دغدغه‌های تربیتی یک نماینده مجلس
سرویس اجتماعی « فردا »: عبدالوحید فیاضی، سخنگوی کمیسیون آموزش و عضو فراکسیون فرهنگیان مجلس است که پیش از نمایندگی مجلس، علاوه بر مدیر کل آموزش و پرورش استان مازندران به حرفه معلمی نیز مشغول بوده است.
روز و هفته معلم ما را به یاد انسان‌های از خود گذشته‌ای می‌اندازد که با تعلیم و نشر علم، انسان‌ها را به سوی کمال و پیشرفت سوق می‌دهند و به جرأت می‌توان گفت هنر معلمی از بهترین امتیازات جامعه بشری است.
معلم کسی است که انسان را از جهل و نادانی و از ظلمت و تاریکی به سوی دانایی و روشنایی هدایت می‌کند؛ معلم در حقیقت چراغ هدایت، کشتی نجات، راهنمای خوبی‌ها و نیکی‌ها و هدایتگر و هدایت کننده است و سرنوشت جوامع بشری مرهون سعی و تلاش معلمان است.
هفته معلم، بهانه‌ای شد تا با عبدالوحید فیاضی، نماینده مردم نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی که اکنون سخنگوی کمیسیون آموزش و عضو فراکسیون فرهنگیان مجلس است، گفت‌وگویی داشته باشیم.
وی پیش از نمایندگی، سالیان متمادی به حرفه معلمی مشغول بوده است و در چند سال اخیر نیز به عنوان مدیرکل آموزش و پرورش به مردم استان مازندران خدمت کرده است.
***
*اولین روز مدرسه به دلیل جدایی از پدر و مادر و وارد شدن به یک محیط جدید، اضطراب بسیاری داشتم
خاطره خود را از اولین روزی که به مدرسه رفتید بیان کنید؟
فیاضی: در آن زمان با توجه به شرایط خاص روستایی، دانش‌آموزان مدرسه به صورت مختلط دختر و پسر با هم بودند به طوری که دانش‌آموزان پایه‌های مختلف ابتدایی با هم در یک کلاس درس می‌خواندیم، در آن زمان پدر بنده فرد باسوادی بود و از طریق آموخته‌های پدرم تا حدودی با محیط تعلیم و تربیت آشنا بودم، اما در اولین روز مدرسه به دلیل جدایی از پدر و مادر و وارد شدن به یک محیط جدید، اضطراب بسیاری داشتم و معتقدم هر کسی که در این شرایط قرار گیرد، قطعاً این اضطراب را دارد به خصوص اینکه برخی دانش‌آموزان کلاس سن و سال آنها بیشتر از بنده بود.
***
آیا از همان زمان تحصیلی در مدرسه علاقه به حرفه معلمی داشتید؟
فیاضی: بله، بنده از زمانی که به مدرسه رفتم از همان ابتدا به این حرفه علاقه داشتم، در حقیقت این علاقه در بنده ذاتی بود؛ در آن زمان مشاغل مانند امروز بسیار گسترده و تنوع بسیاری نداشت و حرفه‌هایی مانند معلمی، پزشکی و مهندسی جزو رشته‌های معدود و مطلوب آن روزگار بود اما امروزه برخی افراد برای درآمدزایی بیشتر به حرفه‌های دیگری روی آورده‌اند و این مشاغل را به حرفه معلمی ترجیح می‌دهند.
بازدید سرزده عبدالوحید فیاضی از دبیرستان کوثر حوزه انتخابیه خود به مناسبت هفته معلم
*انتخاب حرفه معلمی بر اساس علاقه و یک اعتقاد بود/اولین روز تدریس یکی از سخت‌ترین روزهای کاریم بود
چگونه به حرفه معلمی روی آوردید؟
فیاضی: این انتخاب بر اساس علاقه و یک اعتقاد بود؛ بنده این حرفه را اشرف المشاغل می‌دانستم، به دلیل اینکه آن چیزی که باعث هدایت انسان می‌شود و معمار شخصیت فرزندان این سرزمین است، همان کار تعلیم و تربیتی است که معلمان این مسئولیت را به عهده دارند.
***
چه پایه‌های تحصیلی را در مدارس تدریس می‌کردید؟
فیاضی: بنده غیر از پایه پنجم، تمام مقاطع دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را تدریس کرده‌ام، در مقاطع راهنمایی و دبیرستان دروس ادبیات فارسی، فلسفه، جامعه‌شناسی و بینش اسلامی را برای دانش‌آموزان تدریس می‌کردم.
***
خاطره اولین روزی که به عنوان معلم در مدرسه حضور پیدا کردید را بیان کنید؟
فیاضی: این روز یکی از سخت‌ترین روزهای کاری بنده بود، به طوری که بسیار خسته شده بودم گویا یک بار سنگینی بر دوش بنده گذاشته شده بود اما در روزها و سال‌های بعد این حس را نداشتم.
