شبح جنگ بر فراز اروپا

سرویس سیاسی «فردا» : تازه‌ترين نشانه‌ها حاكي از قوي شدن احتمال جنگ در اوكراين است و همين نشانه‌ها هم باعث شده تا بيشتر كشورهاي جهان نسبت به تحولات اين كشور هشدار بدهند. از يكسو روسيه نيروهاي خود را در شبه جزيره كريمه، يكي از بخش‌هاي جنوبي اوكراين تقويت كرده و در سوي ديگر هم مشاجره‌اي تلفني بين پوتين و اوباما رخ داده و اين مشاجره بدون نتيجه پايان يافته است. فراخوان برخي سفراي اروپايي از روسيه، ورود ناتو به بحران اوكراين، تهديد برخي كشورهاي عضو گروه 8 به عدم حضور در نشست اين گروه كه قرار است در سوچي روسيه برگزار شود به همراه رد و بدل شدن پيام‌هاي تند بين مقامات دولت جديد اوكراين و روسيه، نشانه‌هايي است كه از ديد ناظران وقوع جنگي جديد در اروپا را آشكار كرده است. اين در حالي است كه مقامات اوكراين اقدامات روسيه را به منزله اعلام جنگ عليه خود قلمداد كرده و به همين دليل از آمريكا و انگلستان درخواست كمك كرده‌اند. دولت اوكراين در عين حال تمام نيروهاي ذخيره ارتش را فراخوانده تا هر چه بيشتر نشانه‌هاي جنگ ديده شود. روز گذشته سربازان روسي بدون حتي شليك يك گلوله توانستند كنترل منطقه استراتژيك كريمه را در دست بگيرند. اين مسئله اما با واكنش شديد دولت موقت اوكراين و همچنين آمريكا و اتحاديه اروپا مواجه شد.شنبه شب بود كه پارلمان روسيه اجازه مداخله نظامي اين كشور در بحران اوكراين را صادر كرد و صبح روز گذشته به يكباره خبر كنترل منطقه كريمه به دست نيروهاي ارتش روسيه در خبرگزاري‌هاي دنيا منتشر شد.ارتش روسيه به همراه خود سامانه «اس 400» را به اين شبه جزيره برده تا ديگر نگران مداخله نظامي كشوري ديگر و همچنين دولت موقت اوكراين در امور داخلي اين منطقه خودمختار نباشد.انتشار خبر ارسال شدن ناوگان «اس 400» روسي به اين منطقه موجي از عصبانيت و نگراني را در كاخ سفيد به راه انداخت و دولت موقت اوكراين نيز خواستار تشكيل شدن هرچه سريع‌تر جلسه شوراي امنيت سازمان ملل در اين باره شد.روسيه با اين حال از قبل اعلام كرده بود كه اجازه هيچ‌گونه تضييع حق شهروندان روسي تبار كه عمدتا در منطقه كريمه زندگي مي‌كنند را نمي‌دهد و با تصميم پارلمان اوكراين در به رسميت نشناختن زبان روسي در اوكراين، روسيه نيز وارد ميدان شد تا از حقوق مردم اين منطقه دفاع كند. با اين كار تنش بين قدرت‌هاي جهاني كه گفته مي‌شد جنگ سرد ديگري را به‌دنبال دارد،‌به فاز نظامي تبديل شد و اوباما را مجبور ساخت كه در گفت‌وگوي تلفني با پوتين، از او گلايه كند كه چرا به يك‌باره اقدام نظامي را در دستور كار خود قرار داده است.با اقدام دولت روسيه در به تصرف در آوردن فرودگاه و جزيره كريمه، خطر تجزيه شدن اوكراين و همچنين درگيري و جنگي تمام عيار در اين منطقه به شدت بالا رفته است. در وهله اول بحران اوكراين به دليل رقابت اروپا و روسيه بر سر اين كشور آغاز شد اما در ادامه به نظر مي‌رسد اين بحران به جنگي تمام عيار بين روسيه و آمريكا تبديل شود و در اين ميان اروپاست كه بعد از جنگ جهاني دوم به سمت تجربه جنگي ديگر مي‌رود. اوكراين از تمام رهبران دنيا خواسته است كه جلوي درگير شدن اين كشور در جنگي داخلي