پیش‌شرط اقتصاد مقاومتی حمایت از تولید داخلی است
اقتصاد مقاومتی فرصت مغتنمی برای بخش خصوصی است تا به مدد اهداف اصلی مطرح در آن، بتواند در اقتصاد نقش مهمی را ایفا کند. از سوی دیگر تحقق ابعاد مستتر در اقتصاد مقاومتی می‌تواند به اجرای آسان‌تر طرح هدفمندی یارانه‌ها کمک کند چراکه طرح هدفمندی یارانه‌ها و اقتصاد مقاومتی دارای یک نقطه مشترک بزرگ به نام عدالت است، این موضوعی است که یحیی آل‌اسحاق رئیس اتاق بازرگانی تهران در جریان گفت‌و‌گوی تفصیلی بیان کرد که مشروحش در زیر می‌آید: از نظر شما بخش خصوصی تا چه حد می‌تواند در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نقش ایفا کند، به تعبیر بهتر نقش بخش خصوصی در این راستا چیست؟ همان‌طور که بندهای اصلی و مؤلفه‌های مطرح در اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد این سیاست در نتیجه تمام دیدگاه‌ها، تجربیات، فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های سال‌های قبل تدوین شده و در آن از نظریات اهالی اقتصاد استفاده شده است، درست به همین دلیل می‌تواند همچون نقشه راه برای توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار بگیرد، از سوی دیگر مخاطب اصلی همان بخش خصوصی است، بر این اساس توسعه اقتصادی با محوریت بخش خصوصی روی می‌دهد. نگاهی جزئی به 24 بند اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد در تمام بندها فرصت جدیدی برای بخش خصوصی فراهم شده است چراکه محور اصلی اقتصاد مقاومتی توجه به پتانسیل داخلی و منطق جهانی است موضوعی که هدف اصلی بخش خصوصی است. فرصت‌هایی که به آن اشاره می‌کنید به‌طور مشخص در چه بخش‌هایی از اقتصاد مقاومتی برای بخش خصوصی وجود دارد؟ در تمام بندهای اقتصاد مقاومتی توجه به بخش تولید، حمایت نظام بانکی از بخش‌های تولیدی، مدیریت واردات و جهت‌گیری به سمت صادرات مد نظر قرار گرفته است همچنین در سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبرمعظم انقلاب حضور بخش خصوصی در فعالیت‌های نفتی مورد تأکید قرار گرفته است که این نیز به عنوان یک فرصت ویژه برای بخش خصوصی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد به این ترتیب در تمام بندهای اقتصاد مقاومتی سکویی برای پیشتازی بخش خصوصی فراهم شده است. وظیفه بخش خصوصی برای بهره بردن از این فرصت چیست؟ بخش خصوصی باید تمام بسترهای لازم را برای تحقق این اهداف فراهم کند از جمله با استفاده از دانش علمی و تأکید بر مدیریت درست در عین حال برقراری ارتباط در عرصه بین‌الملل بتواند از فرصت ویژه‌ای که پیش رو دارد بهره ببرد. یکی از مهم‌ترین نکات اصلی که در اقتصاد مقاومتی مد نظر قرار گرفته و در واقع نوعی فرصت استثنایی محسوب می‌شود توجه ویژه بر خودکفا شدن در تولید کالاهای اساسی و دارویی است به این ترتیب بخش‌های مرتبط با این صنایع می‌توانند از فرصت موجود در راستای پیشرفت بهره ببرند. از دیگر بخش‌های مورد توجه در اقتصاد مقاومتی باید به حوزه معدن،آی تی و مصالح ساختمانی اشاره کرد بر این اساس صنایع فوق هم دارای فرصت مغتنمی برای پیشرفت هستند. همچنین از دیگر مزیت‌های اقتصاد مقاومتی برای بخش خصوصی تأکید بر نیروی انسانی است به این ترتیب بخش خصوصی می‌تواند از دارایی و پتانسیل موجودش در این حوزه بهره لازم را ببرد. از نظر شما الزامات اصلی برای تحقق این اهداف چیست؟ اقتصاد مقاومتی دو چهره اصلی دارد که به حوزه ایجابی و حوزه فردی تقسیم می‌شود بر این اساس در حوزه ایجابی یکی از مهم‌ترین الزامات توجه به فضای کسب و کار است موضوعی که قانون‌اش در مجلس هم تصویب شده و برای اجرایی شدن نیازمند حمایت نظام اجرایی است. از سوی دیگر در حوزه فردی با تهدید محکمی از جمله تحریم روبه‌رو هستیم به این ترتیب سیاست خارجی و دیپلماسی باید با اهداف اقتصادی همسو شود در عین حال در اهداف سیاسی و بین‌المللی هم باید اهداف اقتصادی به عنوان محور اصلی مد نظر قرار گرفته شود. به تعبیر بهتر اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی منطبق با اهداف اصلی‌اش اجرایی شود باید فضای کسب و کار در تعامل با فضای بین‌المللی و رفتارهای منطقی باشد. از نظر شما اقتصاد مقاومتی چه ارتباطی با هدفمندی یارانه‌ها دارد و آیا می‌تواند اجرای مرحله دوم را تسهیل کند؟ نقطه اشتراک بین اقتصاد مقاومتی و هدفمندی یارانه حل مشکلات و محور قرار گرفتن طبقات محروم و متوسط جامعه است به‌طوری که در هر دو بخش حل مشکلات این طبقات مورد تأکید قرار دارد به این ترتیب با توجه به این‌که توسعه اقتصادی بر اساس عدالت قرار دارد از مسیر اقتصاد مقاومتی می‌توانیم نسبت به تحقق اهداف هدفمندی یارانه‌ها امیدوار باشیم چراکه اصل اساسی در قانون هدفمندی یارانه‌ها هم عدالت و بهره‌مندی همه اقشار از شرایط معیشتی مناسب است. به این ترتیب اقتصاد مقاومتی تا چه حد در حل مشکلات می‌تواند کارساز باشد؟ اگر اقتصاد مقاومتی را مقاوم کردن اقتصاد در برابر تحریم‌ها و رسیدن به اهداف ترجمه کنیم متوجه می‌شویم که برون رفت از تمام مشکلات و رسیدن به اهداف از همین مسیر عبور می‌کند. از نظر شما با مزایایی که اقتصاد مقاومتی به همراه می‌آورد مهم‌ترین راهکار تحقق اهداف مستتر در آن چیست؟ همان‌طور که پیش از این مطرح شد اقتصاد مقاومتی در حقیقت نتیجه 35 سال تجربه بعد از انقلاب است، با توجه به آنچه قبل از انقلاب هم در اقتصاد ما وجود داشت، اقتصاد ما در معرض چالش‌های متعددی از لحاظ بینش اقتصادی، مدیریت اقتصادی، تهدیدها و تدابیر اقتصادی بوده و هست. در این 35 سال در هر دوره‌ای نظام جمهوری اسلامی راه را برای تجربه سیاست‌های مختلف توسط مدیران و دست اندرکاران باز گذاشت و در عین حال شرایط مختلفی از جمله اقتصاد جنگی بر کشور ما سایه افکنده بود اما بعد از پایان جنگ تجربه‌های مختلفی از اقتصاد بازار گرفته تا جنگ اقتصادی و تحریم در کشور تجربه شد همچنین در دوره‌ای به دلیل تلاطمات اقتصادی منطقه و جهان در معرض حوادث مختلف بوده و ما هم به تناسب تدابیری مناسب داشتیم. در نتیجه تمام این تجربیات و دیدگاه‌ها، اقتصاد مقاومتی به عنوان بسته تکمیلی مطرح شد بنابراین اقتصاد مقاومتی به عنوان یک نگاه جدید به اقتصاد مطرح است و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر اقتصاد مقاومتی درست تبیین شود می‌تواند به عنوان الگویی همگن برای کشورهایی همچون ایران به کار بسته شود. اما در بحث راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی قسمت اصلی مربوط به حاکمیت که دربرگیرنده قوای سه گانه و تمام تصمیم‌گیران در این حوزه است به‌طوری که بخش حاکمیت وظیفه زمینه‌سازی، بسترسازی، پشتیبانی، هدایت و سیاستگذاری بر این نسخه را برعهده دارد. قسمت عملیاتی و اجرایی نیز مربوط به مردم است، زیرا اقتصاد مقاومتی عمدتاً بر محوریت مردم قرار دارد. لذا آحاد مردم یعنی نخبگان و تصمیم‌سازان مردمی و اجرائیات مردم در حوزه‌های مختلف باید در این صحنه حاضر شوند. آنچه مربوط به مردم می‌شود توجه به شاخص‌هایی است که در این اقتصاد وجود دارد. با تمام این صحبت‌ها و الزامات اجرایی شدن هدفمندی یارانه‌ها، هدف اصلی از اقتصاد مقاومتی را چطور تبیین می‌کنید؟ آنچه اقتصاد مقاومتی مطرح می‌کند، مقاوم کردن اقتصاد کشور در مقابله با تهدیدهای خارجی و چگونگی رسیدن به اهداف رشد و توسعه اقتصادی با توجه به آرمان‌ها و اعتقادات و باورهای نظام جمهوری اسلامی ایران است. یعنی یک مدل و نسخه‌ای که در مقابل تهدیدهای دشمن راهکار نشان می‌دهد و در فضای متلاطم که دنیا، منطقه و ما در حوزه اقتصادی با آن روبه‌رو هستیم، چگونگی رسیدن به اهداف را تبیین می‌کند. بنابراین یک نگاه دفاعی یا سلبی و یک نگاه ایجابی رشد و توسعه دارد. از نظر شما جهت‌گیری اصلی اقتصاد مقاومتی بر چه اساسی قرار دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت جهت‌گیری و محوریت اقتصاد مقاومتی بر تولید است، یعنی اگر اقتصاد بخواهد در مقابل تهدیدات مقاوم باشد و به اهداف تعالی برسد باید مقاوم باشدبر این اساس سرمایه‌گذاری‌های مردمی باید بیشتر متوجه تولید باشد و مردم باید توجه کنند ارزش افزوده‌ای که در اقتصاد مقاومتی حاصل می‌شود باید بیشتر در حوزه تولید حاصل شود تا قسمت‌های دیگر، بر این اساس اگر تولید شکل بگیرد تمام منابع ما از بالقوه به بالفعل می‌رسد، یعنی منابع طبیعی و نیروی انسانی و اشتغال ما شکل پیدا می‌کند. نکته دوم این است که باید مردم سعی کنند بهره‌وری را در سطح خانواده، بنگاه و کشور بالا ببرند، یعنی به حداقل رساندن ضایعات و به حداکثر رساندن سود و فایده است. منبع: روزنامه ایران