عمران و آبادانی امروز تهران، نتیجه اعتماد به تخصص مهندسان کشور است/ تنها توقع ما از دولت، عمل به تعهدات قانونی است

سرویس اجتماعی « فردا »- شهردار تهران طی سخنانی در هفدهمین اجلاس هیات عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان گفت: بنده امروز به عنوان شهردار تهران اعلام می کنم که آماده هستیم با ابلاغ وزارت راه و شهرسازی، از فردا صبح حتی یک عدد پروانه ساختمانی مسکونی صادر نکنم و شهر را هم اداره کنم. به شرطی که بعدا نگویند تصمیم قالیباف یک تصمیم سیاسی بود،این تصمیم بحران مسکن ایجادکرد و نرخ مسکن را بالا برد.ضمن اینکه دولت هم تعهدات قانونی خود مانند عوارض سوخت، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض شهری ساختمان های دولتی را پرداخت ک محمد باقر قالیباف در هفدهمین اجلاس هیات عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان که صبح امروز با حضور وزرای نفت، راه و شهرسازی، اعضای شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی و جمعی از شهرداران و مدیران شهری مراکز استان ها در سالن اجلاس سران برگزار شد، ضمن خیر مقدم به یکایک مهندسان و متخصصان از مجموعه ساخت و ساز کشور، اظهار کرد: امروز از منظر یک مدیر و خدمتگزار در مجموعه شهری که با شما عزیزان زیاد سرو کار داریم، در خدمت شما هستیم. از اینکه در مدت خدمت در شهرداری تهران همه تلاش من بر این بود که به تخصص و دانش احترام بگذارم و به مهندسان کشور و شهرمان اعتماد کنم، خوشحالم؛ امروز هم نتیجه این احترام و اعتماد را در بخش های عمرانی در شهر تهران دیده ام و آن را با همه وجودم لمس کرده ام. وی ادامه داد: یکی از اتفاقات خوبی که در این دوره مدیریتی در درون شهرداری و در حوزه فعالیت های عمرانی و مهندسی شهر تهران افتاد، آن بود که نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران تنظیم و تصویب شد و شورای عالی فنی شهرداری تهران شکل واقعی گرفت. در این زمینه باید از مهندس ترکان تشکر کنم که در چند سال گذشته، در تنظیم این نظام فنی و اجرایی وقت زیادی گذاشت و در حد کارشناسی با کمک دیگر بزرگان، پای این موضوع نشست. نتیجه این امر آن است که امروز در هر نظر سنجی که انجام دهید، مردم تهران و ایران به فعالیت های عمرانی شهرداری تهران در زمینه های ضرورت، تعریف پروژه، زیبایی، ابعاد فنی، هزینه تمام شده، زمان بندی و مدیریت حاکم بر پروژه ها اعم از تونل، پل، بزرگراه، ساختمان ها و ابینه بزرگی که در شهر ساخته شده است، اعتماد کرده اند و این مایه افتخار جامعه مهندسی ما است. شهردار تهران یادآور شد: از این جهت است که بنده به مهندسان کشور افتخار کرده و به چنین ظرفیت هایی که در کشور وجود دارد، اعتماد می کنم. البته مدعی نیستیم که عیب و نقصی در کار ما وجود ندارد اما تا رسیدن به نقطه مطلوب، هنوز فاصله زیادی داریم. با این وجود نسبت به گذشته جهش بزرگی اتفاق افتاده است. البته در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، حمل و نقل، فضای سبز، زیست محیطی، خدماتی و... نیز موضوعات گسترده ای وجود دارد که در رصد خانه شهر تهران واقع در برج میلاد می توان به موضوعات شهر پرداخت. قالیباف در ادامه به بحث ساخت و ساز پرداخت و گفت: در همین شهر مردم ما به ساخت و ساز شهری و ساختمان سازی در شهر اعتماد ندارند. به نحوی که هر ساخت و ساز و گودبرداری که اتفاق می افتد، چندین همسایه اطراف آن احساس نگرانی می کنند. حتی بسیاری از افراد زمانی