لباس ایرانی باید الگوی فرهنگ غربی شود
یک طراح لباس ایرانی برای «کاترین اشتون»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، لباسی طراحی کرده است که به گپ و گفت با این طراح پرداخته‌ایم. میترا تمجیدی، یکی از طراحان مد و لباس ایرانی است که اخیراً لباس ایرانی برای کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طراحی کرده. وی همچنین پیش از این برای چهره‌های مراسم رسمی و جشنواره‌ها لباس طراحی و تهیه کرده است؛ از جمله این موارد می‌توان به لباس سونیا پوریامین، مجری برنامه اختتامیه ششمین جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر اشاره کرد. تمجید به گفتگوی تفصیلی پرداخته است که مشروح این گفتگو با بدین شرح است:
به عنوان یک طراح لباس ایرانی برای خانم کاترین اشتون، از خودتان بگویید و اینکه چطور وارد این کار شدید؟
- میترا تمجیدی متولد سال 1353 هستم، رشته اصلی‌ام روزنامه‌نگاری بود و مدت کوتاهی در این زمینه مشغول به کار بودم، اما بعدها به دلیل اینکه خبرنگاری و روزنامه‌گاری با روحیات من سازگار نبود، این حرفه را کنار گذاشتم؛ چراکه خبرنگاری روحیه ظریف و خشن را نمی‌پذیرد (خنده) و باید تقریباً خشن و سخت بود. سپس دوره کارگردانی را در باغ فردوس و همچنین فیلمنامه نویسی، طراحی صحنه و لباس را شروع کرده و ادامه دادم و در حال حاضر نیز مدت دوسال و نیم است که طراحی مد و لباس ایرانی را انجام می‌دهم.
چه موضوعی باعث شد تا لباسی برای کاترین اشتون طراحی کنید؛ این در حالی است که در طول سال های اخیر لباس کاترین اشتون یکی از موضوعات مهم در میان مردم جامعه ایران قلمداد می شود.
- این موضوع پیشنهادی بود که از طرف بنیاد ملی مد و لباس ایرانی صورت گرفت. به من پیشنهاد دادند تا لباسی برای خانم اشتون طراحی کنم که در اواخر اسفندماه این لباس که با پارچه مخمل ایرانی طراحی شده بود را آماده و سپس برای ایشان ارسال کردم و طی یادداشتی توضیحات لازم در خصوص اینکه چه پارچه‌های ایرانی در این لباس به کار رفته است را نوشتم.
در واقع این یک حرکت نمادین از سوی بنیاد ملی مد و لباس ایرانی بود که توانایی طراحان ایرانی و نشان دادن تمدن و فرهنگ ایرانی را در سطح بین‌المللی به نمایش بگذارد. این اتفاق قدم مهم و مثبتی بود که در زمینه شناسایی فرهنگ و تمدن ایرانی برداشته شد و امیدواریم با این قدم‌ها فرهنگ و تمدن ایرانی جهانی شود.
در زمان دکتر جلیلی، در برخی موارد عکس لباس خانم اشتون را با فتوشاپ در خبرگزاری‌ها و سایت‌ها درست می کردند، نگاه شما به عنوان طراح لباس اشتون به این مسئله چیست؟
- من خیلی علاقه‌ای به سیاست ندارم،(خنده).اما به هر حال هر کشوری یک قانونی دارد و ایران کشوری اسلامی است که باید قوانین اسلامی در آن رعایت شود؛ اشتون تنها خانم عالی‌رتبه‌ای است که با مقامات ایرانی به طور مداوم دیدار و گفتگو می‌کند و باید تمام این مسائل را لحاظ کند.
در حال حاضر این حرکت شما بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی و خارجی به همراه داشته است و همه شما را به عنوان طراح لباس کاترین اشتون می شناسند، این موضوع چه تأثیری بر ادامه فعالیت‌های شما داشته است؟
- من تنها یک لباس ایرانی از پارچه مخمل ایرانی برای خانم اشتون طراحی کردم که این لباس، نواردوزی مخصوصی دارد و با به هم دوختن تکه نوارهای مختلف، تهیه شده است، اما طبق گفته‌ها و شنیده‌هایی، طراح لباس خانم اشتون در دیدارهای متعدد ایشان با مقامات ایرانی، یک خانم ایرانی هستند که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و ظاهراً نسبت به این مسئله که طراح اصلی لباس خانم اشتون هستند، اعتراض کرده‌اند. ولی این اقدام ما در واقع برای نشان دادن تمدن و فرهنگ ایرانی در عرصه جهانی و اینکه از داخل ایران صورت گرفته است، بازتاب بسیار گسترده ای داشت و این نکته همیشه در ذهن خانم اشتون باقی خواهد ماند که در داخل ایران طراحان بسیار حرفه‌ای با حفظ تمدن و فرهنگ ایرانی وجود دارد که قادرند در سطح بین‌المللی کار کنند.
