رابطه رسانه و فرهنگ ایثار و مقاومت

رابطه رسانه با فرهنگِ ایثار و مقاومت یک رابطه دو سویه است. از یک جهت تاثیری که رسانه بر ترویج فرهنگِ ایثارومقاومت دارد با اهمیت ودرخور بررسی دقیق است و از جهت دیگرتاثیری که فرهنگِ ایثار ومقاومت بر رسانه دارد، براهل نظر پوشیده نیست. دراینجا تلاش دارم این دوموضوع مهم را درکنار هم بررسی کرده تا مفهوم «رسانه زینبی » را که سالها دغدغه ام بوده ، بررسی کنم .

1- تاثیر رسانه بر انتقال فرهنگ ایثار و مقاومت

رسانه در زندگی همه ما نقش اساسی و مهمی دارد. درعصر ارتباطات ، رسانه ها پیام آوران فکر و اندیشه هستند. دهکده جهانی« مک لوهان » هر روز شخصی تر می شود و زندگی اجتماعی انسان ها را به زندگی فردی سوق می دهد. درجبهه بزرگ فرهنگی اخبار واطلاعات "جنگ سخت" و "جنگ نرم " تحت تاثیر مستقیم رسانه ها قرار دارند و طبیعی است که دراین میان، فرهنگِ ایثارومقاومت هم ازآن تاثیرمی پذیرد. وهم برآن تاثیر میگذارد.

درزمانه ای که غولهای خبری ورسانه ای جهت فکری افکار عمومی جهان را تعیین می کنند نه تنها فرهنگ بلکه اقتصاد ، سیاست و امنیت نیز تحت تاثیر مستقیم ان قرار دارد.

اما سئوال اصلی آن است که ایا رسانه بخودی خود دارای هویت مستقلی است ؟ یا آنکه این وسیله خود تحت تاثیر فرهنگ، اقتصاد وسیاست جامعه قراردارد؟ پاسخ این سئوال اساسی هرچه باشد دراین تردیدی نیست که رسانه یک ابزار است این ابزار باید به اهلش سپرده شود.

امروزه دغدغه اصلی همه رسانه ها تاثیرگذاری بیشتر برمخاطبان است. درعصر دیجیتالی شدن رسانه ها که دیگر قدرتِ انتخابِ مخاطبان به صدها برابر در مقیاسه با تنها دو دهه قبل رسیده است ، دیگر نمی توان تنها با انحصارات مخاطبان را حفظ کرد.

به همین جهت برای آنکه فرآیند کار رسانه ای اثرگذارباشد، باید زمینه و ارزشهای فرهنگی آن هم درجامعه وجود داشته باشد. برای مثال درجامعه ای که بسترلازم برای ترویج فرهنگ ایثار ومقاومت درعمق تاریخ وآئین ها و آداب ورسوم جامعه متجلی است، رسانه درصورت هدایت صحیح آن می تواند به وسیله ای ، بسیارتاثیرگذار برای رساندن پیام ایثار و مقاومت تبدیل شود.

درچنین شرایطی ما با مفهومی چون "زینبی شدن رسانه ها" روبرو می شویم . این مفهوم برای نظریه پردازان غربی قابل درک نیست وبا آن ارتباط برقرار نمی کنند. اما برای همه مردان و زنان ایرانی کاملا قابل درک است. زیرا یادآور "پیام عاشوراست" که در عمق جان هر ایرانی نهادینه شده است.

رسانه ای که پیام ایثار و مقاومت را به بهترین شکل ممکن به نسل های امروز و فردا منتقل می کند در واقع همچون زینب (س ) پیام خون شهدا و آرمان ها و اهداف آنها را با شعار و شعورهمراه می سازد.

رسانه زینبی نه تنها به آرمانهای شهدا،جانبازان،آزادگان خیانت نمیکند بلکه عصاره وجودی پیام آنها رابرای تمامی نسل ها ودرهمه عصرها به بهترین شیوه ممکن منتقل می سازد.

درفرهنگ ما ایرانیان، مفهوم "ایثار و مقاومت" محوراصلی برای اتصال و به هم پیوستگی حلقه های قومی، نژادی ، زبانی ، دینی و مذهبی در طول اعصار گذشته بوده و هست. از این جهت نقش بی بدیل و یگانه ای در حفظ یکپارچگی کشور و تمامیت ارضی ایران داشته و انشاءالله خواهد داشت .

قبل از اسلام با داستان سیاووش روبرو هستیم که خونش بر زمین می ریزد، اما در مقابل اندیشه هایش ایثارگری می کند. بعد از اسلام نیز فرهنگ ایثار در مکتب امام حسین (ع) تجلی یافت و فرهنگ عاشورا درطول فرهنگ تاریخ ما به یک آئین ملی و مذهبی و اعتقادی تبدیل می شود.

در دوره جنگ تحمیلی بعثی ها علیه ایران نیز شاهد هستیم در طول هشت سال چگونه از سراسر ایران ترک و فارس و عرب و لر ، گیلک و مازنی ، بلوچ و سیستانی ، کرد و ترکمن دوشادوش هم در برابر دشمن مقاومت میکنند . برای آنها شیعه بودن یا سنی بودند اولویت نیست زیرا آنها می دانند که فرهنگ ایثار و مقاومت بر اساس باورهای اسلامی در برگیرنده همه ابعاد انسانی است .

در این میان رسانه با هوشمندی همچون زینب (س) از سطح شعار عبور کرده و به شعور می رسد . زینب در شام با شعار نااهلان را به شعور رساند. او با قدرت کلام خود توانست برنامه یزیدیان را که سعی داشتند حسین و یارانش را خارجی معرفی کنند برهم زد. زینب نشان داد که دخترشیرخدا چگونه می تواند از پیام برای انتقال ارزش های ایثار و مقاومت به بهترین شکل ممکن در سخت ترین دوران یعنی در اسارت ، این ارزش های اسلامی و انسانی را منتقل سازد.

