدی گرفته نشده‌اند و بعضا با وخامت اوضاع و پدید آمدن پدیده‌های نادری مانند « مگس‌های سفید» در سطح شهر تهران رخ نمایان می کند. بااین حال موضوع نظارت بر محیط زیست از سوی این سازمان باید با جدیت بیشتری همراه باشد و با شعار و کار تزئینی و تبلیغاتی نمی‌توان انتظار داشت که این مسائل برطرف شود. بخصوص اینکه با توجه به فضای شکننده‌ای که در محیط زیست کشورمان بوجود آمده است باید با جدیت بیشتری کار صورت گیرد تا نقص‌های گذشته نیز برطرف شود اما به نظر می‌رسد مسئولان امر در این میان تنها با کارهای تبیلغاتی و متهم کردن دیگران بیشتر خود را سرگرم می کنند. باید در این میان گفت که محیط زیست و فضای زندگی‌ دیگر تحمل آلودگی سیاسی را ندارد و مسئولان ذی ربط باید با کار جدی هم به فرهنگ سازی در این زمینه بپردازند و هم اقدامات ترمیمی جدی و قابل توجه و مشاهده‌ای انجام دهند. اگر در گذشته خطاهای مدیریتی باعث ایجاد اسیب‌های بسیاری در زیست بوم ما شده است اما باید گفت که با توجه به شرایط زیستی که در آن قرار داریم که نقطه بحران را نشان می دهد، امروزه خطای مدیریتی بسیار زیان آور تر از گذشته خواهد بود. دومین نکته نیز به مشارکت مردمی و ایجاد گروه‌های مردم نهاد در زمینه محیط زیست باز می گردد. مسلم است که اهمال کاری و بی مبالاتی برخی از هموطنانمان سبب به وجود آمدن این خسارت‌ها شده است. توجه و اهمیت دادن به مساله محیط زیست بایستی به عنوان یک مطالبه عمومی و گفتمان اجتماعی تبدیل شود. متاسفانه گاها همین کم ارزش جلوه دادن طبیعت و محیط زیست شهری باعث به بار امدن معضلات خطرناک و جدی شده است. بسیاری باید این نکته را درک کنند که زمین هر چیزی را نمی بلعد و تجزیه نمی کند. در این زمینه نباید با مسامحه از کنار افراد مخرب محیط زیست گذشت بلکه باید با یک برخورد کاملا جدی فرهنگ محکم و مقتدری در زمینه مقابله با مخربین محیط زیست ایجاد کرد. با این اوصاف این موضوع هر چه زودتر آغاز شود؛ از تخریب‌های بیشتری جلوگیری می شود.