دولت باید با فساد مقابله کند

دولت همزمان با استفاده از کارشناسان بخش خصوصی طرحی را هم برای افزایش توان اجرایی دستگاه ها داشته باشد. طي روزهاي گذشته بحث نقد و بررسي سياست هاي اقتصادي دولت بسيار جدي شده است. اقتصاددانان مختلفي در مورد سياست هاي خروج از رکود وحتي تمامي سياست هاي اقتصادي دولت اظهار نظر کرده اند. با اين وجود به نظر مي رسد همچنان بدنه کارشناسي اقتصادي کشور به تحليل برنامه هاي دولت مي پردازند. علینقی مشایخی استاد اقتصاد دانشگاه شریف از حامیان لایحه خروج از رکود دولت است با او درباره این لایحه، نقاط ضعف آن، اصلاح در نظام بانکی کشور و ... صحبت کرده ایم.

نظر شما درباره سیاست های دولت برای خروج از رکود چیست؟

تدوین این مجموعه که در آن جنبه های مختلف دیده شده است و همان طور که اعلام کرده اند می تواند در طول زمان هم اصلاح شود شروع بسیار خوبی است. البته به نظرم دو مشکل هم همزمان با این لایحه باید حل شود. اول اینکه وزارت خانه ها و دستگاه های دولتی از نظر قدرت کارشناسی و مدریتی برای اجرای این لایحه خیلی ضعیف شده اند. برای اینکه این سیاست ها عملیاتی شود لازم است که اقداماتی از سوی دولت انجام گیرد. فکر می کنم دو کار به موازت این لایحه باید از سوی دولت انجام بشود یکی اینکه دولت از ظرفیت کارشناسی و فکری بخش خصوصی مانند اتاق های بازرگانی، انجمن ها و تشکل های بخش خصوصی به صورت سازمان یافته و سیستماتیک استفاده کند و کمک بگیرد که روش های اجرایی برای این لایحه و سیاست ها پیشنهاد و تدوین کنند.

نکته دوم این است که دولت همزمان با استفاده از کارشناسان بخش خصوصی طرحی را هم برای افزایش توان اجرایی دستگاه ها داشته باشد. دستگاه های دولتی و اجرایی کشور از نظر بدنه کارشناسی در 8 سال ها گذشته با شیب زیادی ضعیف شده اند؛ بسیاری از مدیران و کارشناسان خوب در این سال ها از سازمان ها و نهادها رفته اند، بازنشسته شده اند و یا اخراجشان کرده اند. الان اگر شما به دستگاه های اجرایی بروید مدیران ارشد از ضعف کارشناسان و مدیران میانی خود شاکی هستند؛ بلاخره اگر کشور بخواهد جلو برود به یک دستگاه دولتی و اجرایی عاقل ، کارآمد و چاکی نیاز است و دولت باید طرحی را برای این موضوع بریزد.

علاوه بر ضعف کارشناسی فساد هم متاسفانه در سال های گذشته خیلی افزایش پیدا کرده و گسترش یافته است. دولت همزمان با این لایحه باید یک طرح نظام مند هم برای مقابله با فساد تنظیم کند، البته دولت همت خود را برای مقابله با فساد گذاشته است اما باید یک طرح مشخص و نظام مند و سیستماتیک وجود داشته باشد.

به طور کلی اجرای سیاست های دولت برای خروج از رکود ضمن اینکه نیروها و دستگاه های توانمد می خواهد به دستگاه های سالم هم احتیاج دارد. دولت باید در جهت مقابله با فساد حرکت کند وگرنه ممکن است ایده هایی خوبی که در لایحه وجود دارد هیچ گاه به نتیجه مطلوب نرسد و عملیاتی نشود.

دکتر روحانی در سخنان خود در همایش «تببین سیاست های دولت برای خروج از رکود» بر اصلاح نظام بانکی تاکید کردند، نظر شما درمورد این صحبت های رئیس جمهور چیست؟

صحبت های رئیس جمهور درباره نظام بانکی کشور کاملا درست است و نظام بانک های کشور باید اصلاح شود. بانک های کشور به جای بنگاه داری باید به بانکداری بپردازند، امروز بسیاری از بانک ها به جای اینکه سرمایه های مردم را جمع آوری کنند و در اختیار فعالان بخش خصوصی قرار دهند خودشان بنگاهداری می کنند و یا این سرمایه های مردم را در خرید ساختمان برای بانک هزینه می کنند و در واقع نقش اصلی بانکداری را ایفا نمی کنند.

