ایران رؤیای شیوخ امارات را به باد می‌دهد

فارس: بهمن ماه سال گذشته بود که اماراتی‌ها در حرکتی گستاخانه، شاهکار معماری ایرانی یعنی «بادگیرها» را در قالب تندیس مسابقات معماری امارات به عنوان اثر معماری عربی جا زدند و بعد از آن هم شیوخ این کشور در تلاش برآمدند تا «بادگیرها» را در یونسکو به نام اعراب به ثبت برسانند. امارات در حالی در پی انجام این مصادره است که بادگیرها از مظاهر و سمبل‌های تمدن ایرانی به شمار می‌رود و استفاده از بادگیر از سال‌های بسیار دور در ایران متداول بوده است. بادگیرها با شکل‌های مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده و تا قبل از استفاده از کولر، از بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی استفاده می‌شده است و هنوز هم می‌توان باقی‌مانده این بادگیرها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب در شهرهایی مانند بندر عباس، بندر لنگه، قشم، بوشهر و اقلیم گرم و خشک نواحی مرکزی مانند کرمان، نایین، یزد، طبس، کاشان، سمنان و اصفهان مشاهده کرد. در شرایط کنونی که هر از گاهی کشوری به خود این اجازه را می‌دهد که گوشه‌ای از تمدن و فرهنگ ایرانی را به نام خود در جهان ثبت کند، ضرورت اولویت قرار دادن ثبت جهانی میراث، تمدن و فنونی که اصالت آنها در ایران است و سپس به سایر کشورها صادر شده است بیش از پیش به چشم می‌خورد احساس می‌شود. ترکیه به سراغ شعرای اصیل ایرانی می‌رود و خواهان «مولانا» می‌شود، کشور آذربایجان چشمش «چوگان» را می‌گیرد و با کندن کاشی‌های فارسی‌زبان مقبره نظامی، اشعار ترکی جایگزین آن می‌کند، ارمنستان، هوس ثبت جهانی «نان لواش» می‌کند، امارات، «بادگیرها» را عربی می‌خواند و هر روز یک دست درازی پس از دیگری. اما ظاهراً این بار ایران می‌خواهد رویای اماراتی‌ها را برای تصاحب بادگیرها به باد بسپارد. مسعود سلطانی فر، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره تلاش ایران برای ثبت جهانی بادگیرها به نام ایران در یونسکو می‌گوید. رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تصریح می‌کند که کارشناسان این سازمان در حال تهیه و تدوین پرونده ثبت جهانی فناوری بادگیرها هستند و این پرونده به زودی به یونسکو برای ثبت جهانی ارسال می‌شود. سلطانی‌فر می‌گوید: بادگیر ایرانی، نماد تعامل انسان و طبیعت است و این فناوری از کویر ایران تا خلیج فارس متناسب با اقلیم‌های متنوع وجود دارد. وی تأکید می‌کند: در حال حاضر ثبت جهانی پرونده بادگیرها اولویت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است. محمد صدوقی، محقق و باستان شناس نیز درباره بادگیرها می‌گوید: بدون شک بادگیرها سمبل تمدن و معماری ایران زمین و نشان دهنده اوج خلاقیت و داشته های پدرانمان است. وی کهن ترین و زیباترین بادگیرهای جهان را بادگیر اعظم بازار بزرگ کرمان، بادگیر دولت آباد یزد به عنوان بلندترین بادگیر جهان و بادگیرهای چپقی سیرجان را به عنوان خلاقانه ترین بادگیرها می‌داند و تصریح می‌کند: شاید اعراب از استعداد ایرانی‌ها برای خنک کردن خودشان استفاده کرده باشند، اما هیچ گاه بادگیر متعلق به اعراب نبوده است.