چرخش آذربایجان به سمت ایران

مهر: ولادیمیر ژیرینوفسکی رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه در تحلیلی که برای سایت خبری-تحلیلی "وستنیک کافکازا" نوشته است، به بررسی شرایط کشورهای عضو شوروی سابق با توجه به بحران اوکراین پرداخته است و اشاره می‎کند در هر کدام از این کشورها، جمعیت روس زبان یا روس تباری وجود دارد که ممکن است برای آنها دردسر ساز شوند. این سیاستمدار برجسته روس، آذربایجان را به عنوان مثال ذکر می‎کند که به ظاهرا رابطه‎ای میان تحولات کریمه و مساله ناگارنو-قره باغ وجود ندارد اما ممکن است آنها نیز به دنبال راه حلی بروند که ولادیمیر پوتین با تاکید با تعلق تاریخی کریمه، پی گرفت؛ بروند. وی در ادامه می‎نویسد: "اما در چهارچوب تحولات اوکراین، باکو به این نتیجه رسیده است که دیگر در فضای پسا-شوروی (از جمله جنوب قفقاز)، نمی‎توان به اتحادیه اروپا و آمریکا به عنوان متحدان سیاسی اعتماد کرد. مصداق دیگر این درس، گرجستان در سال 2008 است..." کاندیدای سابق ریاست جمهوری روسیه می‎افزاید که برخلاف گرجستان، اوکراین و مولداوی؛ آذربایجان از همان ابتدا به دیده تردید به برنامه همکاری اتحادیه اروپا نگاه کرد و ترجیح داد که مسائل مرتبط با ثبات سیاسی و امنیت را با قدرت‎های منطقه‎ای -روسیه، ترکیه و ایران- حل و فصل کند. ژیرینوفسکی همچنین می‎گوید آذربایجان در حال حاضر تصمیم گرفته است که برخی سوءتفاهمات را در رابطه با ایران حل کند. نشانه این تصمیم، سفر کمال الدین حیدروف (وزیر حالات اضطراری) در مارس به عنوان یکی از ارشدترین مقامات رسمی باکو که به تهران سفر کرده است، بود. هدف از سفر وی آماده سازی شرایط دیپلماتیک بود که در نهایت منجر به سفر رئیس جمهور آذربایجان به تهران و دیدار با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور ایران شد. بلافاصله پس از الهام علی‎اف، وزیر دفاع آذربایجان رهسپار تهران شد و قول داد هیچگاه اجازه نخواهند داد از خاک این کشور برای حمله علیه ایران استفاده شود. سفیر ایران در باکو نیز از سفر احتمالی حسن روحانی به باکو خبر داده است که طی آن یادداشت تفاهمی درباره وضعیت دریای خزر به امضا خواهد رسید. علاوه بر این، وزیر اطلاعات و تکنولوژی‎ آذربایجان نیز در آینده نزدیک به تهران خواهد رفت. سیاستمدار روس خاطر نشان می‎کند: "تل‎آویو تحولات در روابط باکو و تهران را به دقت زیر نظر دارد. بلافاصله پس از دیدار علی‎اف از تهران، هیاتی اسرائیلی به ریاست آویگدور لیبرمن (وزیر خارجه) وارد باکو شدند. اما دلیلی برای نگرانی از سطح جدید همکاری ایرانی-آذربایجانی وجود ندارد. زیرا با توجه به اهمیت روابط راهبردی تل‎آویو- باکو، ماهیت ضد اسرائیلی نخواهد داشت... افزایش روابط با ایران در راستای تلاش به این دلیل است که آنها به دنبال جبران کاهش قدرت مانور دیپلماتیک با افزایش نقش روسیه در جنوب قفقاز، هستند. به خصوص که غرب نیز در حال ضعیف شدن است." وی در خاتمه به جنبه دیگری از روابط آذربایجان-ایران اشاره می‎کند: "گسترش اسلام تندرو به شکل سلفی‎گری در آذربایجان که با حمایت برخی از پادشاهی‎های ثروتمند عربی -آن هم حمایت احتمالی آمریکا که فکر می کند می‎تواند از بنیادگرایان برای رسیدن به منافع خود استفاده کند- در حال رخ دادن است... ایران و روسیه با گسترش جنبش سلفی در آذربایجان مخالفند و در این حوزه می‎توان شاهد همکاری میان مسکو، باکو و تهران باشیم."