همه استیضاح‌های 33 سال اخیر
استیضاح در دولتهای مختلف نشانگر رابطه مجالس و دولتها بوده است.
بالا رفتن میزان استیضاح ها در هر مجلس نشانگر اختلاف های دو قوه است. اگر چه مجلس ششم در ادوار مجالس مختلف بیشترین سهم را در استیضاح ها داشته است، اما مجلس هشتم با 4 استیضاح اعلام وصل شده که دو مورد از آنها منجر به رای اعتماد به وزای مربوطه شده، در این میان بیشترین تاثیر را داشته است. شاید اگر ماجرای هایی که در جریان استیضاح شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد هم رخ نداده بود، او هم به جمع وزرای استیضاح شده تاریخ سیاسی دولتها اضافه می شد و مجلس هشتم هم با سه استیضاح به ثمره نشسته رکودار مجالس 9 گانه ایران باقی می ماند.
استیضاح ها از سوی دیگر نشان دهنده حجم و عمق اختلاف ها در میان مجالس و دولتها بوده است. اگر دولتهای هاشمی رفسنجانی و خاتمی در زمان رای گیری از مجلس همگی رای آوردند، این میزاث به دولتهای احمدی نژاد و روحانی نرسید.
رفتار دولتها در موضوع استیضاح ها هم متفاوت بوده است. اگر سهم دولت هاشمی از استیضاح ها یک مورد بوده است، این رقم در دولت خاتمی به دو مورد می رسد که توسط دو مجلس اصولگرای پنجم و هفتم اتفاق می افتد. عبدالله نوری و احمد خرم وزرای کشور و راه و ترابری در آن دوران وزرایی بودند که به دلیل حاشیه های فراوان در حوزه مسئولیت توسط دو مجلس اصولگرا از کار برکنار شدند.
اگر دفاع نوری در مقابل نمایندگان مجلس پنجم، اصولگرایان را راضی نکرد، در مجلس هفتم هزینه کردن های فراوان در وزارتخانه راه و ترابری وقت موجب شد اصولگرایانی که با شعار ساده زیستی به مجلس هفتم رسیده بودند، از منش رفتاری وزیر مربوطه احمد خرم، تبری بجویند و رای عدم اعتماد به او بدهند.
احمدی نژاد در میان روسای جمهور ایران همچنان یک استثناء است. مردی که در دولت نهم از بیشترین حمایت رئیس وقت مجلس هفتم برخودار بود و حدادعادل براساس آنچه نیاز به آرامش می خواند تلاش کرد تنش های بین دولت و مجلس را مدیریت کند، اما این رفتار در مجلس هشتم دامن گیر دو وزیر حاشیه ای احمدی نژاد شد. مرحوم کردان و حمید بهبهانی وزرای بودند که استیضاح هر کدام در تاریخ سیاسی ایران به یادها ماند. نکته جالب توجه آن است که رئیس جمهور در هر دو استیضاح حضور نیافت و حتی در استیضاح بهبهانی خود او هم به مجلس نرفت تا در نهایت نمایندگان رای عدم اعتماد خود را به او بدهند. با این حال هنوز کردان در میان وزرای استیضاح شده با 188 رای منفی دومین وزیری باشد که در دوره های مختلف از مجلس رای منفی گرفته است. رتبه نخست در این جدول به وزیر کار عبدالرضا شیخ الاسلامی می رسد که قربانی دعوای مجلس نهم و سعید مرتضوی شد و 192 رای منفی از مجلس گرفت.
جدول استیضاح های دولتهای مختلف
|
دولت/ مجلس |
وزیر |
کل آراء |
موافق برکناری |
مخالف برکناری |
ممتنع |
نتیجه استیضاح |
|
دولت موسوی/مجلس اول |
شهاب الدین گنابادی وزیر مسکن |
188 |
75 |
۱۰۱ |
۱۲ |
ادامه فعالیت |
|
دولت موسوی/ مجلس اول |
ناطق نوری وزیر کشور |
231 |
72 |
146 |
13 |
ادامه فعالیت |
|
دولت موسوی/سوم |
بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین |
226 |
71 |
132 |
21 |
ادامه فعالیت |
|
اول هاشمی/ سوم |
ایرج فاضل وزیر بهداشت |
246 |
114 |
115 |
17 |
رای عدم اعتماد |
|
اول هاشمی/ سوم |
محمد علی نجفی وزیر آموزش و پرورش |
225 |
77 |
137 |
11 |
ادامه فعالیت |
|
دوم هاشمی/ مجلس چهارم |
محمد سعیدی‌کیا وزیر راه‌وترابری* |
242 |
121 |
- |
- |
ادامه فعالیت |
|
دوم هاشمی /مجلس چهارم |
حسین محلوجی وزارت معادن و فلزات* |
204 |
98 |
- |
- |
ادامه فعالیت |
|
اول خاتمی/ مجلس پنجم |
عبدالله نوری وزیر کشور |
265 |
137 |
117 |
11 |
رای عدم اعتماد |
|
اول خاتمی/ مجلس پنجم |
مهاجرانی وزیر ارشاد |
263 |
121 |
135 |
7 |
ادامه فعالیت |
|
دوم خاتمی/مجلس ششم |
مسعود پزشکیان وزیر بهداشت |
235 |
60 |
170 |
5 |
ادامه فعالیت |
|
دوم خاتمی/مجلس ششم |
مرتضی حاجی وزیر آموزش و پرورش |
236 |
67 |
159 |
10 |
ادامه فعالیت |
|
دوم خاتمی/ مجلس ششم |
احمد معتمدی وزیر پست و تلگراف و تلفن |
214 |
61 |
142 |
11 |
ادامه فعالیت |
|
دوم خاتمی/مجلس ششم |
علی عبدالعلی‌زاده وزیر مسکن |
245 |
114 |
119 |
12 |
ادامه فعالیت |
|
دوم خاتمی/مجلس هفتم |
احمد خرم وزیر راه و ترابری |
256 |
188 |
59 |
9 |
رای عدم اعتماد |
|
اول احمدی نژاد/مجلس هفتم |
محمد رضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی |
؟ |
98 |
142 |
؟ |
ادامه فعالیت |
|
اول احمدی نژاد/مجلس هفتم |
محمود فرشیدی وزیر آموزش و پرورش |
238 |
89 |
132 |
17 |
ادامه فعالیت |
|
دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم |
علی کردان وزیر کشور |
247 |
188 |
45 |
14 |
رای عدم اعتماد |
|
دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم |
مجیدنامجو وزیر نیرو |
209 |
101 |
102 |
6 |
ادامه فعالیت |
|
دوم احمدی نژاد/مجلس هشتم |
حمید بهبهانی وزیر راه و ترابری |
234 |
147 |
87 |
9 |
رای عدم اعتماد |
|
دوم احمدی نژاد/ مجلس هشتم |
شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد |
244 |
93 |
141 |
10 |
ادامه فعالیت |
|
دوم احمدی نژاد/ مجلس نهم |
عبدالرضا شیح الاسلام وزیر کار |
272 |
192 |
56 |
24 |
رای عدم اعتماد |
|
اول روحانی/مجلس نهم |
فرجی دانا وزیر علوم |
270 |
145 |
110 |
15 |
رای عدم اعتماد |
- در مشروح مذاکرات روز 11 اسفند 1371 مجلس آماری درباره میزان آراء مخالف و ممتنع وجود ندارد.
- در مشروح مذاکرات روز 23 آذر سال 1373 مجلس نیز آماری درباره میزان آراء مخالف و ممتنع وجود ندارد.
منبع: خبرآنلاین