آمریکا می‌خواهد ایران از مسیر توسعه هسته‌ای دور شود/ از فضای ایران هراسی در منطقه کاسته شده است

سرویس سیاسی «فردا» - چهارمین دور مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران روز جمعه بدون هیچ پیشرفتی در وین به پایان رسید. درباره آخرین دور مذاکرات ایران و 5+1 در ژنوبه نظر می رسد که هیچ گونه پیشرفتی در این مذاکرات به وجود نیامده است و به گفته عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران هم همچنان اختلاف نظر بین گروه ایرانی و گروه 5 به علاوه یک وجود دارد. در این باره یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با «فردا» معتقد است: دشوار بودن مذاکرات قابل پیش بینی بود و طرفین نتوانستند به یک توافق جامع برای تدوین پیش نویس توافق نامه برسند. علت آن هم زیاده خواهی غربی ها که از مشخصه های آمریکا و غربی ها در برخورد با این مذاکره می باشد بود. حشمت اله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با «فردا» ضمن اشاره به سنگینی مذاکرات در دور نهایی گفت: مذاکرات دور نهایی وین مذاکرات سخت و سنگینی بود. به این دلیل که آنچه تاکنون بین ایران و طرف غربی شکل گرفته مذاکرات بدون کاغذ و سند بوده و دو طرف بیشتر سعی در نشان دادن حسن نیت خود داشتند تا بعد وارد مذاکرات جدی شوند. اما در این مرحله طبق پیش بینی هایی که صورت گرفته بود با اختلافات عمیقی مواجه شدند. وی در ادامه افزود: یکی از دلایلی که باعث خوش بینی دیپلمات های ایرانی به این مذاکرات می‌شد هدف محور بودن توافقنامه ژنو بود. به این معنا که سه هدف در این توافقنامه میان دو طرف مشخص شده بود. شناسایی حق هسته‌ای ایران و پایان دادن به تحریم‌ها و از یک سمت شفافیت هسته‌ای ایران از مواردی بود که اگر در آینده به آنها بها داده شود و از سوی طرف غربی جدی قلمداد شود به راحتی می‌توان پیش بینی کرد که به تدوین توافقنامه جامع منجر خواهد شد. این نماینده پیشین مجلس تاکید کرد: متاسفانه در این دور مذاکرات در این مسیر حرکتی صورت نگرفت و به عبارتی در مسیر تدوین توافقنامه مسائل دیگری مطرح شد که این مسائل ربطی به توافقنامه ژنو نداشت و بیشتر به نوعی زیاده خواهی‌هایی بود که شکل گرفت. فلاحت پیشه با تقسیم بندی کردن شاخصه های زیاده خواهی غربی‌ها اظهار کرد: تلاش برای زیر ذره بین قرار دادن ایران و به نوعی نظارت مستقیم و بازرسی های سرزده و فراگیر در پرونده هسته ای ایران از اهداف غرب می‌باشد. با توجه به اینکه ایران کشور قدرتمندی است و به هیچ وجه در تنگنای سیاسی قرار نگرفته است که چنین شرایطی را بپذیرد از این رو مورد قبول ایران نخواهد بود. هدف کلی آنها هم این است که توان دفاعی و ساز و کار توسعه صنعتی ایران را مورد بررسی و تحلیل خود داشته باشند. وی همچنین ادامه داد: دومین زیاده خواهی که از سوی کشورهای 5+1 شکل گرفته بود، عدم پایبندی به بخش دیگری از قطعنامه ژنو 3 یعنی پایان دادن به تحریم ها بود. تحریم‌ها مرتبط با موضوع هسته‌ای است و با بسته شده پرونده هسته‌ای باید تحریم‌ها تمام شود اما آنها هنوز حاضر نیستند زیر بار یک چارچوب زمانی و لغو تحریم‌ها بروند. عملا اگر قرار باشد تحریم‌ها به عنوان یک چماق ثابت و نقش روی سنگ برای