باتوجه به این تخلفات که شما هم آن ها را تایید می کنید؛ دکتر روحانی گفتند که باید این نظام تغییر کند، مثلا بانک ها اموال و املاک مازاد خود را باید بفروشند و این پول را به عنوان نقدینگی دراختیار تولیدکنندگان قرار دهند، اما آیا واقعا این کار شدنی است و بانک ها این کار را انجام می دهند؟

ببینید برای اینکه این صحبت های رئیس جمهور اجرایی شود باید بانک مرکزی از اقتدار برخوردار باشد و محکم سیاست های خود را اجرایی و اعمال کند. باید بانک مرکزی با بانک هایی که مقررات و مصوبات شورای پول و اعتبار را در نظر نمی گیرند و تخلف می کنند برخورد کند، اگر با دو بانک متخلف برخورد شود مابقی بانک ها حساب کار دستشان می آید و متوجه می شوند که باید مقررات را رعایت کنند. به هر حال اصلاح نظام بانکی و خروج نظام بانکی از این وضع ضرورت دارد و اصلا اگر بانک ها از این شرایط خارج نشود برای خود بانک ها خیلی ریسک خواهد داشت. بانک ها باید توجه داشته باشند که اگر تورم کاهش پیدا کند ممکن است آن ها که ساختمان خریده اند ضرر کنند و سود کم تری در بخش ساختمان به دست بیاورند. همچنین مدیریت بنگاه هایی که از سوی بانک ها ایحاد شده است کاری پر دردسر است و معلوم نیست که بانک ها بتوانند خوب این کار را انجام دهند. مثل اینکه یک سازمان صنایع ملی کنار هر بانک ایجاد شده است، حالا بانک ها چگونه می خواهند آن را اداره کنند؟ در نتیجه در طولانی مدت بانک ها در اداره کارآمد این بنگاه ها می مانند و خسارت به بانک وارد می شود. به نظرم که اصلاح نظام بانکی که در این لایحه دیده شده و رئیس جمهور بر آن تاکید می کنند به نفع خود بانک ها است.

در بخش سرمایه گذاری هم رئیس جمهور بر جذب سرمایه از بازار آزاد توسط فعالان اقتصادی و بخش خصوصی تاکید دارد به جای چشم داشت به تسهیلات دولتی و بانکی و وابستگی به آن ها، اما شما می دانید که جذب سرمایه از بازار آزاد همیشه یکی از مشکلات فعالان بخش خصوصی بوده است و مردم و سرمایه داران چندان علاقه ای به سرمایه گذاری در بخش تولید ندارند و ترجیح می دهند سرمایه های خود را در ارز، طلا و.. سرمایه گذاری کنند؛ به نظر شما برای اجرایی شدن این سیاست دولت چه اقداماتی باید انجام شود؟

توجه داشته باشید زمانی که کاهش پیدا کند زمینه های سفته بازی نیز در کشور کاهش پیدا می کند. از طرف دیگر اگر دولت بازار سرمایه را توسعه دهد و ابزارهایی تعریف کند که مردم بتوانند با اطمینان بروند در صندوق های سرمایه گذاری که برای تولید تشکیل می شود سهام خریداری کنند آن وقت مردم هدایت می شوند به سمت اینکه سرمایه و پول خود را تنها در بخش زمین و سکه و..سرمایه گذاری نکنند. مردم و سرمایه داران متوجه می شوند از طریق مشارکت در پروژه های اجرایی هم می توانند سود به دست بیاورند. البته نمی توان یک دفعه سویچ را چرخاند ولی باید حرکت کرد و اعتماد مردم را به دست آورد.

اگر شما بخواهید پیشنهادهای مشخصی به دولت بدهید، آن ها چه خواهند بود؟

پیشنهادم این است که دولت برای اینکه بتواند سریع تر و قوی تر این سیاست ها را اجرایی کند مشارکت بخش خصوصی را جذب کند و از توان بخش خصوصی استفاده کند؛ این می تواند در اجرایی شدن سیاست ها نقش مهمی داشته باشد. نکته دوم این است که با بانک ها با قاطعیت رفتار کند و نظم بر آن ها برقرا کند.

منبع: خبرآنلاین