بازار مکاره لاغری، چاق و چاقتر

فارس: یک‌سوم ایرانیان یا چاق هستند یا اضافه‌وزن دارند، حالا تب کوچک کردن شکم، بازار مکاره‌ای را به راه انداخته که از تبلیغ گوشواره و گن لاغری گرفته تا داروهای عجیب و غریب و تیغ‌های برآویخته همه جا را پر کرده است تا مگر از این آشفته‌بازار سودی حاصل شود.

سر صف صبحگاه معاون مدرسه دوباره به سمت سعید آمد و پرسید: چرا لباس فرم مدرسه را نپوشیده‌ای؟

سعید پلیورش را بالا زد و لباس مدرسه را نشان داد؛ اما ناظم اصرار داشت که باید لباس فرم بر روی پلیور پوشیده شود تا آن جا که سعید مجبور شد پلیور را در بیاورد تا لباس فرم نمایان شود، هنوز چند لحظه‌ای از درآوردن پلیور نگذشته بود که صدای خنده بچه‌ها به آسمان رسید، دگمه لباس‌های سعید بسته نمی‌شد و این موضوع بهانه‌ای شد تا بچه‌ها سعید را چاقالو خطاب کنند.

سعید با لپ‌های از خجالت قرمز شده‌اش، دست و پا می‌زد و هی می‌گفت که چاق نیست و فقط اندامش کمی رو آمده‌است؛ اما بچه‌ها دست از سرش بر نمی‌داشتند.

فریدون عزیزی، رئیس پژوهشکده غدد و متابولیسم و رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی درباره افتراق چاقی از اضافه وزن می‌گوید: اگر فرد وزن خود بر حسب کیلوگرم را تقسیم بر مجذوب قد بر مبنای متر کند، حاصل تقسیم اگر عدد 25 به پایین باشد وزن فرد مناسب است اما اگر عدد حاصله بین 25 تا 30 باشد اضافه وزن تلقی می‌شود و اگر عدد حاصله بین 30 تا 35 باشد چاقی درجه 1، 35 تا 40 چاقی درجه 2 و 40 به بالا چاقی مفرط محسوب می‌شود.

رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی می‌گوید: حدود 25 میلیون ایرانی یا چاق هستند یا اضافه وزن دارند که از این میان 8 میلیون چاق هستند و 17 میلیون اضافه وزن دارند که این آمار شامل 45 درصد مردان و 57 درصد زنان بالای 20 سال می‌شود.

* چرا افراد چاق می‌شوند

فریده باب صحبت را باز می‌کند و می‌گوید: من را که می‌بینید هیچی نمی‌خورم فقط حرص و جوش می‌خورم و چاق می‌شوم ؛ چون طبق ژنتیک خانوادگی چاق هستیم حتی با خوردن آب هم چاق می‌شویم. با این صحبت فریده بقیه زن‌های حاضر در مترو زیر چشمی نگاهش می‌کنند شاید با این نگاه می‌خواهند به او بفهماند که غلو نکند.

فریدون عزیزی در این باره می‌گوید: ژنتیک نیز در بروز اضافه وزن و چاقی نقش دارد اما اگر عوامل محیطی و رفتاری خود فرد نباشد شیوع زیادی نخواهیم داشت.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه سبک و شیوه زندگی امروزی باعث شده که افراد به جای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و انجام حرکات ورزشی و تحرک روزانه فعالیت کمتری داشته باشند و به دلیل در دسترس بودن مواد غذایی در تمام فصول و افزایش قدرت خرید به مصرف بیشتر مواد غذایی رو بیاورند و همه این موارد در کنار بی‌تحرکی به اضافه وزن و چاقی بینجامد.

عزیزی، مشکلات اضافه وزن و چاقی را در حوزه‌های دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته قلبی، سرطان، مشکلات مفاصل همچون آرتروز و افزایش سنگ کیسه صفرا عنوان کرد و گفت: بیماری دستگاه ادراری نیز در این افراد شایع‌تر است؛ همچنین بیماری‌های تنفسی نیز در افراد چاق به چشم می‌خورد.

* کدام روش برای کاهش وزن مناسب است

اکرم روز به روز چاق‌تر می‌شود، خودش می‌گوید: دیگر از این وضع خسته‌شده‌ام ، همه چیز را امتحان کرده‌ام، از چسب و گن لاغری گرفته تا این دستگاه‌های دراز و نشست مدرن، حتی قرص‌های جدید لاغری را نیز خورده‌ام اما همه آنها فقط چند وقتی خوب بود و دوباره روز از نو و روزی از نو شد.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: حالا باید به این فکر کنیم که اگر فردی چاق شد، چه کار کند.