آیا تماس و پیشنهادی از رسانه‌های خارج از کشور در طول این مدت داشته‌اید؟
- بله، از رسانه‌های خارجی و ضد انقلاب با من تماس‌های متعددی گرفته شد و به دلیل زبان مشترک فارسی من تنها به آنها گفتم که مصاحبه‌ای با آنها نخواهم داشت. به طور مثال از رادیو فردا با من تماس گرفتند که من اصلاً با آنها صحبت نکردم. حتی از یک خبرگزاری از لندن با من تماس گرفتند و سعی کردند سؤالات نامربوطی در مورد نحوه پوشش و انتخاب رنگ زنان ایرانی بپرسند، مثلاً اینکه زنان ایرانی تنها باید از لباس مشکی استفاده کنند و چطور شما همچنین لباسی طراحی کرده‌اید که من پاسخ دادم اصلاً این طور نیست و پوشش کامل از لحاظ رنگی اصلاً مانعی ندارد.
آیا شما پیشنهادی برای طراحی لباس مسئولان برای الگوسازی حجاب ایرانی و اسلامی دارید و اینکه برای مسئولان ایرانی نیز لباسی طراحی کرده‌اید؟
- بله، برای چند نفر از مسئولان لباسی طراحی کرده‌ام که هنوز در حال بررسی است. اما به طور کلی می توان لباسی برای خانم‌های سیاستمدار به عنوان الگوی اسلامی ایرانی طراحی کرد که در میان مردم الگو شود. حتی می‌توان چادرهایی با طراحی‌های متفاوت و اسلامی برای نمایندگان خانم طراحی کرد که در واقع آنها را متفاوت با مردم عادی ما نشان دهد. ما می توانیم لباسی طراحی کنیم که الگوی جوانان ایرانی شود و با همه بی‌حجابی ها مقابله کند و جلوی نارضایتی‌های مسئولان را بگیرد. زمانی که سیاستمدار خانمی لباس ایرانی با حجاب کامل بپوشد، قطعاً می تواند الگوی خوبی برای جامعه و فرهنگ اسلامی- ایرانی باشد.
با توجه به اینکه فصل تابستان نزدیک است و متأسفانه ما شاهد برخی رفتارهای نابهنجار و بی حجابی در کشور هستیم، شما به عنوان طراح لباس ایرانی چه پیشنهادهایی برای مقابله با این موضوع دارید؟
- ما طراحان بسیار ماهر و زبردستی در داخل ایران داریم که می‌توانند با مد و فرهنگ ایرانی، جلوی این رفتارها و بی حجابی را بگیرند. در واقع هر حکومتی که قدرتمندتر بود، تمام فرهنگ و تمدن آن حکومت مد قلمداد می شد. اولین مد از مصر آغاز شد که بعدها به دلیل اینکه ایران کشوری قدرتمند بود، تمام مدها از ایران شکل گرفت.
همچنین موضوع بی حجابی باید ریشه‌ای حل شود. طراحان لباس ما در داخل، لباس‌های بسیار نفیسی دارند، ولی متأسفانه جایی برای ارائه آن ندارند و اگر این موضوع رفع شود، می توان بسیاری از مشکلات فرهنگی را حل و فصل کرد.
در حال حاضر متأسفانه جوان‌های ما لباس‌هایی را می‌پوشند که از غرب وارد شده و با قیمت بسیار بالاتر فروخته می‌شود. اگر وسایل کار طراحان در داخل تأمین شود، قطعاً می توان الگوی خوبی برای جوانان درست کرد. درحال حاضر قیمت پارچه‌های ایرانی بسیار بالاست و از متری50 هزار تومان به بالا شروع می‌شود. در واقع اگر به این موضوع رسیدگی شود، می‌توان لباسی با طراحی ایرانی در داخل و با قیمتی مناسب طراحی کرد و به این ترتیب بسیاری از مشکلات فرهنگی را نیز حل نمود.
آیا شما تحصیلات دانشگاهی در زمینه طراحی لباس ایرانی طی کرده‌اید؟
- من هیچ دوره آکادمی در زمینه طراحی لباس طی نکرده‌ام و تنها رمز موفقیتم این بود که بسیار مطالعه می کردم، ساعت ها می‌نشستم و تمام نقاشی‌های معروف جهان را نگاه می کردم و از همان ابتدا نیز سعی می کردم طرحهای خاص و متفاوتی ایجاد کنم. همیشه دوست داشتم لباس هایم با کل جهان تفاوت داشته باشد و همین موضوع باعث شد که به این کار روی بیاورم و با جدیت این موضوع را دنبال کنم، ناخودآگاه من، همیشه به من دستور می دهد که برای فیلم‌های کوتاه و دیگر موضوعات از چه طرح‌ها و رنگ‌هایی استفاده کنم.
