گزارش مرکزآمار از وضعیت معادن درسال۹۲

بررسی عملکرد معادن در حال بهره‌برداری سال 1391 در مقایسه با سال 1390 نشان می‌دهد که تعداد معادن درحال بهره برداری کشور درسال 1391 با 70 مورد افزایش، 1.3 درصد افزایش داشته است.

از نظر تعداد درسال 1391، 3.6 درصد معادن کشور در اختیار بخش عمومی و مابقی در اختیار بخش خصوصی بوده‌اند. در سال 1390، 4 درصد معادن کشور در اختیار بخش عمومی و بقیه در اختیار بخش خصوصی بوده‌اند.

نتایج به دست آمده از آمارگیری نشان می‌دهد که مجموعا 84922نفر در معادن در حال بهره برداری کشور به کار اشتغال داشته‌اند که از این تعداد 20261 نفر کارگران ساده، 24236نفر کارگران ماهر، 3283 نفر تکنسین‌ها، 4860 نفر مهندسین، 14342 نفر شاغلان امور حمل و نقل و 17941 نفر شاغلان امور اداری و مالی بوده‌اند.

تعداد شاغلان با 394 نفر افزایش، حدود 0.5درصد و جبران خدمات شاغلان با 1541 میلیارد ریال افزایش، 21.1درصد افزایش داشته‌اند. در سال 1391 استان‌های کرمان، یزد و اصفهان به ترتیب با 15732، 13656 و 6017 نفر بالاترین تعداد شاغلان را به خود اختصاص داده‌اند.

در بین فعالیت‌های مختلف، معادن سنگ آهن، شن و ماسه، و زغال سنگ خشک به ترتیب با 15297، 12371 و 12175 نفر بیشترین تعداد شاغلان را دارا بوده‌اند، لازم به ذکر است که تعداد شاغلان در سال 1391 با 31 نفر کاهش نسبت به سال 1390 از 1079 نفر به 1048 نفر رسیده است.

سرانه جبران خدمات شاغلان معادن بخش عمومی در سال 1391، حدود 130.4 میلیون ریال و درسال 1390 حدود 124.5میلیون ریال بوده است که به این ترتیب افزایشی معادل 4.7 درصد داشته است.

سرانه جبران خدمات شاغلان بخش خصوصی در سال 1391، حدود 95.2 میلیون ریال و درسال 1390 حدود 76.4 میلیون ریال بوده است که 24.6درصد افزایش داشته است.

* مقدار تولید، ارزش تولید و ارزش صادرات مستقیم معادن در حال بهره برداری

در سال 1391، حدود 340,461 هزار تن مواد معدنی به ارزش 101,210 میلیارد ریالت ولید شده است از این مقدار حدود 5416 هزار تن مواد معدنی به ارزش 611میلیون دلار به طور مستقیم از معدن به خارج از کشور صارد شده است این درحالی است که درسال 1390، حدود 5286 هزار تن مواد معدنی به ارزش بیش از 888میلیون دلار صادر شده است. به این ترتیب، مقدار صادرات مستقیم معادن در سال 1391 نسبت به سال 1390 حدود 2.5 درصد افزایش و ارزش آن(برحسب دلار) بیش از 31.2 درصد کاهش داشته است.

بررسی نتایج طرح آمارگیری از معادن در حال بهره برداری سال 1391 در خصوص توزیع استانی ارزش تولیدات نشان می‌دهد که استان‌های کرمان، یزد، آذربایجان شرقی به ترتیب با 42335، 30903 و 3966 میلیارد ریال بالاترین ارزش تولید سالانه را به خود اختصاص داده‌اند.

ارزش کل تولیدات معادن در حال بهره برداری کشور درسال 1391 بالغ بر 101,210 میلیارد ریال بوده است و در بین فعالیت‌های مختلف، معادن سنگ آهن، سنگ مس و سنگ تزیینی به ترتیب با 51537، 21675 و 5936 میلیارد ریال بالاترین ارزش تولید سالانه را داشته‌اند.

* ارزش سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری

ارزش سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری در سال 1391 نسبت به سال 1390، 40 درصد افزایش داشته است.

درسال 1391 از کل مبلغ 8607میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش معدن، حدود 48.9 درصد آن توسط بخش عمومی و حدود 51.1 درصد توسط بخش خصوصی انجام شده است؛ در صورتی که در سال 1390، حدود 39.3 درصد سرمایه گذاری توسط بخش عمومی و 60.7 درصد توسط بخش خصوصی انجام گرفته است. سرمایه گذاری سال 1391 نسبت به سال 1390 در بخش عمومی حدود 74.2 درصد و در بخش خصوصی 17.8 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

نتایج طرح نشان می‌دهد که درسال 1391 ارزش سرمایه گذاری در معادن در حال بهره برداری کشور 8607میلیارد ریال بوده است و در بین فعالیت‌های مختلف، سنگ آهن، مس، سنگ تزیینی به ترتیب با 3672، 1334 و 897 میلیارد ریال بیشترین سرمایه گذاری را داشته‌اند. در بین استان‌ها، کرمان، اذربایجان شرقی و یزد به ترتیب با 2994، 1322 و 1258 میلیارد ریال بیشترین سرمایه گذاری سالانه را دارا بوده‌اند.

