افتتاح اولین مرکز نقشه‌برداری مغزخاورمیانه

فارس: مجتبی زارعی در نشست خبری اولین همایش بین‌المللی نقشه‌برداری مغز ایران، اظهار داشت: پروژه مرکز نقشه‌برداری مغز ایران از چندین سال پیش به طور غیررسمی آغاز شده است، 10 سال پیش اولین کارگاه نقشه‌برداری را در بیمارستان امام خمینی(ره)‌ راه انداختیم که اولین دوره آموزشی در این زمینه بود. هر سال نیز به نوعی کارهای آموزشی را انجام می‌دادیم. تا اینکه 3 سال پیش با جلساتی که با معاون علمی رئیس جمهور داشتیم قرار شد، پیشنهاد این مرکز را بدهیم. وی افزود: در آن زمان طرح تأسیس مرکز توسط وزارت بهداشت وقت تصویب شد و بودجه‌ای برای آن از سوی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در نظر گرفته شد. رئیس مرکز تحقیقات نقشه‌برداری مغز ایران اظهار داشت:‌ در طول این مدت با دانشگاه‌های بزرگی در تماس بودیم و در نهایت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طی توافقنامه‌ای با دانشگاه شهید بهشتی مسئول فراهم‌آوری امکانات این مرکز شد. وی از تغییرات ریاست جمهوری در تأخیر افتتاح این مرکز خبر داد و افزود: تغییرات ریاست جمهوری موجب تأخیر در روند آغاز به کار رسمی این مرکز شد. میزان بودجه‌ای که برای این مرکز در نظر گرفته شده است، 15 میلیارد تومان بوده و تا سقف 30 میلیارد تومان نیز قابل افزایش است. ما کار را آغاز کرده‌ایم و تنها چیزی که به آن احتیاج داریم، تأمین بودجه است. دبیر علمی همایش بین‌المللی نقشه‌برداری مغز ایران گفت: نقشه‌برداری مغز در قلمرو علم پزشکی است و تحقیقات و استفاده از نتایج تحقیق با این روش می‌تواند موجب ارائه خدماتی و تشخیصی بهتر در بیماران شود. وی با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری درباره اهمیت سلامت، اظهار داشت: تولیت سلامت در کشور با وزارت بهداشت است در نتیجه نهادهایی که در این چارچوب نیستند، نباید در اموری که مربوط به سلامت است مداخله کنند. بر این اساس همانطور که وزارت بهداشت این پروژه را از 3 سال پیش بررسی و آغاز کرده و برای گرفتن مجوز آن تلاش کرده است، مسّریم تا این موضوع در وزارت بهداشت دنبال شود. این نورولوژیست با بیان جدید بودن نقشه‌برداری مغز، گفت: نقشه‌برداری مغز علم جدیدی است که مجموعه‌ای از روش‌هایی که توسط آن اطلاعاتی از مغز گرفته می‌شود و می‌تواند تصاویر مغز مانند سی‌تی‌اسکن و تکنولوژی‌هایی مانند تحریک مغز را به صورت تصویر در بیاورد. وی ادامه داد:‌ این تصاویر دو مشخصه مهم دارد که بُعد زمان و مکان از جمله آن است. اینکه کارکرد خاصی در مغز در طول زمان چه کاری را انجام می‌دهد و در کجای مغز قرار دارد. رئیس مرکز تحقیقات نقشه‌برداری مغز ایران گفت: تکنولوژی مانند MRI از 1980 به بعد شروع شد،‌هر چند مفاهیم نقشه‌برداری مغز به 100 سال پیش می‌رسد، اما MRI، سی‌تی‌اسکن و PET حدود 30 سال است که آغاز شده. دبیر علمی همایش بین‌المللی نقشه‌برداری مغز ایران گفت:‌ این علم با فیزیک پزشکی و مهندسی پزشکی ارتباط دارد. رئیس مرکز تحقیقات نقشه‌برداری مغز ایران اظهار داشت:‌ برای قرار گرفتن در خط مقدم علم و جلوگیری از سوء‌استفاده افراد سودجو باید این علم را داشته باشیم. وی از این روش برای تشخیص بیماران مبتلا به صرع نام برد و افزود: این روش می‌تواند در تشخیص بیماری صرع مؤثر باشد چرا که تشخیص این اختلال ساده نیست و نیاز به تشخیص بالینی دارد. همچنین آزمایشی وجود ندارد که بگوید صددرصد فرد به صرع مبتلا است یا خیر. نوار مغزی که امروز استفاده می‌شود حدود 60 درصد توان تشخیص امواج غیر طبیعی را دارد در حالی که دستگاه‌هایی که برای نقشه‌برداری مغز استفاده می‌شود این میزان تشخیص را تا 85 درصد افزایش می‌دهد. از طرفی برخی از این بیماران هرگز به درمان جواب نمی‌دهد و باید جراحی شوند و باید گفت حدود 90 درصد درمان جراحی صرع وابسته به این تکنیک ها است. بنابراین فراهم کردن این ابزار و وسایل فایده‌ای مستقیمی به درمان بیماران صرعی می‌کند. وی ادامه داد: این دستگاه‌ها تشخیص اختلالات پارکینسون و آلزایمر نیز مؤثر است. همچنین این روش‌ها در بیماری MS نیز کاربردهایی دارد اما میزان تحصیل آن در درمان این اختلال کاملا مشخص نیست. این روش‌ها در بیماران مبتلا به MS استفاده شده است اما استفاده کمی از داده‌های MRI برای بیماران MS هنوز اثبات نشده است. دبیر علمی همایش بین‌المللی نقشه‌برداری مغز ایران اظهار داشت: کار ما با رادیولوژی‌ها فرق می‌کند کار ما تجزیه و تحویل و محاسبات ریاضی و مهمتر از آن تحصیل نتایج محاسبات است. ر رادیولوژی از کمی‌سازی کمتر استفاده می‌شود درحالی که کاری که ما می‌کنیم کمی‌سازی است. وی خاطرنشان کرد: هرچند ما پیشاپیش کار را شروع کرده‌ایم، اما امیدواریم در نیمه دوم سال دستگاه‌های موردنیاز وارد شود تا مرکز نقشه‌برداری مغز ایران که می‌توان از آن به عنوان بزرگترین مرکز نقشه‌برداری مغز خاورمیانه یاد کرد، آغاز به کار کند.