ایران باقی بماند طبیعتا ادامه مذاکرات به خوبی شکل نخواهد گرفت. این کارشناس مسائل سیاسی معتقد است: شاخص دیگر اینکه به نظر می‌رسد در آمریکا و 5+1 نوعی گرایش به سمتی وجود دارد که حق هسته‌ای ایران را به یک هدف نمادین تبدیل کنند نه هدف صنعتی. آنها قصد دارند که ایران را از هدف توسعه صنعتی خود دور کنند و این با اصول اولیه ایران برای نشستن پای میز مذاکرات متفاوت است. وی با بیان اهمیت توافق دیپلماسی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران برای اوباما و حزب مورد نظرش نیز گفت: اوباما روی توافق دیپلماسی با جمهوری اسلامی حساب حیثیتی باز کرده است. از آن جایی که اوباما با شکست های مختلف در سیاست های داخلی و خارجی مواجه است و موضوع ایران تنها موضوعی بود که در این چند سال ریاست جمهوری‌اش روی آن مانور داد از این رو اگر در این مذاکرات توافقی حاصل نشود و اگر این شکست بیش از انتخابات میان دوره ای قطعی شود حتما هزینه های جدی برای اوباما خواهد داشت. از فضای ایران هراسی در منطقه کاسته شده است وی همچنین عنوان کرد: آن فضای ایران هراسی و شرایط روانی که در سطح منطقه در سال‌های گذشته شکل گرفته بود و در قالب آن کشورهای منطقه در سازوکارهای ضد ایرانی و یا غیر ایرانی حضور داشتند عملا شکسته شده است و دیگر امکان اینکه یک فضای روانی منفی دیگر در مورد ایران شکل بگیرد وجود ندارد. این استاد دانشگاه تاکید کرد: مواضع مسئولان جمهوری اسلامی ایران مواضع عقلانی است و عملا در موضع گیری ها مانعی برای شکل گیری موجی که ایران هراسی را به دنبال خواهد داشت دیده نمی شود. در چنین شرایطی، کشورهای منطقه، عزم ایران را برای رسیدن به یک توافق دیپلماتیک جدی گرفته‌اند و به همین دلیل سعی می‌کنند خودشان را با سیاست خارجی جدید ایران وفق دهند که جزمی‌ترین موضوع آنها موضوع عربستان بود که الان شاهد تعدیل مواضع عربستان سعودی نسبت به ایران می‌باشیم. ارتباط میان ایران عربستان وظیفه دینی و سیاسی است حشمت اله فلاحت پیشه همچنین دعوت وزیر امور خارجه عربستان از جواد ظریف را اقدامی مثبت در جهت از سرگیری رابطه پایدار با عربستان عنوان کرد و گفت: ایران و عربستان برای پایان دادن به اختلافات دنیای اسلام هم وظیفه سیاسی و هم وظیفه دینی دارند. شرایطی که شکل گرفته دنباله‌رویی نابخردانه بخشی از دنیای اسلام است که راهبرد خاورمیانه بزرگ آمریکا بود. در این راهبرد شکاف شیعه و سنی را جدی تلقی شده و از سال 2004 میلادی جرقه‌های جنگ شیعه و سنی به شدت منطقه را مورد خطر قرار داده است. وی تصریح کرد: ایران و عربستان می‌توانند با نزدیکی خودشان کنترلی صورت دهند که منطقه خاورمیانه به سمت آرامش قدم بگذارد. متاسفانه عربستان چنین دید راهبردی به تحولات منطقه ندارد بلکه متاثر از شرایط بین المللی که احساس می‌کنند نوعی تغییر در دیدگاه آمریکایی‌ها نسبت به ایران شکل گرفته آنها نیز سعی دارند نوعی نزدیکی به ایران را تجربه می‌کنند. این نماینده سابق مجلس در ادامه اظهار کرد: اگر عربستان به جای آنکه متاثر از نوعی هواشناسی بین‌المللی یا موج‌یابی بین‌المللی با یک عزم ملی و منطقه‌ای به ایران نزدیک شود روابط آینده ایران و عربستان پایدارتر و عمیق تر خواهد شد.