فتوای‌مراجع‌درباره‌طواف‌ونمازدرسازه‌‌مسجدالحرام
همزمان با تغییر و تحولات و طرح توسعه حرمین شریفین به ویژه مسجدالحرام در مکه مکرمه و ساخت سازه‌های جدید در این مسجد مقدس، مراجع تقلید فتوای خود را درباره اعمال در این سازه‌ها اعلام کردند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، مدتی است طبقه اول سازه جدید مسجدالحرام افتتاح شده است که امکان حضور زائران برای طواف مهیا است، از این‌رو مراجع عظام تقلید فتوای خود را درباره این تغییرات اعلام کردند .
براساس این گزارش، طرح توسعه مسجدالحرام از دو سال پیش آغاز شده که در مرحله نخست طبقه دوم سازه جدید سال گذشته افتتاح شد و مراجع تقلید نیز فتوای خود را درباره طواف در این سازه اعلام کردند، اما با امکان انجام طواف در طبقه نخست سازه جدید، فتوای مراجع تقلید نیز در این خصوص اعلام شد .
متن استفتا و پاسخ آن بدین شرح است :
با احترام به استحضار می‌رساند مدتی است، طبقه اول سازه فلزی که در صحن مسجدالحرام با ارتفاع حدود 3 متری از سطح مسجد ساخته شده، به بهره‌برداری رسیده، اما فعلاً از طواف افراد معذور و ویلچری در آن طبقه ممانعت می‌شود و به طبقه دوم سازه هدایت می‌شوند .
نظر به اینکه در بخشی از طبقه اول سازه، حدّ فاصل (بین رکن حجرالاسود و حجر اسماعیل) حائلی با ارتفاع حدود 2 متر وجود دارد متمنی است فتوای حضرتعالی نسبت به سؤالات ذیل مرقوم گردد .
1. آیا طواف بر سطح این طبقه از سازه با وجود حائل و بر فرض اینکه با کمی فاصله از آن، کعبه مشرفه دیده می‌شود، صحیح است؟
2. با توجه به اینکه این طبقه از سازه حدود 3 متر از سطح مسجدالحرام بالاتر است و کف آن فعلاً سنگ‌فرش نیست آیا خواندن نماز طواف بر آن در سمتی که پشت مقام ابراهیم واقع شده، کافی است؟
آیت الله العظمی مکارم شیرازی اعلام کردند: این طواف مانعی ندارد و نماز خواندن در کف همان سازه در صورت ضرورت کافی است .
آیت الله العظمی موسوی اردبیلی نیز اعلام کرد: طواف در این سازه صحیح است .
این مرجع تقلید در پاسخ به سؤال دوم نیز اعلام داشت: سجده باید بر « مایصّح السجود علیه» باشد، بر فرض وجود «مایصح السجود علیه» نماز طواف در قسمتی که پشت مقام است، در همان طبقه بلامانع است، هر چند بهتر است چنانچه موجب فوت موالات نشود نماز در طبقه هم‌کف خلف مقام خوانده شود .
آیت الله العظمی سیستانی :
طواف و نماز خواندن در سازه اولی، اشکال ندارد و نسبت به سازه بالاتر، چنانچه شخص طواف کننده، اطمینان دارد که کعبه، بالاتر است طواف، اشکال ندارد ولی نماز را باید در صورت امکان، در طبقه پایین بخواند .
آیت الله العظمی سبحانی :
حائل مذکور مشکلی برای طواف ایجاد نمی‌کند لکن از آنجایی که سازه مذکور خارج از محدوده طواف بین مقام و کعبه است در صورتی می‌توان در آن طواف کرد که طواف در محدوده بین مقام و کعبه انجام بگیرد و الاّ مُجزی نیست .
اما طبقه دوم سازه (فوقانی) که بالاتر و یا مساوی با پشت بام کعبه است هرگاه معذورین در آن طواف کردند باید جهت طواف در کف سطح مسجدالحرام نیز استنابه کنند و علاوه بر نائب، خود نیز نماز طواف را در پایین و اگر مشقت دارد در بالا جوری که پشت مقام قرار گیرند بخوانند .
همچنین افرادی که جواز طواف در سازه مذکور را دارند چنانچه می‌توانند سجده خود را بر مایصح السجود علیه در همان طبقة اول سازه پشت مقام بجا آورند مانعی ندارد والا باید نماز را در پایین بخوانند و فاصله زمانی بین طواف در سازه و نماز طواف در سطح مسجد اگر همراه با مبادرت عرفیه باشد اشکالی ایجاد نمی‌کند .
آیت الله العظمی شبیری زنجانی :
جایز نیست مگر در ایام بسیار شلوغ که طواف در محدوده (بین بیت و مقام) در شب و روز برای نوع مکلفین با مشقت شدید مواجه است (مانند بعضی از ایام حج )
همچنین نماز طواف بر روی سازه صحیح نیست حتی اگر سجده بر مایصح علیه السجود باشد .
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی :
در فرض سؤال صدق طواف از طبقه اول با وجود حائل مشکل است و لذا معذورین که مجاز از طواف در طبقه اول هستند احتیاط به جمع بین طواف و نایب گرفتن را ترک نکنند .
همچنین نماز را در خلف مقام در طبقه هم‌کف بخواند .