که احساس می کنند ساختمان کناری آن ها قصد ساخت و ساز دارد، اگر توان مالی داشته باشند تصمیم می گیرند تا جای دیگری را اجاره کنند و تا زمانی که این ساختمان به مرحله سفت کاری نرسیده است، درجای دیگری سکونت داشته باشند. این واقعیتی است که در شهر وجود دارد و نباید تعارف کنیم. همچنین آلودگی صوتی، آلودگی هوا، عدم ایمنی مطلوب و ... از دیگر مشکلاتی است که وجود دارد. وی با بیان اینکه ساخت و سازهای ما از کیفیت مناسب و قابل قبولی برخوردار نیست، عنوان کرد: بدون شک کالبد شهر بر روح و روان شهروندان اثر می گذارد. ما نمی توانیم بگوییم که کیفیت زندگی را در شهر ارتقا می دهیم در شرایطی که نتوانیم کیفیت ساختمان ها را ارتقا دهیم. این حرف درستی نیست چرا که بخشی از ارتقای کیفیت زندگی در این است که کیفیت ساختمان ها را افزایش دهیم. محمد باقر قالیباف ادامه داد: البته شاید نسبت به بعضی نکاتی که در اینجا خدمت شما عرض می کنم، نگرش های متفاوتی وجود داشته باشد و با حرف هایی که در سال ها و زمان های گذشته در این زمینه شنیده باشید، متفاوت باشد. اما با این وجود بنده که توفیق خدمت در شهرداری تهران دارم، می خواهم به صورت صادقانه آنچه باور من است را در این جلسه تخصصی عرض کنم و آماده هر گونه نقد در این خصوص هستم تا بتوانیم به تصمیم روشن و مشخصی برسیم. شهردار تهران در ادامه تاکید کرد: همه قبول داریم که کیفیت ساخت و ساز پائین است، نظارت فنی وجود ندارد یا ناقص است، شهرداری ها در حوزه مالی از سال 62 تا الان بلاتکلیف هستند و این اشکال وجود دارد. یعنی لایحه ای که باید برای درآمد های پایدار شهرداری ها به مجلس می رفت، نرفت و بخش عمده ای از درآمد های شهرداری ها متمرکز به صدور پروانه ساختمان شد. این حقیقت تلخی است اما واقعا باید این سوال را از خودمان بپرسیم که در 25 سال گذشته و بعد از اتمام دوران دفاع مقدس که وارد مرحله سازندگی در کشور شدیم، چرا این چالش همچنان وجود دارد. در همه نشست ها درباره آن حرف می زنیم اما چه کسی قرار است این مشکل را حل کند؟ وی افزود: برای حل این مشکل یک بخش بنده هستم که امروز پشت این تریبون قرار دارم، بنابر این باید برای حل مشکل چاره اندیشی کنم، اما اگر من هم تنها بیان مشکل کنم و به عنوان یک مدیر اقدامی برای این کار انجام ندهم، نتیجه این امر همان موضوعی می شود که وزیر نفت بدان اشاره کرد. یعنی مردم هم برای کاهش مصرف، کنتور های برق و گاز خود را دستکاری می کنند. این واقعیت تلخ وجود دارد. قالیباف ادامه داد: وقتی ما صحبت می کنیم با چه کسی سخن می گوییم؟ ما باید با خودمان حرف بزنیم. بنده نمی توانم به عنوان شهردار پشت تریبون بیایم و تنها بگویم این مشکل وجود دارد. با این وجود ما از منظر شهرداری تهران چه کاری برای حل مشکل انجام داده ایم؟ آیا نوشتن یک نامه کفایت می کند؟ آیا حتی به تصویب رساندن یک قانون کفایت می کند؟ آیا مشکل ما امروز نداشتن قانون است یا بعضی اوقات زیادی قانون برای ما مشکل ایجاد کرده است؟ ما یا تورم قانون داریم، یا در اجرای قانون مشکل داریم، یا ضعف مدیریت داریم و یا نگاه های و نگرش های سیاسی بر کارهای صرف تخصصی ما را به این روز رسانده است که این مشکلات هر روز بحرانی تر، سخت تر و پیچیده تر می شود. شهردار تهران تاکید کرد: ما در شهرداری تهران این توفیق را پیدا کرده ایم که شهرداری را سیستمی کرده و بتوانیم بر آن اعمال مدیریت کنیم. البته من نمونه های این موضوع را در جلساتی که خدمت مهندس ترکان هستیم، بارها عرض کرده ام اما امروز برای اولین بار در جمع شما متخصصان و جامعه مهندسان کشور این حرف را بیان می کنم. به عنوان نمونه امروز ما نسبت به هر دوره ای در تاریخ بلدیه تهران، بر ساخت و ساز در شهر تسلط داریم. بدین معنی که اگر الان بخواهم سیستم را به طور دقیق کنترل کنم که از ابتدای وقت اداری امروز تا الان چه مجوزاتی در شهر تهران صادر شده، این آمار به روز، به ساعت، ماه، نوع کاربری، پهنه، طرح و ... به صورت آنلاین وجود دارد. این در حالی است که در گذشته چنین ظرفیتی در شهرداری تهران نبوده است. این موضوع نیز بیش از 65 ماه از من زمان و انرژی گرفته است تا این اتفاق افتاده است. وی تصریح کرد: یکی از چالش های تهران آن است که در این شهر ساخت و سازهای غیر قانونی وجود دارد و مردم ما هم مشاهده می کنند که در کوچه و خیابان ساخت و ساز انجام می شود. حتی اگر بگوییم صد درصد درآمد سایر شهرها از این نقطه است، حرف اغراق آمیزی نگفته ایم. به نحوی که درآمد شهرداری ها یا از ساخت و ساز و یا از کمک مستقیم دولت است. با این وجود بنده امروز به عنوان شهردار تهران اعلام می کنم که آماده هستیم با ابلاغ وزارت راه و شهرسازی، از فردا صبح حتی یک عدد پروانه ساختمانی مسکونی صادر نکنم و شهر را هم اداره کنم. به شرطی که بعدا نگویند تصمیم قالیباف یک تصمیم سیاسی بود و از این حرف ها پیش نیاید که این تصمیم بحران مسکن درست کرد، نرخ مسکن را درتهران بالا برد و به مستضعفان ظلم شد. نکته دوم اینکه دولت تعهدات قانونی خود همانند عوارض سوخت، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض شهری ساختمان های دولتی را پرداخت کند. چرا که همان عوارض ساختمانی که همه مردم در تهران پرداخت می کنند، ساختمان های دولتی هم باید پرداخت کنند. ما بیش از این نیز از دولت توقع نداریم، چرا که می دانیم دولت دچار مشکلات جدی مادی است و توقع بیجایی نداریم. تنها می گوییم عوارضی که در 30 - 40 سال گذشته بوده است، پرداخت شود. همانند عوارض راهنمایی و رانندگی که باید به شهرداری ها، وزارت راه و پلیس پرداخت شود. در این شرایط ما آماده ایم این کار را انجام دهیم تا احساس نکنند در شهرداری تهران به دنبال توده گذاری و ساخت و سازهای بی رویه هستیم. وی تاکید کرد: از هر 100 پروانه ای که در شهر صادر می شود، در کمتر از 5 درصد آن ممکن است تخلف اتفاق بیفتد. البته این درصد نسبت به گذشته بسیار پائین است اما با این وجود ما و دیگران باید دنبال کنیم تا جلوی این تخلفات ساختمانی را هم بگیریم. بنابراین در اینجا نباید بیان مشکل کنیم، اگر بارگذاری در شهر وجود دارد، از فردا ابلاغ می کنیم که جلوی آن را بگیریم و من تاکید می کنم که با این اقدام مشکل درآمدی برای شهر ایجاد نخواهد شد. چرا که بنده حدود 10 سال است در شهرداری تهران فعالیت می کنم و باید درآمد پایدار ایجاد می کردم. امروز این درآمد پایدار را به جایی رسانده ایم که اگر صدور پروانه ساختمان مسکونی را متوقف کنیم، مشکلی ایجاد نمی شد. اما آیا اگر این کار شد، مشکلات ساخت و ساز در تهران حل می شود؟ دکتر قالیباف تصریح کرد: ما در این شهر طرح جامع و طرح تفصیلی را داریم که توسط شورای عالی شهرسازی و وزارت مسکن و شهرسازی سابق تصویب و ابلاغ شده است و باید به آن احترام بگذاریم. اگر آن اشکال هم دارد - که حتما اشکال دارد - راهکارش این است که آن را به شورای عالی شهرسازی ببریم و مجددا اصلاح کنیم. اما تا زمانی که طرح وجود دارد، اجازه دهید قانون را اجرا کنیم، چرا که اگر قانون بد را هم اجرا کنیم، شرط عقل است و خوب است اما حتی این قانون بد را هم باید خوب اجرا کنیم. شهردار تهران تصریح کرد: برداشت من به عنوان شهردار تهران از قانون در حوزه ساخت و ساز این نیست که نظارت فنی و کیفیت ساختمان به عهده کسی است که پروانه صادر می کند. من از قانون این برداشت را نکردم. حتی این انتقاد در شهرداری ها وجود دارد که برای صدور پروانه، یک برگ بیرون می دهند؛ حتما این برگ باید به سمت یک دفترچه فنی برود و هم اکنون به این سمت حرکت می کنیم. قالیباف با بیان اینکه ما از ابتدای سال 93 بحث نما را به طور جدی وارد دستور کار کردیم، گفت: تا از این طریق به نمای ساختمان ها در حوزه معماری و سیمای شهر توجه شود. علاوه بر این با دوستان در سازمان نظام مهندسی تهران جلسه گذاشتیم و توافقات خوبی انجام دادیم که پای این توافقات هستیم. احساس ما این است عزیزانی که به عنوان نظام مهندسی بر سر ساختمان هستند، باید وظیفه ذاتی خود را انجام دهند. باز هم اگر برداشت حاکمیت - وزارت راه و شهرسازی - از قانون این است که نظارت و کنترل کیفیت ساختمان نیز با ما است، حتما آن را به شهرداری ابلاغ کنند تا من بدانم این وظیفه من است، چرا که تا امروز نمی دانستم این کار وظیفه من است. یک زمانی حجم ساختمان را کنترل می کنیم و نظارت کلی بر مجموعه داریم که این موارد بر عهده ما است اما یک زمانی است که باید کیفیت ساختمانی که ساخته می شود را کنترل کنیم. اگر شهرداری باید کیفیت را کنترل کند، حتما دنبال می کنیم تا این کار را انجام دهیم، اما اگر مسئولیت عالیه آن برعهده وزارت راه و شهرسازی و نظارت در میدان نیز بر عهده سازمان نظام مهندسی است، شهرداری تهران باید خدمت هایی را انجام دهد تا این قانون به بهترین شکل ممکن پیش رود و ما نیز در خدمت هستیم. همانطور که با دوستان در سازمان نظام مهندسی جلساتی داشته ایم و اگر بتوانیم توافقاتی که درباره ساختمان های بالای 2هزار متری صورت گرفته است را تا پایین ترین رده بیاوریم، حتما این کار را انجام خواهیم داد. محمدباقرقالیباف در ادامه با اشاره به خطرات موجود در حوزه ساختمان سازی ابراز داشت: یک بخش از خطرات موجود بخش هایی از مهندسان و شرکت هایی هستند که خارج از سازمان نظام مهندسی و با قوانین و مقرراتی که در نظام فنی و اجرایی وجود دارد، فعالیت می کنند. یک خطر دیگر نیز این است که در ازای خدماتی که سازمان نظام مهندسی ارایه می دهد، هزینه ای به ساختمان تحمیل می شود اما این هزینه یا کفاف لازم را نمی دهد و یا پرداخت ریالی برای نظارت با خدماتی که ارایه می شود، برابر نیست و به تعبیری شاید در جایی کم فروشی اتفاق بیفتد، این در حالی است که باید این موضوع را اصلاح کنیم. گاهی اوقات کار را به صورت شکلی پیش می بریم و به محتوا توجه نداریم، این هم یک اشکال است که اگر برای رفع آن توجه داشته باشیم جامعه مهندسی ما می تواند رشد و جهش بزرگی در شهر داشته باشد. ما در شهر تهران در این بخش در خدمت عزیزان هستیم تا دست به دست هم دهیم و کار را پیش ببریم. وی تاکید کرد: یک اشکال عمومی به خاطر اقتصاد معلول و مریض ما وجود دارد و آن اشکال نیز این است که امروز بحث مسکن و خانه، مخصوصا در شهرهای بزرگ دیگر از بحث معماری، مباحث فنی و نگاه مسکن به عنوان محل سکونت خارج شده است. به تعبیری امروز مسکن تا اندازه ای جنبه های اقتصادی پیدا کرده است که وقتی صحبت می شود، بحث مسکن در کنار سکه و ارز با هم مطرح می