عربستان و بحرین؛ انبار تسلیحات خاورمیانه/ بزرگترین فروشندگان سلاح در جهان چه کسانی هستند؟

سرویس سیاسی «فردا»؛ انستيتوی جهانی پژوهش صلح، موسوم به سيپری، روز دوشنبه ۲۵ فروردين گزارش سالانه خود در باره هزينه های نظامی و تجارت اسلحه در جهان در سال ۲۰۱۳ ميلادی را منتشر کرده و اعلام کرد این هزینه ها بالغ بر ۱۷۵۰ ميليارد دلار بوده است. موسسه سیپری که در استکهلم پایتخت سوئد قرار دارد، در این گزارش اعلام کرد مبلغ صرف شده در سال گذشته میلادی نسبت به سال قبلی آن، دو درصد کاهش داشته است. برپايه گزارش سالانه انستيتوی پژوهش صلح در سوئد هرچند در سال ۲۰۱۳ ميلادی، آمريکا به مانند سال های پيشين با ۶۴۰ ميليارد دلار بودجه نظامی در صدر کشورها قرار دارد، اما هزينه های نظامی آمريکا در سال ۲۰۱۳ در مقايسه با سال پيش از آن حدود هشت درصد کاهش داشته است. پس از آمريکا، چين، روسيه و عربستان سعودی به ترتيب با ۱۸۸، ۸۸ و ۶۷ ميليارد دلار بيشترين بودجه نظامی و هزينه های دفاعی را در سال گذشته میلادی به خود اختصاص داده اند. سهم هزينه های نظامی در توليد ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا، چین، روسیه و عربستان سعودی، به ترتيب ۳.۸ درصد، دو درصد، چهار درصد و ۹.۳ درصد است. عربستان سعودی با هزينه ۹.۳ دهم درصد از توليد ناخالص داخلی خود به مبلغ ۶۷ ميليارد دلار بيشترين سهم هزينه نظامی ازتوليد ناخالص داخلی در سطح جهان را دارد در حالی که ژاپن تنها يک درصد از توليد ناخالص داخلی خود را صرف هزينه های نظامی می کند که کمترين هزينه نظامی از توليد ناخالص در جهان است. در مجموع و بر پايه گزارش سيپری هزينه های نظامی در سال ۲۰۱۳ در کشورهای پيشرفته صنعتی دراروپا و آمريکا کمی کاهش نشان می دهد در حالی که در کشورهای در حال توسعه و مناطق متشنج در جهان هزينه های نظامی بيشترشده است. به ويژه منطقه خاورميانه با عربستان سعودی در صدر آن شاهد رشد چشمگيرهزينه های نظامی و امنيتی بود. «کارينا سولميرانو» پژوهشگر ارشد در انستيتوی پژوهش صلح استکهلم درباره دلايل رشد هزينه های نظامی در خاورميانه می گوید:«رشد هزينه های نظامی در خاورميانه در سال ۲۰۱۳ بيشتر مربوط به عربستان می شود که حدود ۱۴درصد رشد داشته، اما هزينه های نظامی در بحرين و عراق هم افزايش چشمگيری نشان می دهند.» وی می افزاید: «دليل اين افزايش در مورد عربستان و بحرين اين است که به خاطر اعتراض هايی که در سال گذشته بوده اين کشورها برای کنترل اوضاع داخلی و حفظ امنيت و همچنين راضی نگه داشتن نيروهای امنيتی با خريد تجهيزات مدرن برای مقابله با اعتراض داخلی، هزينه های نظامی و امنيتی خود را بالا برده اند.» سولمیرانو همچنین گفت: «در مورد عربستان يک فاکتور ديگر هم نقش بازی می کند و آن از يک طرف تنش ميان عربستان و ايران در رقابت قدرت منطقه ای است و از طرف ديگر تنش عربستان با ایران به دلیل حمایت ویژه ایران از حاکمیت فعلی در سوریه.» در سال ۲۰۱۳ مهمترين فروشندگان اسلحه در جهان کشورهای آمريکا، روسيه، آلمان، چين و فرانسه بودند که به ترتيب ۲۹ درصد، ۲۷ درصد، هفت درصد ، شش درصد و پنج درصد سهم از کل معالات اسلحه در جهان را از آن خود کرده اند. آمریکا به 170 کشور جهان اسلحه می فروشد و حداقل 30 درصد تجارت سلاح در جهان را در دست دارد . با توجه به این آمار آمریکا بزرگترین فروشنده اسلحه در جهان است. این کشور به 170 کشور جهان اسلحه می فروشد و حداقل 30 درصد تجارت سلاح در جهان را در دست دارد . به هر جهت اگر نگاهی به فروش اسلحه در جهان داشته باشیم، موضوع تجارت اسلحه برابر است با تجارت مرگ و ایجاد ناامنی در جهان. البته بسیاری از کشورهای جهان برای تقویت توان دفاعی خود به خرید تجهیزات جنگی اقدام می کنند اما با توجه به سیاستی که در پس گستردگی این بازار هستیم نمی توان خوش بین بود که اغلب موارد خرید و فروش سلاح برای مقاصد صلح طلبانه انجام می پذیرد. مساله اصلی اینجاست که بیشترین سلاح را کشورهایی خریداری می کنند که به تشدید ناامنی و سرکوب مخالفان خود مبادرت می ورزند. البته به نظر می رسد تحقیقات این موسسه بیشتر شامل بازار رسمی اسلحه باشد و به بازار قاچاق اسلحه اشاره خاصی صورت نگرفته است. از این رو اگر بخواهیم موضوع تجارت اسلحه را مورد بازبینی قرار بدهیم خرید و فروش اسلحه شاید عددی بسیار بالاتر از این رقم را نشان دهد. عربستان سعودی که بزرگترین خریدار اسلحه محسوب می‌شود، این روزها به بزرگترین حامی گروه های تروریستی در منطقه خاورمیانه نیز تبدیل شده است. سیاست‌های آمریکا در تشدید بحران درخاورمیانه که بخشی از آن ایجاد ایران هراسی در کشورهایی مثل عربستان و بحرین است موجب تشدید تقاضای عربستان برای خرید سلاح جنگی شده و از این نظر آمریکا پول هنگفتی را به جیب می زند. البته باید یادآور شد که وجه منفی تجارت اسلحه دامن آمریکا را گرفته است و از این رو هر ساله شاهد تیراندازی و کشتار مردم این کشور در سالن‌های سینما و حتی مدارس به همین علت هستیم.