مسکن می‌تواند موتور محرکه اقتصاد باشد/ بسته پیشنهادی کارایی ندارد/تحلیل دولت از بازار مسکن درست نیست

سرویس اقتصادی «فردا» - مرضیه صافیان- دولت با انتشار رسمی کلیات بسته خروج از رکود قصد دارد تا بدون افزایش نرخ تورم رکود حاکم بر اقتصاد کشور را به رونق تبدیل کند. در این بسته دولت با طرح پنج پیش فرض اصلی همچون «تداوم وضعیت موجود تحریم تا پایان سال 1393»، «اتکا نداشتن به منابع بانک مرکزی در خروج از رکود»، «دامن نزدن به بیماری هلندی» و دیگر موارد عوامل اصلی خروج از رکود را به ترتیب اولویت اعلام کرده است. این عوامل در چهار دسته عوامل پیشران، انتشاردهنده، زمینه ساز و انتقال دهنده قرار گرفته اند. توجه به نیروهای پیشران همچون بنگاه های پیشرو در بازار داخلی (نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع معدنی و صرفه جویی انرژی )، صادرات صنعتی و خدمات پیمانکاری و مشاوره ای به کشورهای همسایه، گردشگری، مسکن و آزادسازی منابع بلوکه شده یا تامین مالی به پشتوانه این منابع در دسته اول و تخصیص منابع بودجه عمرانی، ایجاد و تقویت سازوکار مالی تجهیز پس انداز (بازار سرمایه) در دومین دسته عوامل یعنی عوامل انتشاردهنده قرار گرفته اند. در دسته سوم عوامل تحت عنوان زمینه ساز مواردی همچون استفاده از ساز وکارهای بودجه ، بهبود آرام مبادلات خارجی و کاهش قابل توجه تورم قرار گرفته و در نهایت به عوامل انتقال دهنده رشد در طول زمان همچون تسهیل و تشویق صادرات و کاهش مالیات اشاره شده است. این در حالیست که بسیاری از کارشناسان بر نظر دولت نسبت به جایگاه مسکن در این بسته انتقادات فراوانی دارند. در این باره دکتر ابراهیم رزاقی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با «فردا» با اشاره به حباب ایجاد شده در بازار مسکن گفت: رکود بازار مسکن به دلیل حباب ایجاد شده در این بازار به وجود آمده است. متاسفانه دولت هم برای خارج کردن از رکود همان روش های قبلی یعنی روش های لیبرالی را در پیش گرفته است که کاربردی ندارد. همچنین دوگانگی درآمد سبب شده است که مردم از عهده خرید و قیمت‌های بالای مسکن برنیایند. وی در ادامه افزود: به نظر می آید برنامه پیشنهادی از سوی دولت برای خروج بازار مسکن از رکود یک تحلیل ناقص دولت از بازار مسکن می باشد. این بسته نشان می دهد که دولت علاقه وافری به بازگشت سیاست های تعدیل دارد. در حالیکه این نوع سیاست ها در گذشته نشان داده است که نمی تواند مشکلات این بازار را حل کند. این کارشناس اقتصادی یادآور شد: به نظر می رسد این بسته آنقدر که سیاسی است اقتصادی و برای حل مشکل مسکن نباشد. برای سرپا شدن بازار مسکن با توجه به جمعیت کشور باید تولید را در این بخش افزایش دهد تا میزان تقاضا و عرضه به صورت یکنواخت در بازار تنظیم شود. استاد دانشگاه اقتصاد همچنین با اشاره به وضعیت نابسامان اقتصادی از جمله بازار رکود تورمی نیز افزود: دولت باید اقدامات جدی درباره بازار مسکن را فراهم آورد و استراتژی و نقشه راهی طراحی کند که این معضل حل گردد. در غیر این صورت همان راهی را رفته است که دولت های پیشین رفته اند. رزاقی خاطرنشان کرد: با نگاهی به بسته پیشنهادی برای حل مشکل مسکن از سوی دولت می توان دریافت که این بسته ناقص است و عمل به آن به حاظ اجرایی نیز با مشکل مواجه خواهد بود. در این بسته دولت با توجه به سهم بالای مسکن در رونق اقتصاد دولت می‌بایست بعد از صنایع نفت وگاز حوزه مسکن را برای رکودزدایی از بخش مسکن در اولویت قرار می داد. این استاد اقتصاد با اشاره به اینکه هر تغییری در سرمایه‌گذاری در بخش مسکن موجب ایجاد تولید و اشتغال می‌شود گفت: دولت می داند که اگر در بازار مسکن تغییری ایجاد شود اعم از رکود و یا رونق در این بازار ارتباط مستقیم با میزان تولید و اشتغال در کشور دارد. به همین دلیل است که مسکن در کشور ما از جهاتی، موتور محرکه اقتصاد عنوان می شود. اما اینکه چرا دولت در بسته سیاستی خروج غیرتورمی از رکود، مسکن را اولویت چهارم قرار داده جای سوال دارد. وی تصریح کرد: دولت در این بسته چندان اهمیتی به بخش مسکن نداده است و این کم توجهی می‌تواند دولت را در برنامه های خود که کاهش تورم و رونق اقتصاد است با مشکل مواجه کند. اگر بخش مسکن از رکود خارج شود قیمت‌ها اصلاح می‌شود؛ اتفاقی که هر چند به خاطر فروش دارایی‌های بانک‌ها به نفع بانک‌ها خواهد بود و قدرت اعتباردهی آنها را بالا خواهد برد. این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: دولت نمی‌خواهد بیش از این بخش مسکن با افزایش قیمت مواجه شود و می داند اگر به مسکن بهای بیشتری دهد و به تحریک بخش مسکن بپردازد در واقع بازار عرضه و تقاضا و تورم را تحریک کرده و اگر قدرت خرید مردم با اعطای تسهیلات ترمیم شود باعث افزایش قیمت مسکن در بازار شده و بازار از رکود خارج می‌شود. ابراهیم رزاقی با یادآوری این نکته که دولت در شرایط فعلی نمی‌خواهد که رشد تورم بیشتر از این را تجربه کند تصریح کرد: از آنجایی که سرمایه‌ها در بخش مسکن به سمت دلالی سوق پیدا کرده است، دولت سعی دارد که از سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی در این زمینه جلوگیری کرده تا به رشد تورم دامن نزند وی در پایان تاکید کرد: انتظار می‌رود که دولت در بسته پیشنهادی خود تجدید نظر داشته باشد و مسوولان برای رونق این بخش اهتمام بیشتری به خرج دهند. خروج از رکود بدون افزایش تورم امکان پذیر نیست. بنابراین اگر دولت بخواهد هم رکود تورمی نداشته باشد و هم میزان عرضه و تقاضا متناسب باشد باید در بسته پیشنهادی خود و جایگاه مسکن تجدید نظر کند.