بحران در سوریه؛ جنگ داخلی، تهدید جهانی
جنگ وحشتناک سوریه به شکلی دشوارتر و خونین فرای مرزهای این کشور ادامه دارد. با محاسبه‌ای ساده به نظر می‌رسد این امر که هیچ اقدامی نمی‌توان انجام داد جز اینکه طرف‌ها را مسلح و شاهد خشونت در درگیری‌ها باشیم، به امری پذیرفته شده تبدیل گردیده است. جامعه جهانی نباید مردم سوریه و منطقه را در امواج پایان ناپذیر خشونت و بحران رها نماید.
میزان مرگ و میر به بیش از 150 هزار نفر رسیده است. زندان‌ها و بازداشتگاه‌هایی موقتی انباشته از مردان، زنان و حتی کودکان شده است. مرگ با اعدام‌های فوری و شکنجه‌های غیرقابل توصیف شایع است. مردم همچنان به دلیل گرسنگی و امراض عفونی نادر جان خود را از دست می‌دهند. تمامی مراکز شهری و برخی بناهای عظیم و میراث فرهنگی بشری تبدیل به ویرانه شده‌اند. سوریه امروز به صورت فزاینده‌ای تبدیل به کشوری شکست‌خورده شده است.
سازمان ملل متحد به سختی برای حل ریشه‌های عمیق درگیری و اثرات مخرب آن تلاش نموده است. تلاش‌های انسان‌دوستانه و سایر اقدامات ما موجب نجات زندگی و کاهش رنج شده است. اما هدف اساسی ما یعنی پایان درگیری‌ها برآورده نشده است. دورنمای سرد برای صلح، به دلیل شعله‌ور شدن خشونت‌های فرقه‌ای در عراق، مبهم‌تر گردیده است.
شش نکته زیر می‌تواند نمودار راهی اصولی و یکپارچه به سوی جلو باشد.
نخست، خاتمه خشونت‌ها. این بی‌مسؤولیتی از جانب قدرت‌های خارجی است که به حمایت نظامی از طرف‌های درگیر در سوریه ادامه می‌دهند که مرتکب خشونت شده و وقیحانه اصول اساسی حقوق بشر و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کنند. اینجانب شورای امنیت را ترغیب نموده‌ام تا تحریم تسلیحاتی اعمال نماید. طرف‌ها باید دوباره رو در رو پشت میز مذاکره بنشینند. قبل از اینکه آنان پشت میز مذاکره بروند، چند نفر دیگر باید کشته شوند؟
دوم، حمایت از مردم. سازمان ملل متحد مدیریت تلاش امداد انسان‌دوستانه گسترده را ادامه می‌دهد. اما دولت همچنان محدودیت‌های نامعقول در دسترسی اعمال می‌نماید، دولت اقلام پزشکی را از محموله‌های امدادی برداشته و به عمد باعث گرسنگی گردیده و به گونه‌ای دسته‌جمعی جوامعی که به نظر خود بامخالفان همدردی دارند را تنبیه می‌نماید. بعضی از این گروه‌های شورشی به همین نحو عمل کرده‌اند. به علاوه جامعه جهانی به سختی یک سوم سرمایه مورد نیاز برای تلاش‌های امدادی را ارائه داده است. اینجانب همواره خواستار پایان محاصره و دسترسی بدون مانع به کمک‌های انسان‌دوستانه در سراسر سرزمین داخلی سوریه و مرزهای بین‌المللی هستم.