چنین رسانه ای با چنین رویکردی می تواند انتقال دهنده فرهنگ ایثار ، مقاومت و آزادگی باشد . این پیام بدلیل آنکه با فطرت انسان ها عجین شده است در عمق جان آنها می نشیند.

اما ما برای آنکه از مرحله "شعار" در رسانه که برای انتقال پیام نقش کاتالیزور را ایفا می کند و بسیار هم لازم است ،عبور کنیم و به مرحله " شعور رسانه ای" برسیم . نمی توانیم به داشته های غنی خود در گذشته دلخوش باشیم. پس چکارمی توانیم بکنیم ؟ به باوراینجانب بازگشت به " فرهنگ ایثار و مقاومت" و کشف رازهای پیدا و پنهان آن می تواند به زینبی شدن رسانه های ما کمک کند که دران صورت جهانی هم خواهیم شد.

2- تاثیر فرهنگ ایثار و مقاومت بر رسانه ها

فرهنگ ایثار و مقاومت از آنجا که هویت دارد . و به دلیل برخورداری از آبشخورهای اصیل اسلامی و ایرانی از پشتوانه های نظری و عملی عمیقی برخوردار است . در برابر تهاجم رسانه ای نه تنها دست وپا بسته نیست بلکه مبتکر وخلاق است. فقط کافی است در رسانه ها به ان میدان داده شود . این میدان داری در دو عرصه می تواند جلوه گر باشد

الف: بدست گرفتن مدیریت های بخش های مختلف رسانه ای

روشن است که برای فعالیت در عرصه رسانه باید تخصص لازم را از قبل بدست آورده باشیم اما همه می داننند و می دانیم که تخصص شرط لازم است اما کافی نیست . برای جبران عقب ماندگی ها باید دررسانه از خود گذشتگی کرد مدیریت جهادی با اتکاء به ابتکار و خلاقیت ارائه داد. در این عرصه میتوان فریبکارانه عمل کرد اما نمی توان با فریب افکار عمومی را اقناع کرد. بویژه در عصر دیجتالی شدن انسان و رقابت مجازی و واقعی در محیط های سایبری دیگر جایی برای فریبکاری نمی ماند.

بر این اساس ایثارگران باید امکان ان را بیابند که تا عالی ترین سطوح تخصص لازم را پیدا کنند و پس از ان مدیریت بخش های مختلف رسانه ای را بدست گیرند در چنین شرایطی بستر لازم برای تاثیرگذاری بر رسانه های رقیب و افکار عمومی مخاطبان آماده خواهد شد.

ب: برنامه ریزی و برنامه سازی های هوشمندانه

برنامه ریزی و برنامه سازی ها در رسانه های امروزی در ابعاد مختلف آن نیاز به خلاقیت هنری ، فناوری پیشرفته و از همه مهم ترنیروی انسانی کارآمد دارد.

وقتی از نیروی انسانی کارآمد صحبت می کنیم، ایمان کاری در راس همه شرایط دیگر قرار دارد. مدیران ایثارگرمی دانند که چگونه با همکاران خود رفتار کنند که آنها نه فقط به طمع درآمد که خود یکی از ضروریات کار است ، بلکه بخاطر درک و شعور متعهدانه در رسانه به نحوی کار کنند که نه منافع مردم فدای حاکمیت ها شود و نه منافع حاکمیت فدای باند بازی و جناح گرایی گردد. در این نوع مدیریت رسانه ای همکاران می آموزند که چگونه از منافع مقطعی خود چشم پوشی کنند تا منافع اکثریت جامعه که خودشان هم جزئی از آنها هستند به حداکثر ممکن برسد.

بنابراین اگر در عرصه رسانه ها، ایثارگران واقعی در کلیه سطوح حضور فعال داشته باشند می توانند با اتکاء به فرهنگ غنی خود بر رفتار رسانه ای تاثیر تعیین کننده ای داشته باشند.

جمع بندی بحث:

رسانه یک ابزار هوشمند است ابزار است از ان جهت که کاملا در اختیار شماست . هوشمند است ازآن جهت که مانند سایرابزارها منفعل نیست.بلکه می تواند بر صاحبان خود تاثیر گذار باشد. بنابراین کسانی باید از این ابزار استفاده کنند که خود در کوره انسان سازی فرهنگ ایثار و مقاومت ساخته و پرداخته شده باشند. این فرهنگ در زندگی همه انسان ها ساری و جاری است و حتما نیاز ندارد در میدان های جنگ بدست آمده باشند و یا بکار گرفته شود. بی گمان همانگونه که فرهنگ ایثار و مقاومت در دوران جنگ سخت در جبهه های حق علیه باطل کارایی خود را نشان داد در جبهه جنگ نرم نیز که امروز در رسانه ها جلوه گر است می تواند موفق عمل کند . به شرط آنکه به منادیان راستین فرهنگ ایثار و مقاومت امکان میدان داری در رسانه ها داده شود و عرصه را از ریاکارانی که می کوشند از این فرهنگ دکانی برای نان و اب خود فراهم کنند ، خالی سازند.

اگر می خواهیم فرهنگ ایثار و مقاومت در جامعه نهادینه شود یکی از ابزارهای مهم ان ایجاد "رسانه های زینبی" است که با خون شهدا و آرمان ایثارگرایان معامله نمی کنند. این رسانه ها پیام رسان گذشت ، فداکاری، کار خالصانه برای خدا، پاکی و خدمت گذاری هستند.

منبع:‌خبرآنلاین