***
اکنون شاگردان قدیمی خود را می‌بینید؟
فیاضی: بله، برخی از آنها به مشاغل آزاد روی آورده و برخی دیگر در مقاطع بالای تحصیلی مشغول به تحصیل هستند.
***
اسامی مدارسی که در آنها به کار تدریس مشغول بودید را به یاد دارید؟
فیاضی: بنده اولین سال‌های تدریس خود را در یکی از مدارس شهر بابل آغاز کردم که در آن زمان بنده دانشجو بوده و مصادف با آغاز جنگ تحمیلی بود، سپس تدریس مقاطع راهنمایی را در دو روستای امیرکلا از توابع شهر بابل به نام مدرسه آزاده و دیگری روستای بلده نور سپری کردم و تدریس مقاطع دبیرستان را نیز در مدارس شهر نور گذراندم.
*درس خواندن و احترام گذاشتن، مهمترین و بهترین هدیه دانش‌آموزان به معلمانشان است
بهترین هدیه‌ای که از دانش‌آموزان خود دریافت کردید، چه بوده است؟
فیاضی: هدایا در قالب‌های مختلف و متعددی بوده است، در واقع زمانی که معلم یک موضوعی را در کلاس درس به دانش‌آموزان تدریس می‌کند و علاوه بر فهم باعث افزایش علم آنها می‌شود، لذت و حلاوت این عمل کاملاً چشیدنی است، معتقدم که مهمترین و بهترین هدیه دانش‌آموزان به معلمانشان، درس خواندن و احترام گذاشتن به آنها است.
***
آیا دوستان فرهنگی خود را می‌بینید و با آنها ارتباط دارید؟
فیاضی: بله، در سال‌های گذشته که بنده مدیرکل آموزش و پرورش استان مازندران بودم، در آن زمان با استاندار این استان که قبلاً از همکلاسان بنده بود، برنامه خوبی را برگزار کردیم و آن شناسایی معلمان دوره ابتدایی و تجلیل از آنها در استانداری بود.
امسال نیز بنا داریم با همکاران فرهنگی در دوره دبیرستان که حدود 15 یا 16 نفر هستیم در هفته معلم یک نشستی برگزار کنیم و برنامه‌هایی نیز در نظر گرفته شده است که از جمله آنها تجلیل از معلمان قدیمی است تا ادای دِینی نسبت به آنها باشد.
*مهمترین انگیزه بنده برای ورود به عرصه نمایندگی مجلس، ایجاد یک افق جدیدی برای مردم در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی بود
با توجه به اینکه حرفه معلمی شغل انبیا است، چرا نماینده مجلس شدید؟
فیاضی: بنده در یک خانواده مذهبی بزرگ شدم و از سن 12 سالگی با فضای انقلاب آشنا شدم به طوری که در راهپیمایی‌ها و حتی در دوران جنگ تحمیلی در صحنه‌ها حضور پیدا می‌کردم بعد که به حرفه معلمی روی آوردم علاوه بر کار تعلیم و تربیت به نوشتن اشعار و کارهای هنری علاقه بسیاری داشتم و اکنون نیز یکی از طرفداران موسیقی و شعر هستم.
بنده در آن زمان هیچ علاقه‌ای به مدیریت نداشتم تا اینکه با شرکت در دانشگاه در این رشته قبول شدم و کم کم با علاقه به این رشته، توان مدیریت را در حد و اندازه خود می‌دیدم.
در سال 1372 در سن جوانی وارد اداره آموزش و پرورش منطقه شدم و پس از گذشت چند سالی مدیرکل آموزش و پرورش استان مازندران شدم؛ حدوداً از دهه 75 به بعد یعنی دوره‌های پنجم تا هفتم مجلس پیشنهاداتی در خصوص کاندیدای نمایندگی مجلس از طرف دوستان و همکاران به بنده می‌شد، اما من خودداری می‌کردم تا اینکه از دوره هشتم این مسئله برای بنده خیلی جدی‌تر شد و این توان را در خود می‌دیدم که وارد این عرصه شوم.
مهمترین انگیزه بنده برای ورود به عرصه نمایندگی مجلس در حقیقت برون رفت منطقه از یک انسداد کهنه و فضای بسته و ایجاد یک افق جدیدی برای مردم در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و غیره بود؛ البته امروز خوشحالم که به عنوان یک معلم به نمایندگی تمام معلمان و مردم حوزه انتخابیه خود در مجلس شورای اسلامی از آنها دفاع می‌کنم و تمام توان خود را در این زمینه به کار خواهم گرفت.