از کل 8607 میلیارد ریال سرمایه گذاری درسال 1391، مبلغ 5964 میلیارد ریال مربوط به ماشین آلات، ابزار و و سایل کار با دوام، 474 میلیارد ریال مربوط به وسایل نقلیه، 151 میلیارد ریال مربوط به لوازم و تجهیزات اداری، 1529 میلیارد ریال مربوط به ساختمان و تأسیسات(بدون زمین)، 112 میلیارد ریال به راه اختصاصی، 317 میلیارد ریال مربوط به توسعه و اکتشاف، 20 میلیارد ریال مربوط به نرم افزارهای رایانه‌ای و بالاخره 40 میلیارد ریال مربوط به سایر موارد سرمایه گذاری بوده است.

*ارزش افزوده و بهره وری نیروی کار معادن در حال بهره برداری

به گزارش تسنیم،‌ ارزش افزوده معادن در حال بهره برداری درسال 1391 نسبت به سال 1390، 57 درصد افزایش داشته است. استان‌های کرمان، یزد و آذربایجان شرقی به ترتیب با 3405، 24501 و 3210 میلیارد ریال بیشترین ارزش افزوده را داشته اند.

نتایج طرح نشان می‌دهد که ارزش افزوده حاصل از معادن در حال بهره برداری کشور درسال 1391 بالغ بر 79163 میلیارد ریال بوده است و در بین فعالیت‌های مختلف، معادن سنگ اهن، سنگ مس و سنگ تزیینی به ترتیب با 38741، 18761 و 4673 میلیارد ریال بالاترین ارزش افزوده را داشته‌اند.

ارزش افزوده معادن بخش عمومی درسال 1391 نسبت به سال 1390 افزایشی معادل 81.4 درصد داشته است، این درحالی است که بخش خصوصی 46.3 درصد افزایش داشته است. بهره‌وری نیروی کار درسال 1391 معادل 932.2 میلیون ریال و در سال 1390 معادل 596.5 میلیون ریال بوده است و به این ترتیب 56.3 درصد افزایش داشته است.

درسال 1391، بهره وری نیروی کار در بخش عمومی 1267.6میلیون ریال و بهره وری نیروی کار در بخش خصوصی 815.1 میلیون ریال بوده است که نشانگر 47.4 درصد افزایش در بخش عمومی و 54.9درصد افزایش در بخش خصوصی است، درسال 1390، بهره‌وری نیروی کار در بخش عمومی 860.1 میلیون ریال و بهره‌وری نیروی کار در بخش خصوصی 526 میلیون ریال بوده است.

* بررسی نتایج استانی تعداد معادن، تعداد شاغلان و ارزش افزوده

بررسی نتایج استانی طرح، نشان می‌دهد تعداد معادن استان کرمان درسال 1391 نسبت به سال 1390، با 134 مورد افزایش، تعداد شاغلان با 1295 نفر افزایش، بالاترین ارزش افزوده را در کشور داشته است(43 درصد از ارزش افزوده کل کشور در این استان ایجاد شده است). در استان فوق، ارزش افزوده نسبت به سال قبل از افزایشی معادل 68.6 درصد برخوردار بوده است. لازم به یادآوری است که معادن ارزشمندی نظیر مس سرچشمه، مس میدوک، سنگ اهن گل‌گهر، سنگ اهن جلال آباد و 15 معدن زغال سنگ خشک در این استان واقع شده است.

درسال 1391، بعد از استان کرمان، استان یزد، دومین استان معدنی کشور از نظر تولید مواد معدنی و ارزش افزوده محسوب می شود. در این استان تعداد معادن درسال 1391، 8 مورد و تعداد شاغلان 297 نفر افزایش داشته است. ارزش افزوده آن از افزایشی معادل 100.5 درصد برخوردار بوده است(31 درصد ارزش افزوده کل کشور در این استان ایجاد شده است). در استان مذکور نیز معادن با ارزشی چون سنگ آهن چادرملو، سه چاهون، چغارت، میشدوان، سرب و روی بافق و معادن زغال سنگ پروده قرار دارند.

تعداد معادن استان اصفهان درسال 1391 نسبت به سال 1390، 27 مورد کاهش داشته است. تعداد شاغلان نیز 467مورد کاهش داشته است. این درحالی است که ارزش افزوده آن حدود 44.6 درصد افزایش داشته است این استان به لحاظ داشتن سنگ‌های تزیینی و سنگ اهک بسیار غنی است.

تعداد معادن استان فارس درسال 1391 نسبت به 1390، 9 مورد کاهش داشته است تعداد شاغلان 160 نفر افزایش و ارزشد افزوده آن 69.9 درصد افزایش داشته است افزایش ارزش افزوده در این استان ناشی از معادن سنگ تزیینی می‌باشد.

تعداد معادن استان خراسان رضوی درسال 1391 نسبت به 1390، 44 مورد کاهش داشته است. تعداد شاغلان 140 نفر کاهش و ارزش افزوده نیز 35.3 درصد کاهش داشته است معدن سنگ آهن سنگان خواف و تعداد زیادی از معادن سنگ آهن و کرومیت در این استان واقع شده است.

تعداد معادن استان آذربایجان شرقی در سال 1391 نسبت به 1390، 41 مورد افزایش داشته است تعداد شاغلان 376 نفر افزایش و ارزش افزوده 43.4 درصد افزایش داشته است معدن مس سونگون از معادن مهم این استان به شمار می‌آید.