آرای مختلف درباره تاثیر بازار از قیمت بنزین/ دلایل دولتی‌ها برای گرانی بنزین+جزئیات
قیمت بنزین مانند کالای اقتصادی دیگر از عوامل اثر گذار در میزان مصرف آن است. در مدل های مختلفی از سیستم اقتصاد کلان کشورهای تولید(صادر) کننده سوخت های فسیلی از جمله ایران نشان داده شده است که به دلیل تعیین نرخ سوخت از سوی دولت، این عامل بر قیمت سایر کالاها مؤثر است
سرویس اقتصادی «فردا»؛ بنزین گران شد؛ این خبری است که در آخرین ساعات جمعه شب بر روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت. اینک مردم باید برای خرید هر لیتر بنزین 300 تومان اضافه تر پرداخت کنند و این مساله شامل بنزین آزاد نیز می شود. موضوع اصلی در این زمینه دلایل دولت برای گرانی قیمت بنزین است. دولت در فاز دوم هدفمندی یارانه ها در راستای افزایش قیمت های حامل های انرژی به افزایش قیمت بنزین اقدام کرد.
از سوی دیگر گران‌تر بودن قیمت بنزین در کشورهای همسایه و قاچاق سوخت به این کشورها از جمله مواردی است که دولت را بر آن داشته است که به قیمت بنزین بیفزاید. همچنین استدلال برخی از کارشناسان حامی افزایش بنزین این است که اگر خانواده‌ای چهار خودروی شخصی دارد و با استفاده از آن هم محیط زیست را آلوده می‌کند و هم باعث‌ایجاد ترافیک می‌شود لزومی‌ندارد از بنزین ارزان استفاده کند. بنزین به عنوان یک حامل انرژی باید گران شود و به جای آن دولت باری را از دوش بخش تولید بردارد تا تولید بتواند نفس راحت‌تری بکشد .
اقتصاددانان نزدیک به جریان دولت مانند مسعود نیلی بارها عنوان کرده اند با کنترل رشد نقدینگی مانع از افزایش نرخ تورم می شوند. رئیس جمهور و معاون اول او نیز چندین بار تاکید کرده اند عدد تورم در سال 93 بیش از 25 درصد نخواهد بود. با این وجود رشد قیمت بنزین التهاب های بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است .
کارشناسان اعتقاد دارند افزایش قیمت بنزین تا لیتری 700 تومان حدود 2 درصد بر تورم تأثیر دارد که با احتساب ارزش افزوده به 4 درصد خواهد رسید .
تاکنون دولت بارها اعلام کرده افزایش قیمت بنزین تنها 5 درصد به تورم کشور اضافه می کند و این عدد نیز پس از کنترل نقدینگی خنثی می شود .
براین اساس به نظر می رسد بخش مهمی از التهابی که در بازارها ایجاد شده، تحت تاثیر جو روانی ناشی از عدم اطلاع رسانی دقیق در مورد عوارض اجرای فاز دوم طرح هدفمندی باشد .
قیمت بنزین مانند کالای اقتصادی دیگر از عوامل اثر گذار در میزان مصرف آن است، با این فرض که کالای جایگزین برای آن در مقوله حمل و نقل استفاده از وسایل نقلیه عمومی، کم مصرف باشد. در مدل های مختلفی از سیستم اقتصاد کلان کشورهای تولید(صادر) کننده سوخت های فسیلی از جمله ایران نشان داده شده است که به دلیل تعیین نرخ سوخت از سوی دولت، این عامل بر قیمت سایر کالاها مؤثر است .
موضوع دیگری که در این زمینه وجود دارد، تاثیر روانی که است افزایش قیمت بنزین در بازار ایجاد می کند. آنچه مهم است و بیشتر به افزایش قیمت ها در جامعه می انجامد انتظارات تورمی است و جنبه روانی افزایش قیمت بنزین که تأثیر بیشتری بر قیمت ها خواهد داشت . داستان رانندگان تاکسی که بهانه بالا بودن قیمت سوخت را می گیرند تا دست فروش کنار خیابان موضوعی است که این روزها نیز به کررات میان گفت و گوی عامیانه مردم تکرار می شود.
از همین رو برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که افزایش قیمت بنزین باعث افزایش بی رویه کالاهای دیگر می شود و با توجه به اینکه نظارت کافی در بسیاری از موارد وجود ندارد باعث افزایش جو روانی تورم می شود. البته برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که مردم به قیمت 700 تومانی بنزین عادت کرده‌اند و از این رو چالش زیادی در بازار ایجاد نمی شود. اما به هر حال به نظر می رسد قیمت بنزین برای مردم موضوع ساده ای نباشد و مردم حساسیت ویژه ای نسبت به آن دارند.
مجلسی ها نیز در این زمینه عقاید مختلفی دارند اما عمده تاکید آنان بر تامین هزینه های دولت از محل اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌هاست. برای نمونه سید موسی موسوی، یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این زمینه می گوید: « در دولت یک سری هزینه‌هایی دارد که بر طبق قرار دولت و مجلس باید منابع آن را از محل اجرای قانون هدفمندی تامین کند. تبعا دولت هرقدر بتواند هزینه‌ها را کاهش دهد می‌تواند افزایش قیمت کمتری در قیمت حامل‌های انرژی ایجاد کند و کاهش قیمت حامل های انرژی خصوصا بنزین کاهش تورم و همچین آرامش روانی جامعه را به همراه خواهد داشت . »
به هر حال مساله افزایش قیمت بنزین با توجه به تاثیراتی که در بازار ایجاد می کند برای مردم از اهمیت بسزایی برخوردار است و در این روند کنترل بازار بویژه اثرات روانی افزایش قیمت بنزین از نکاتی است که باید دولت برای انجام آن برنامه و جدیت خاصی انجام دهد.