سوم، شروع یک سری فرایندهای سیاسی. طرف‌های جنگ به گونه‌ای نظام‌مند مانع تلاش‌های خستگی‌ناپذیر دو تن از دیپلمات‌های برجسته جهان شدند؛ کوفی عنان و اخضر ابراهیمی. انتخابات ریاست‌جمهوری در اوایل این ماه ضربه بیشتری بود و نتوانست حداقل معیارهای یک رأی‌گیری معتبر را برآورده نماید. به زودی نماینده‌ای ویژه برای پیگیری راه‌حل سیاسی و انتقال به سوریه‌ای جدید را معرفی می‌نمایم. کشورهای منطقه مسؤولیت ویژه‌ای برای کمک به پایان این جنگ دارند. اینجانب از تماس‌های اخیر بین ایران و عربستان استقبال می‌نمایم و امیدوارم آنها ایجاد اعتماد کرده و روند رقابت مخرب در سوریه، عراق، لبنان و دیگر مناطق را معکوس نمایند. گروه‌های جامعه مدنی سوریه در حال تلاش‌های شجاعانه برای حفظ بنیان جامعه و باز نگه‌داشتن کانال‌های همبستگی و ارتباط هستند.
چهار، تضمین پاسخگویی در برابر جنایات خطرناک. ماه گذشته قطعنامه‌ای که هدف آن ارجاع درگیری به دیوان بین‌المللی کیفری بود نتوانست مجوز شورای امنیت را بگیرد. من از آن اعضای شورا که به دیوان پاسخ منفی داده، اما می‌گویند از پاسخگویی در سوریه حمایت می‌کنند می‌خواهم جایگزینی معتبر ارائه دهند. مردم سوریه حق دسترسی به عدالت و اقدام علیه گریز از مجازات دارند.
پنجم، پایان نابودی سلاح‌های شیمیایی در سوریه. سازمان ملل متحد و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی با همکاری یکدیگر انبار بزرگ سلاح‌های شیمیایی را نابود یا از سوریه منتقل کردند. بسیاری از کشورهای عضو برای این اقدام چالش‌برانگیز که در منطقه جنگی صورت پذیرفت، منابع حیاتی تخصیص دادند و در حال حاضر این سلاح‌های شیمیایی با امکانات متنوع در خارج از سوریه در حال نابودی هستند. در حالیکه تقریبا تمامی کشتارها به وسیله سلاح‌های متعارف صورت می‌گیرد، مهم است تا معیار جهانی برای منع تولید و استفاده از سلاح‌های شیمیایی تقویت گردد.
ششم، توجه به ابعاد منطقه‌ای درگیری شامل تهدید افراط‌گرایی. جنگجویان خارجی در هر دو سو فعال هستند که باعث افزایش سطح خشونت و بدتر شدن تنفر فرقه‌ای می‌‌شوند. در حالیکه ما نباید کورکورانه فریب دولت سوریه درباره اینکه همه مخالفان تروریست هستند را بخوریم به همین نحو نباید نسبت به تهدید تروریست‌ها در سوریه چشم خود را ببندیم. جهان برای جلوگیری از ارائه کمک مالی و سایر حمیات‌ها به جبهه النصره و دولت اسلامی عراق و شام باید متحد شود. کشور اسلامی عراق و شام تهدیدی نسبت به همه جوامع در عراق است. مهم است که رهبران سیاسی و مذهبی خواستار خویشتن‌داری شوند و از حملات مرگ‌آور و انتقام خودداری نمایند.
در حال حاضر بزرگترین مانع در راه خاتمه جنگ در سوریه تصوری است که می‌گوید جنگ برنده دارد. من این روایت موجود که می‌گوید دولت سوریه در حال "بردن" است را رد می‌نمایم. فتح سرزمین از طریق بمباران هوایی مناطقی که جمعیت شهروندان فشرده دارد پیروزی نیست. اگر حتی یک طرف در کوتاه‌مدت استیلا یابد، بذر عوارض ویرانگر درگیری آینده را می‌کارد.
تنش‌های فرقه‌ای خطرناک، حرکت عظیم پناهندگان، وحشیگری‌های روزانه و گسترش بی‌ثباتی، جنگ داخلی در سوریه را تبدیل به تهدیدی جهانی می‌کند. امروز تمامی ارزش‌هایی که قبول داریم و تمامی دلایلی که سازمان ملل متحد به خاطر آنها وجود دارد، در سرزمین منهدم شده سوریه در معرض تهدید است. از خیلی پیش از این زمان برای جامعه بین‌المللی به ویژه شورای امنیت، به منظور پاسداشت مسؤولیت‌‌های خود گذشته است.