دخالت دولت نظام اصولی بانک‌ها را به هم ریخته است/ بانک‌ها در سود و زیان وام‌گیرندگان مشارکت نمی‌کنند

سرویس اقتصادی «فردا» - در بانکداری امروزی رایج در کشور به دلیل عدم نظارت کافی بر تسهیلات اعطایی بسیاری از این تسهیلات از مسیر اصلی خود که کمک به افزایش تولید و ایجاد اشتغال است خارج شده و و در موارد دیگری مورد استفاده قرار می گیرد که خود این مسئله به دلیل عدم مشارکت سرمایه گذار در تولید است. همچنین بسیار دیده می شود که بانک ها در تولید شرکت می کنند اما تنها در صورت سودهی مشارکت خود را ادامه می دهند و در صورت ضرر و زیان هیچگونه خسارتی را به عهده نمی گیرند. در این باره حجت الاسلام مجید رضایی عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در گفتگو با «فردا» با اشاره به نقش بانک در توسعه تولید کشور گفت: در تمام دنیا دولت ها از بخش تولید حمایت می کنند و به آنها یارانه می دهند در ایران هم این کار صورت می گیرد، دولت از بانکها قرض می گیرد تا از بخش های مختلف حمایت کند ولی در عمل طی سی سال گذشته قرض خود را به نظام بانکی باز پس نداده است. این استاد دانشگاه افزود: دولت باید همه کارکردها را در جای خود ببیند یعنی نظام بانکی باید به جذب منابع در ساختار بازار مشغول باشد و تولید کننده هم در صورت نیاز به حمایت از منابع دولتی برخوردار شود نه آنکه دولت از جیب بانک ها هزینه حمایت را بپردازد. دولت نباید برای جبران برخی از ضعف ها نظام اصولی بازار را به هم بریزد و در قیمتها دست ببرد. وی در ادامه افزود: متاسفانه در حال حاضر بانک ها به صورت مستقیم در سود و زیان وام گیرندگان مشارکت نمی کنند. این موضوع موجب شده که بانک ها نه تنها در بحران ها در کنار وام گیرندگان قرار نگیرند بلکه آنها خود به ابزاری برای فشار بر تولیدکنندگان تبدیل شده اند. بانک می گوید که چون پول مردم در دست من است من پول را در اختیار کسی می گذارم که سود آوری به همراه داشته باشد. این کارشناس اقتصادی همچنین تصریح کرد: بانک ها به این دلیل که تعهداتی را از جانب مردم به عهده دارند به همین دلیل برای ورود و مشارکت در تولید و یا سرمایه گذاری در این بخش ها شروطی را می گذارند. به این دلیل که پول مردم را در دست دارند و باید از آن محافظت کنند. البته بانک ها برای مشارکت در قراردادها بی باکی چندانی به خرج نمی دهند و هر قرار دادی شریک نمی شوند و عموما در قراردادهایی مشارکت دارند که ضرری وجود ندارد اما اگر مشارکت منجر به ضرر شد بانک ها هیچ ضرری را به دوش نمی گیرند ودر این صورت است که به بخش خصوصی و تولید ضربه وارد می شود. دکتر مجید رضایی تاکید کرد: در هر حال در صورت ضرر، بانک نمی تواند زیر تعهدات خود با مردم بزند به عنوان مثال به جای 10 درصد سود نمی تواند 8 درصد بدهد در این صورت مردم نیز به بانکها برای سپردن سرمایه خود رجوع نمی کنند و پول خودشان را از بانک در می آورند به همین دلیل در این مورد بانک ها در قراردادهای خود تنها به سود دهی فکر می کند زیرا باید پاسخگوی مردم باشد. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: باید قانون بانکداری در کشور اصلاح شود و باید بانک ها به نحوی در اقتصاد مشارکت داده شوند تا بتوانند موجب افزایش تولید ملی و فعالیت های کار آفرینی در کشور شوند. یکی از مشکلاتی که بر سر راه بانک ها و سپره گذاران وجود دارد این است که سود مورد انتظار را مبناي تسويه قرار مي‌دهند و نتيجه اين مي شود که در مواقعي که فعاليت هاي توليدي يا بازرگاني به سود دهي بالايي برسد بانک ها يا موسسات مالي بيشترين بهره را مي‌برند و گيرنده تسهيلات به حقش نمي‌رسد و در برخي فعاليت‌ها يا پروژه‌ها که سودي نداشته و يا حتي ضرر هم کرده اين گيرنده تسهيلات است که حقش تضييع مي شود. وی در پایان اظهار کرد: باید طرح‌هایی در نظام بانکی کشور مصوب شود که با اصول اسلام در ارتباط کامل باشد همچنین این طرح ها به عمران و تولید داخلی کشور کمک کنند. بانک‌ها به عنوان موسسات مالی و خدماتی که در یک جامعه نقش تعیین‌کننده‌ای را در گردش پول و ثروت دارند ‌از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد هر کشور برخوردارند و فعالیت مثبت و موثر بانک‌ها می‌تواند در رشد بخش‌های اقتصادی و افزایش تولیدات در هر بخش و یا شکوفایی در برخی زمینه‌های اقتصادی اثرات مهمی برجای گذارد.