را بگيرند با اين حال با توجه به قدرت و نفوذ روسيه در منطقه و همچنين سازمان‌هاي بين‌المللي به نظر نمي‌رسد هشدارهاي بين‌المللي در نهايت به نتيجه‌اي دلخواه براي دولت موقت اين كشور منتهي شود. طي روز گذشته كه خبر احاطه كامل نيروهاي ارتش روسيه بر منطقه كريمه منتشر شد،‌بسياري از رهبران جهان و همچنين شخصيت‌هاي برجسته بين‌المللي از روسيه خواسته‌اند از اجراي برنامه نظامي خود در اين كشور خودداري كند اما روسيه بر اين باور است كه حفاظت از حقوق روس تبارهاي مقيم جزيره كريمه به او اين حق را مي‌دهد كه با حضور نظامي در اين منطقه مانع از تجاوز به حقوق اين افراد در دولت جديد اين كشور شود. بعد از اعتراض پاپ فرانسيس دوم و بان‌كي‌مون و بسياري ديگر از روساي جمهور جهان نظير اوباما رئيس‌جمهور آمريكا، فرانسوا اولاند رئيس‌جمهور فرانسه ‌و ديويد كامرون نخست‌وزير انگلستان به روسيه و تماس تلفني‌شان با پوتين،‌يوليا تيموشنكو يكي از رهبران اپوزيسيون در اوكراين نيز قرار است با سفر به روسيه مذاكره‌اي جدي در اين خصوص با پوتين انجام دهد. پارلمان اعلاي اوكراين نيز دولت اين كشور را موظف به انجام اقدامات لازم براي تامين تماميت ارضي كشور و نيز تشكيل گروهي براي مذاكره با روسيه نموده و نيروهاي مسلح اين كشور هم به دستور كفيل رياست‌جمهوري در آمادگي رزمي كامل قرار گرفتند. اين در حالي است كه نيروهاي مسلح اوكراين در پي دستور «الكساندر تورچينوف» كفيل رياست‌جمهوري اين كشور كه از سوي پارلمان اوكراين منصوب شده است، در حالت آمادگي رزمي كامل بسر مي‌برد. «آندري پاروبي» دبير شوراي امنيت ملي و دفاع اوكراين ديروز در كنفرانس مطبوعاتي بعد از پايان نشست پارلمان اين كشور با اعلام اين مطلب گفت: به دستور ابلاغ شده از سوي كفيل رياست‌جمهوري در تاريخ اول ماه مارس، تمامي اقدامات لازم براي تامين امنيت و حفظ تماميت ارضي كشور انجام شده است.علاوه بر اين، «يوليا تيموشنكو» نخست‌وزير سابق اوكراين كه در تاريخ 22 فوريه و بر اساس تصميم پارلمان اعلاي اين كشور از زندان آزاد شده، تاييد كرده است كه قصد دارد امروز به مسكو سفر كند تا با مقامات روسي درخصوص حل‌وفصل اوضاع در منطقه كريمه مذاكره كند. در آخرين اخبار از وضعيت واكنش‌هاي بين‌المللي به اقدام اخير روسيه به اين مسئله اشاره شده است كه بسياري از كشورهاي اروپايي سفراي روسيه را به وزارت امور خارجه‌شان احضار كرده‌اند و در عين حال برگزاري اجلاس گروه G8 در سوچي روسيه نيز در ابهام قرار دارد. راهپیمایی مردم کریمه اين اقدام با اين حال با واكنش مثبت مردم اين منطقه مواجه شده و همزمان برخي از معترضان حامي روسيه به تعدادي از مناطق تحت كنترل دولت در منطقه روس زبان شرق اوكراين حمله كرده و كنترل اين مناطق را در دست گرفتند. زماني كه الكساندر تورچينف، رئيس‌جمهوري موقت اوكراين نيمه شب شنبه اعلام كرد به نيروهاي مسلح اين كشور دستور آماده باش كامل به دليل تهديد تجاوز بالقوه داده، اوضاع وخيم‌تر شد.