***
برای مردم شهرستان خود و به خصوص مدارس حوزه انتخابیه خود چه کارهایی انجام داده‌اید؟
فیاضی: بنده زمانی که مدیر کل آموزش و پرورش استان مازندران بودم بیشترین خدمات را برای تحکیم روابط انسانی و توسعه فعالیت‌های آموزشی و پرورشی در سطوح مختلف از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری انجام داده‌ام و اکنون که نیز به عنوان نماینده مردم در مجلس این کارها را ادامه می‌دهم.
در حوزه‌های دیگر نیز در بخش درمان، راهسازی، مخابرات، ارتباطات و گردشگری و غیره کارهای بسیاری صورت گرفته است و این از وظایف نمایندگان مجلس است، اما اکنون بنده بیشترین توجه را به حوزه تعلیم و تربیت و گسترش فضاهای آموزشی، علمی و فرهنگی و دانشجویی دارم که امیدوارم بتوانم در این زمینه خدمات بیشتری را در ادامه خدماتم به مردم این استان داشته باشم.
*به دلیل مشغله کاری و انجام ادای دِین به مردم، بعد از نمایندگی مجلس کلاس‌های تدریس خود را قطع کرده‌ام
آیا اکنون نیز تدریس می‌کنید؟
فیاضی: خیر، به دلیل مشغله کاری و تعهدی که به مردم حوزه انتخابیه خود کرده‌ام که تمام وجودم را به اعتمادی که مردم به بنده کرده‌اند، صرف کنم و با توجه به تکلیفی که به عهده بنده گذاشته شده است و آن را باید به یک سرانجامی برسانم، بعد از نمایندگی مجلس کلاس‌های تدریس خود را قطع کرده‌ام و اکنون نیز فرصتی برای تدریس ندارم، اما اگر فرصتی باشد حتماً در کلاس‌های درس و در جمع معلمان و دانش‌آموزان با رویکرد حرفه معلمی حضور پیدا خواهم کرد.
***
اگر به سال‌های گذشته که معلم بودید برگردید آیا دوباره این حرفه را انتخاب و دنبال می‌کنید؟
فیاضی: بله، قطعاً همین حرفه را دنبال خواهم کرد و هیچ کاری بالاتر از کار تعلیم و تربیت نیست نه از حیث مادیات بلکه از حیث معنویت، محتوا و انگیزه و علاقه‌ای که از دوران کودکی به این حرفه داشته‌ام.
***
*مهمترین مشکلات آموزش و پرورش عدم ساماندهی نیروی انسانی و عدم اشباع حوزه اعتباری و مالی است
مشکلات کنونی آموزش و پرورش چیست و چه راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
فیاضی: مشکلات این دستگاه بزرگ تعلیم و تربیت بسیار زیاد است و اکنون نیز برخی عنوان می‌کنند که مشکلات این دستگاه مربوط به وزیر کنونی نیست، معتقدم مشکلات این دستگاه مربوط به همه است به طوری که از دهه‌های گذشته و با روی کار آمدن وزرا باید تمام مسائل و مشکلات آموزش و پرورش برطرف می‌شد؛ اما در این میان باید از دولت پرسید که چرا به مشکلات این دستگاه توجه بسیاری نمی‌کند.
مهمترین مشکلات وزارت آموزش و پرورش عدم ساماندهی نیروی انسانی و عدم اشباع حوزه اعتباری و مالی است، به عبارت دیگر برخی کلاس‌های درس این وزارتخانه دارای 40 تا 45 دانش‌آموز در یک کلاس و با یک معلم است و این تناسب غلطی است در صورتی که باید این تناسب 15 دانش‌آموز به یک معلم باشد، در صورتی که در شهر و بسیاری از مناطق این تناسب رعایت نمی‌شود، بنابراین باید در این زمینه ساماندهی نیروی انسانی صورت گیرد.
معتقدم با ساماندهی نیروی انسانی، مشکل بودجه‌ای این وزارتخانه نیز برطرف می‌شود به دلیل اینکه اکنون وزارت آموزش و پرورش 98 درصد بودجه خود را صرف پرداخت حق‌الزحمه نیروی انسانی می‌کند، در حقیقت اولین و آخرین مشکل این وزارتخانه ساماندهی نیروی انسانی است که باید مسئولان این وزارتخانه به آن توجه بیشتری کنند.
اکنون با ایجاد دانشگاه فرهنگیان، وزیر آموزش و پرورش باید در خصوص نیروی‌های انسانی این وزارتخانه بر اساس نحوه جذب، تأمین نیرو، نحوه نگهداری و بازنشستگی افراد قبل از هر کاری به این موارد توجه کند سپس در خصوص محتوای آموزشی، برنامه‌های درسی، کتاب‌های تألیف شده و موارد دیگر موارد اصولی را رعایت کند.