عزیزی به استفاده از گن، گوشواره، چسب، قرص و تبلیغات ماهواره‌ای برای کاهش وزن اشاره می‌کند و می‌گوید: استفاده از این روش‌ها تأثیر زیادی در کاهش وزن ندارند و اگر کاهشی نیز صورت پذیرد، اثرش موقتی است و با عوارضی همراه خواهد بود.

وی به قرص‌های لاغری موجود در بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: قرص‌های غیر طبی که از چین یا کشورهای دیگر وارد می‌شود با خود عوارض جبران ناپذیری به دنبال دارند.

حسین دلشاد، فوق تخصص غدد و رئیس مرکز تحقیقات چاقی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این باره می‌گوید: چاقی خفیف و متوسط با رژیم و فعالیت بدنی درمان می‌شود اما در چاقی شدید این عوامل نتیجه‌بخش نیست.

وی ادامه می‌دهد: استفاده از داروهای مجاز و تائید شده وزارت بهداشت به شرطی که با تجویز پزشک همراه باشد کمک کننده است.

فریدون عزیزی نیز کاهش وزن در افراد را به واسطه رژیم و با کاهش 5 تا 10 درصدی وزن در 6 ماه صحیح و درست ارزیابی کرد و گفت: اگر فرد در یکی دو ماه وزن خود را سریع پایین بیاورد با عوارض بسیاری همراه است، حتی نگه داشتن این کاهش وزن نیز امکانپذیر نیست.

جراحی درمان چاقی‌های شدید است

در صف آزمایشگاه نشسته بود، از سر و رویش معلوم بود که حالش خوب است اما مدام اصرار می‌کردکه جواب آزمایشش را به صورت اورژانسی آماده کنند. متصدی آزمایشگاه به او تأکید کرد که باید صبر کنند. با غرولند سر جایش نشست. رو به من کرد و گفت: این آزمایشگاه همیشه این طور است؟ با لبخند از او پرسیدم: جواب آزمایش خیلی مهم است؟

بادی به غبغب می‌اندازد و می‌گوید: می‌خواهم لیپوساکشن انجام دهم و باید تا ظهر آزمایش‌های مربوطه را به مطب دکتر ببرم تا وقت عمل بگیرم.

بدون آنکه دوباره بپرسم خودش ادامه می‌دهد؛ می‌خواهم از شر این شکم گنده راحت شوم.

می‌پرسم از عمل نمی‌ترسید؟ و او جواب می‌دهد: عمل که کاری ندارد یک ساعت بیهوش می‌شوم، چربی‌ها را می‌تراشند و بعد راحت، سرحال و لاغر مثل «مانکن‌ها»! در خیابان راه می‌روم به همین راحتی و تازه از فکر رژیم و گن و قرص لاغری و ورزش، دیگر خبری نیست.

رئیس مرکز تحقیقات چاقی علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: در صورتی که فرد دچار چاقی شدید و غیر قابل کنترل با رژیم غذایی و دارو باشد عمل جراحی مناسب، ضرورت پیدا می‌کند.

دلشاد ادامه می‌دهد: عمل جراحی برای تخلیه چربی‌های زیرپوست یا لیپوساکشن و لیزر تنها برای از بین بردن چاقی موضعی و غیر طبیعی کاربرد دارند اما قادر به کاهش خطر عوارض منتسب به چاقی نیستند و در این موارد هم برای انجام عمل لیپوساکشن باید یک تیم پزشکی شامل جراحی باریاتریک، غدد درون ریز، تغذیه، روان‌شناسی، طب ورزشی، مددکاری و طب داخلی تصمیم‌گیری کنند.

حالا با وجود همه این توصیه‌ها که برای «کنترل وزن باید رفتارمان را عوض کنیم»، ورزش کنیم، رژیم غذایی مناسب و علمی داشته باشیم، باز هم بسیارند آنهایی که به تبلیغات واهی وسایل لاغری، اعمال جراحی تهاجمی و پر مخاطره، رژیم های سخت غیر قابل تحمل و هزار راه رفته و نرفته بی حاصل که بیشتر برای جیب آدمهایی است که از این شکم‌های بزرگ سود می‌برند، گوش می‌سپارند، به جای آنکه از خودشان شروع کنند.