جزئیات افزایش قیمت بنزین و حامل های انرژی
هئیت وزیران در اجرای مصوبه مجلس محترم شورای اسلامی در قانون بودجه سال 1393 نرخ های جدید بنزین - نفت گاز و سی ان جی را جهت اجرا از ساعت 24 روز پنج شنبه مورخ چهارم اردیبهشت 93 به ترتیب زیر به تصویب رسانید که بدین وسیله به اطلاع مردم شریف ایران می رساند.
نرخ های جدید بنزین - نفت گاز و سی ان جی را جهت اجرا از ساعت 24 روز پنج شنبه مورخ چهارم اردیبهشت 93 به ترتیب زیر است.
- نفت گاز هر لیتر 250 تومان
- بنزین سهمیه ای هر لیتر 700 تومان
- بنزین آزاد هر لیتر 1000 تومان
- بنزین سوپر سهمیه ای هر لیتر 800 تومان
- بنزین سوپر آزاد هر لیتر 1100تومان
- برای هر متر مکعب گاز(سی ان جی) برای خودروها نیز 450 تومان تعیین شده است.
- قیمت بنزین تحلیلی به خودروهای دولتی هر لیتر 100 تومان خواهد بود.
- تاکید می کند که سهمیه های 400 تومانی باقیمانده در کارتهای سوخت خودروهای سواری شخصی و موتور سیکلت ها کماکان معتبر بوده و دارندگان کارتهای سوخت می توانند این سهمیه ها را با همان نرخ 400 تومانی قبل از جایگاهها دریافت نمایند.
- میزان سهمیه ماهانه کلیه خودروها طبق روال قبل خواهد بود.
- از ساعت 24 روز چهارم اردیبهشت 93 سهمیه کامل اردیبهشت ماه خودروهای سواری شخصی و موتور سیکلت ها به کارتهای آنها تخصیص می یابد.
تهیه بنزین خودرهای عمومی از زمان تغییر نرخ برای باقیمانده اردیبهشت ماه با نرخ های جدید به کارتهای آنها تخصیص می یابد.
جزئیات سهمیه های بنزین اردیبهشت ماه خودروهای شخصی، عمومی و موتورسیکلت ها بدین شرح است:
|
نوع وسیله نقلیه |
سهمیه یارانه ای (700 تومانی) به لیتر |
سهمیه نیمه یارانه ای(1000 تومانی) به لیتر |
ماکزیمم میزان انتقال به دوره بعد به لیتر |
حداکثر سوختگیری روزانه به لیتر |
تعداد سوختگیری |
|
خودروی شخصی نوع اول (کم مصرف) بنزین سوز |
60 |
300 |
1880 |
60 |
3 |
|
خودروی شخصی نوع اول (کم مصرف) دوگانه سوز |
60 |
300 |
1880 |
60 |
3 |
|
خودروی شخصی نوع دوم (پرمصرف) بنزین سوز |
- |
300 |
- |
60 |
3 |
|
خودرو شخصی نوع دوم (پرمصرف) دوگانه سوز |
- |
300 |
- |
60 |
3 |
|
تاکسی بنزین سوز |
500 |
300 |
167 |
60 |
2 |
|
تاکسی دوگانه سوز |
300 |
300 |
100 |
60 |
2 |
|
مسافربر شخصی خطی و بین راهی بنزین سوز |
300 |
300 |
100 |
60 |
2 |
|
مسافربر شخصی خطی و بین راهی دوگانه سوز |
200 |
300 |
100 |
60 |
2 |
|
خطی بین شهری بنزین سوز |
900 |
300 |
100 |
60 |
3 |
|
خطی بین شهری دوگانه سوز |
600 |
300 |
67 |
60 |
3 |
|
خودروی آموزشگاه رانندگی بنزین سوز |
60 |
300 |
100 |
60 |
2 |
|
خودروی آموزشگاه رانندگی دوگانه سوز |
60 |
300 |
67 |
60 |
2 |
|
آژانس بنزین سوز |
300 |
300 |
100 |
60 |
3 |
|
آژانس دوگانه سوز |
200 |
300 |
100 |
60 |
3 |
|
وانت نوع اول کم مصرف بنزین سوز |
200 |
300 |
67 |
60 |
3 |
|
وانت نوع اول کم مصرف دوگانه سوز |
100 |
300 |
34 |
60 |
3 |
|
وانت نوع دوم پرمصرف بنزین سوز |
400 |
300 |
134 |
60 |
3 |
|
وانت نوع دوم پرمصرف دوگانه سوز |
200 |
300 |
67 |
60 |
3 |
|
موتورسیکلت |
25 |
60 |
775 |
60 |
3 |
|
وسیله نقلیه عمومی بنزین سوز |
60 |
300 |
20 |
60 |
3 |
|
وسیله نقلیه عمومی دوگانه سوز |
60 |
300 |
20 |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی پلاک قرمز بنزین سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی پلاک قرمز دوگانه سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی پلاک سفید بنزین سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی پلاک سفید دوگانه سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی عملیاتی بنزین سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
خودروی دولتی عملیاتی دوگانه سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |
|
آمبولانس بنزین سوز |
750 |
300 |
250 |
60 |
3 |
|
سیاسی سرویس بنزین سوز |
- |
500 |
- |
60 |
3 |