پرورش قوه نبوغ و خلاقیت در دانش‌آموزان و عبور آنها از حافظه محوری به سمت معنامحوری و محتواگرایی، آموزش و ارزش‌گرایی از دیگر مواردی که وزیر آموزش و پرورش باید به آنها توجه کند.
*مهمترین مطالبه مردم از آموزش و پرورش این است که بر اساس قانون آموزش رایگان باشد
آموزش و پرورش تا رسیدن به آن اهداف نهایی و والای آموزشی و تربیتی، چقدر فاصله دارد؟
فیاضی: اکنون که فرسنگ‌ها فاصله دارد، متأسفانه هر دولتی که روی کار آمده، نتوانسته است برای رساندن این وزارتخانه به اهداف والای تربیتی و برطرف کردن نیازهایش کاری انجام دهد و تاکنون نیز گام‌های محکمی برداشته نشده است؛ یکی از دلایل عدم پیشرفت وزارت آموزش و پرورش وجود افراد باسابقه در این وزارتخانه است که از ابتدای انقلاب تاکنون در این وزارتخانه حضور دارند و جای خود را به افراد جوان‌تری که دارای افکار و ایده‌های نو هستند، نمی‌دهند.
به جرأت می‌توان گفت که هر وزیری که روی کار می‌آید با قلع و قمع کردن برخی مدیران و مسئولان این وزارتخانه در حقیقت یک عده تیم‌های سیاسی را با خود به همراه می‌آورد و از طرف دیگر یک عده افراد بازنشسته و قدیمی که به عنوان نیروهای محتوایی در این وزارتخانه شناخته می‌شوند اصلاً تغییر نمی‌کنند، این افراد خودشان را سیاسی نمی‌دانند و از طرف دیگر کارآیی و قابلیت بالایی نیز ندارند و با روی کار آمدن هر دولتی و هر وزیری خودشان را با آنها همساز و هماهنگ می‌کنند.
بنابراین هر وزیری که با دولت جدید روی کار می‌آید به نظرات کارشناسی این افراد قدیمی تکیه می‌کند در صورتی که نظرات کارشناسی این افراد با وجود نسل‌ها و دنیای مطالب و ارتباطات جدید سازگار نیست و برای آنها فایده‌ای ندارد و این یکی دیگر از مشکلات وزارت آموزش و پرورش است.
***
مردم چه خواسته‌هایی از آموزش و پرورش دارند؟
فیاضی: مردم هر آنچه که در قانون اساسی به عنوان آموزش رایگان عنوان شده است را از مسئولان می‌خواهند، آموزش باید قابل دسترس مردم باشد اما اکنون رایگان نیست، متأسفانه اکنون دولت سرانه مدارس را تأمین نمی‌کند و به نیازهای اولیه دانش‌آموزان توجه نمی‌کند.
پرداخت ایاب و ذهاب مدارس روستا مرکزی، سرانه آموزشی، مدارس شبانه‌روزی، حق‌التدریس معلمان و پاداش بازنشستگان از مشکلات وزارت آموزش و پرورش است که این مشکلات به نوعی مردم را نیز درگیر می‌کند.
اما مهمترین مطالبه مردم از وزارت آموزش و پرورش این است که بر اساس قانون که گفته شده است آموزش در مدارس باید رایگان باشد، این قانون در مدارس اجرا شود و از مردم پولی گرفته نشود.
***
اگر مطلب دیگری به عنوان حرف آخر دارید، بفرمایید؟
فیاضی: معتقدم وزارت آموزش و پرورش متعلق به همه مردم است و همه باید به این نهاد احساس مسئولیت کنند، کشوری با جمعیت بیش از 70 میلیون نفر که اکثر آنها از محیط مدرسه وارد جامعه شده‌اند و هر پیشرفتی که در زندگی آنها وجود دارد به دلیل وجود معلم است، بنابراین همه باید نسبت به مسائل این وزارتخانه حساس باشند.
اولیا نیز باید نسبت به مدرسه‌ای که فرزندشان در آن مشغول به تحصیل هستند، احساس تعلق داشته باشند به دلیل اینکه این محیط خانه دوم فرزندان آنها است و باید به معلمان در جامعه احترام گذاشته شود و حقوق و جایگاه آنها در جامعه حفظ شود و دولت نیز باید در این زمینه تلاش بیشتری کند.
متأسفانه اکنون بحث رتبه‌بندی معلمان به دلیل مخالفت دولت با این طرح رأی لازم را در مجلس کسب نکرد، معتقدم که هزاران میلیارد تومان در این جامعه در گوشه و کنار کشور هزینه می‌شود چرا این هزینه در این وزارتخانه صرف نشود.
هفته معلم یک فرصتی است که همه می‌توانند این نقش و این جایگاه را در جامعه مقدّس و مکرّم جلوه دهند تا فرزندان، آینده روشنی داشته باشند.
منبع: فارس