تورچينف در يك سخنراني زنده تلويزيوني گفت كه دستور تشديد امنيت در مراكز هسته‌اي، فرودگاه‌ها و ديگر زيرساخت‌هاي استراتژيك كشور را صادر كرده است. پوتين با ناديده گرفتن هشدارهاي باراك اوباما، رئيس‌جمهوري آمريكا مبني بر اينكه هرگونه دخالت نظامي روسيه در اوكراين هزينه دار خواهد بود به سرعت نيروهاي كشورش را روانه اوكراين كرد و به اين ترتيب خاطرات جنگ سرد را زنده كرد. پس از تاييد اقدام نظامي در اوكراين توسط پارلمان روسيه مقام‌هاي آمريكايي نشستي فوق‌العاده در كاخ سفيد براي بررسي اقدام نظامي روسيه در اوكراين برگزار كردند. كاخ سفيد نيز از گفت‌وگوي تلفني اوباما با پوتين به مدت 90 دقيقه و ابراز نگراني شديد درخصوص اقدام روسيه كه آمريكا آن را نقض آشكار تماميت ارضي و استقلال اوكراين ناميد، خبر داد. در همين حال شوراي امنيت سازمان ملل نيز نشست علني نيم ساعته‌اي روز شنبه بعدازظهر پس از رايزني‌هاي پشت درهاي بسته و به‌رغم تمامي مخالفت‌هاي روسيه براي اين نشست علني برگزار كرد و بان‌كي‌مون،‌ دبيركل سازمان ملل و چندين نفر از نمايندگان كشورها سخنراني ايراد كردند. بان‌كي‌مون، دبيركل سازمان ملل در اين جلسه خواستار برقراری آرامش در اوكراين شده است. يوري سرگيوف، نماينده اوكراين در شوراي امنيت از اين شورا خواست كه هرآنچه را در توان دارد هم‌‌اكنون براي متوقف كردن آنچه كه وي آن را تجاوز روسيه خواند، انجام دهد. از ديگر سو، ويتالي چوركين، نماينده روسيه نيز گفت كه دولت كي‌يف بايد از راديكال‌ها پاك شود و هشدار داد كه چنين اقداماتي كه دولت جديد اوكراين در پيش گرفته مي‌تواند منجر به تحولات متفاوتي شود كه فدراسيون روسيه در تلاش براي ممانعت از وقوع آن است. وي گفت كه مسكو به درخواست دولت يانوكويچ و بر اساس قرارداد با اين دولت در منطقه خودمختار كريمه كه بخشي از اوكراين است در امور اين منطقه مداخله كرده است. سخنگوي كاخ كرملين با اين حال گفته است كه هنوز تصميمي درباره اعزام نيرو به اوكراين گرفته نشده و رئيس‌جمهوري روسيه در اين باره تصميم مي‌گيرد.خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش داد، همزمان با انتشار خبر ورود روسيه به شبه‌جزيره كريمه، هواداران روسيه در شهرهاي بزرگ شرق و جنوب اوكراين به خيابان‌ها ريختند و با بالا بردن پرچم روسيه به شادماني پرداختند. در اين شهرها، هواداران روسيه با هواداران دولت اوكراين درگير شدند. برگزاري نشست تيم امنيتي كاخ سفيد پس از آنكه پارلمان روسيه به ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري اين كشور اجازه مداخله نظامي براي دفاع از منافع مسكو در اوكراين را داد، روز شنبه نشستي فوق‌العاده در كاخ سفيد برگزار شد. «چاك هیگل»، وزير دفاع، «جان برنان»، مدير سازمان اطلاعات آمريكا (سيا)، ژنرال «مارتين دمپسي»، رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا و «جيمز كلپر»، مدير اطلاعات ملي ايالات متحده در اين نشست حضور داشتند.اين گروه در نشست ويژه خود در كاخ سفيد به بررسي اوضاع و گزينه‌هاي بالقوه سياسي درباره مسئله اوكراين پرداختند. اين نشست در حالي انجام شد كه اوكراين از ايالات متحده و ساير كشورهاي اصلي شوراي امنيت سازمان ملل خواسته تا براي حفاظت از يكپارچگي قلمرو اين كشور وارد عمل شوند؛ اقدامي كه پس از اعلام روسيه در اعزام نيروهاي مسلح به منطقه خودمختار شبه جزيره كريمه صورت گرفت.