شوند و در این میان نقش مهندسان را حذف شده است. این هم از اشکالات جدی و پایه ای است که باید به آن توجه داشته باشیم. شهردار تهران در ادامه ابراز داشت: این مشکلات متعلق به ما است و متعلق به مردم نیست. بنابر این شهرداری ها، سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی باید کنار هم بنشینند، دست به دست هم دهیم، با یکدیگر همدلی داشته باشند و هر کدام بخشی از این بار را به عهده بگیرند. بدین ترتیب می توانیم این مشکلی که امروز مردم به ساخت و سازها در شهر اعتماد ندارند را حل کنیم تا همانطور که مردم به حوزه های عمرانی اعتماد کرده اند، می توانند به حوزه ساخت و ساز هم اعتماد کنند. بدون شک اعتماد مردم به حوزه های عمرانی را جامعه مهندسی کشور آفریده است، بنابر این باید یقین کنیم که جامعه مهندسی می تواند این اعتماد را در حوزه ساخت و ساز هم خلق کند. از این رو باید کنار هم بنشینیم و با همدلی کارها را حل و فصل کنیم. وی با اشاره به معضلات مربوط به آلودگی هوا در شهر تهران اظهار داشت: در این زمینه توافقات خوبی با وزیر نفت داشتیم. هم اکنون توان فنی و عمرانی خوبی در کشور وجود دارد که افتخار شما جامعه مهندسی است و من هم به عنوان شهردار تهران که مهندس نیستم، به آن افتخار می کنم. به این ترتیب روزی که بنده توفیق خدمت در شهرداری را پیدا کردم، 35 کیلومتر مترو ساخته شده بود، اما امروز طول خطوط مترو به 152 کیلومتر رسیده است. در ادامه نیز توان فنی کشور و توان مجموعه شهرداری به گونه ای است که در سه سال آینده با وجود سختی هایی که برای احداث مترو در زمین شهر تهران وجود دارد، طول خطوط مترو را به 218 کیلومتر می رسانیم. حتی همین روزها نیز تمام مهندسان و کارگران ما در زیر زمین تهران با شدت تمام در حال کار هستند و ممکن است مردم کمتر کار آن را حس کنند اما این بخش در حوزه عمرانی با شتاب بیشتری از پل صدر پیش می رود. شهردار تهران تاکید کرد: روزی که کار را در شهرداری تهران شروع کردیم، مترو روزانه 450 هزار مسافر جابجا می کرد اما هم اکنون بالغ بر 3 میلیون مسافر از طریق مترو جا به جا می شوند و اگر وزارت نفت این تعهد را به ازای هر مسافر در مترو داشته باشد، ظرف مدت حداکثر 13 ماه می توانیم سه میلیون جا به جایی فعلی مسافر در مترو را به شش میلیون مسافر در روز برسانیم. این توان فنی و مهندسی در کشور وجود دارد و حتی می تواند تا پایان سه سال آینده از مرز 11 میلیون نفر مسافر در روز عبور کند. معنی این حرف، آن است که ما قادر هستیم در سه سال آینده در شهر تهران بیش از 65 درصد مسافرت های شهری را با مترو انجام دهیم و این به معنای کاهش آلودگی هوا، آرامش، صرفه جویی در اقتصاد، صرفه جویی در وقت، لذت بردن از زندگی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان خواهد بود. شهردار پایتخت در پایان گفت: ما به همه عزیزان مخصوصا در شهر تهران و همچنین به جامعه مهندسی، جامعه شناسان و حوزه های مختلف دست نیاز دراز می کنیم. چرا که در بافت های فرسوده دچار مشکلات جدی و اساسی هستیم. هم اکنون در این زمینه نیز منطقه 12 را به عنوان پایلوت انتخاب کردیم اما نه به دلیل اینکه بافت فرسوده را احیا کنیم، بلکه به دنبال ارتقای کیفیت زندگی در بعد مادی و معنوی هستیم . این از برنامه های جدی شهرداری تهران است و در این زمینه نیز به همه متخصصان در عرصه های مختلف نیازمند هستیم تا مرکز شهر خود را در شان نظام اسلامی بسازیم و آن را در ابعاد مختف بالا ببریم.