بنیاد ملی مد و لباس ایرانی از سال 1389 تاسیس شده است و آشنایی بنده با این بنیاد موجب چنین اتفاقات خوبی شد. در ابتدا سعی کردم از طریق سایت، فراخوان طراح‌های خودم را بفرستم که چندین بار این کار را کرده و لباس‌هایی را فرستادم و سپس در سه مرتبه از طرف بنیاد ملی مد و لباس ایرانی و اسلامی در آبان 1391، اسفند 1391 و اسفند 1392 به عنوان طراح برتر انتخاب شدم.
آیا این جشنواره‌ها در سطح بین‌المللی بوده است؟
- در حال حاضر جشنواره ما در سطح بین المللی نبوده است، اما من معتقدم که طراحان ایرانی می‌توانند در سطح بین‌المللی عمل کنند.
در حال حاضر فرهنگ غربی الگویی برای جوانان ایرانی شده است، پیشنهاد شما در این خصوص چیست؟
- من به عنوان یک عضو کوچک از طراحان لباس، به مسئولان پیشنهاد می کنم که محلی برای ارائه طراح‌ها و لباس‌های ایرانی در نظر بگیرند که البته این موضوع نیازمند بودجه است. با برگزاری جشنواره ها و نشان دادن فرهنگ و تمدن ایرانی، ما می‌توانیم نه تنها الگویی برای جوانان ایرانی، بلکه الگویی برای جهان داشته باشیم؛ متأسفانه تمام پارچه‌هایی که وارد کشور می شود خارجی است و ما باید به جای مخمل کاشان از مخمل بلژیک استفاده کنیم. لباس‌هایی وارد کشور می شود که پوشش آنها مشکل دارد، لذا ما باید با همکاری یکدیگر بتوانیم لباس و فرهنگ ایرانی را جایگزین فرهنگ غربی کنیم.
طراحان ما حاضرند تمام وقت و هزینه خود را برای طراحی یک لباس بگذارند، اما وقتی این موضوع از سمت مسئولان پیگیری نشده و بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته نشود، تمام تلاش‌ها کنار گذاشته می شود. ما 20 سال است که تاریخی در لباس ایران نداریم و این برای کشوری که دارای تمدن و لباس ایرانی است، بسیار تأسف بار است.
ما طراحان می توانیم قول بدهیم که با حمایت مسئولان، در سه ماه اول تمام مشکلات حل شود و پوشش بسیاری از افراد در سطح جامعه تغییر کند و خانم هایی که اعتقادی به حجاب ندارند، نیز تحت تاثیر قرار بگیرند.
وزارت امور خارجه بیشترین ارتباطات را با خارج از کشور دارد، به نظر شما به عنوان یک طراح لباس ایرانی، این وزارتخانه چه میزان می‌تواند در تبلیغ و الگو شدن ایران در خارج از کشور تاثیرگذار باشد؟
- در قدم اول، قطعاً این وزارتخانه می‌تواند در این امر کمک بسیار موثری به طراحان لباس ایرانی کند؛ چراکه وزارت خارجه ارتباطات زیادی با کشورهای خارجی دارد، لذا می تواند بهترین گزینه برای تبلیغات فرهنگ ایرانی باشد، به نظر من همان طور که سیاستمداران ما درگیری های خودشان را دارند و در سیاست برخی اوقات ریسک می‌کنند، گاهی اوقات در حیطه پوشش و لباس خود نیز باید ریسک کنند و حاضر شوند که کت و شلوار اروپایی را بیرون آورده و کت و شلوار ایرانی به تن کنند.
در واقع در گام اول و با طراحی لباس خانم کاترین اشتون، فرهنگ و تمدن ایرانی به جهانیان تا حدودی نشان داده شد، اما وزارت امورخارجه می‌تواند در این مسیر به طراحان ایرانی کمک کرده و با برگزاری نمایشگاه ها در سفارتخانه‌های ایران گام جدی در خصوص بردارد. ما باید همواره پارچه های دست بافت ایرانی که با زحمت پیرمردان و زنان ایرانی بدست می آید را به تمام جهانیان نشان دهیم؛ چراکه این تمدن و فرهنگ ایرانی است که باید الگوی فرهنگ غربی شود.
ما طراحان ایرانی باید راه های زیادی را پشت سر گذاشته و با حمایت مسئولان بتوانیم جشنواره‌های بین‌المللی برگزار کنیم. تا به این لحظه نیز اقدامات موثری از سوی بنیاد ملی مد و لباس ایرانی صورت گرفته است، ما توانستیم برای اولین بار شوی زنده لباس برگزار کنیم و امیدوارم بتوانیم با تلاش و پشتیبانی، به الگوی ایرانی در جهان تبدیل شویم.
شما چه پیشنهادی برای موفقیت دانشجویان رشته طراحی لباس دارید؟
-من به دانشجویان این رشته می گویم که با سرکلاس رفتن موضوع خاصی اتفاق نمی‌افتد، بنابراین باید در کنار درس خواندن، تمرین و مطالعه خود را افزایش داده و تجربه عملی کسب کنند.
وی در پایان لباس ایرانی دست دوز به خبرنگار سیاست خارجی این خبرگزاری هدیه کرد.
منبع: خبرگزاری دانشجو