ایران-روسیه نفت و کالا تهاتر می‌کنند؟

مهر: همزمان با تائید معاون اول رئیس جمهور مبنی بر مذاکرات ایران و روسیه برای تهاتر نفت در برابر کالا، احتمالا از سال آینده پایانه نفتی نکا آماده میزبانی نفتکش‌های روسی به منظور راه اندازی خط معکوس سوآپ نفت از ایران به روسیه خواهد بود. 28 خرداد ماه سالجاری خبرگزاری مهر با انتشار گزارشی از مذاکرات ایران و روسیه به منظور راه‌اندازی خط لوله سوآپ معکوس نفت و صادرات نفت ایران به این کشور حاشیه دریای خزر خبر داده بود. در این گزارش با اشاره به آغاز لایروبی پایانه نفتی نکا در حاشیه جنوبی دریای خزر تاکید شده بود که هدف از این لایروبی ایجاد آبخور مناسب برای پهلوگیری نفتکش‌های غول پیکر نفت روسی است. این در حالی بود که ابتدا این گزارش توسط سخنگوی وقت وزارت نفت در دولت دهم و سپس مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت در دولت تدبیر و امید تکذیب شد و حتی از این توافق نفتی و گزارش مستند خبرگزاری مهر به عنوان کذب محض نام برده شد. با این وجود، امروز اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور با گذشت 243 روز از انتشار گزارش خبرگزاری مهر، این گزارش را تائید و درباره جزئیات مذاکرات نفتی ایران-روسیه برای تهاتر نفت و کالا و راه اندازی طرح سوآپ معکوس نفت در جمع خبرنگاران، گفت: با روس‌ها بحث‌هایی برای مبادله حجم بالایی از منابع نفت و دریافت کالا در ازای آن مطرح کردیم که عده‌ای نسبت به این مسئله اعتراض کردند ولی باید بگوییم اگر به ایران وارد نشوید، افراد دیگری در این بازار حاضر می‌شوند و جایی برای شما نمی‌ماند. تهاتر طلای سیاه با راکتور اتمی مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه نیز ضمن تایید مذاکرات تهران و مسکو برای تهاتر نفت در برابر کالا، گفت: روسیه می‌تواند در قبال خرید نفت از ایران، دومین رآکتور نیروگاه بوشهر را بسازد. دیپلمات وزارت امور خارجه ایران در مسکو به در گفتگو با دیلی کومرسانت همچنین تاکید کرد: روسیه می‌تواند برای پرداخت پول نفت ایران به این کشور کامیون، ریل راه‌آهن یا کالاهای دیگر صادر کند، یا برای این کشور پالایشگاه‌های کوچک بسازد. سفیر ایران در مسکو تصریح کرد: ممکن است که این قرارداد نفتی و یک یادداشت تفاهم گسترده همکاری در زمینه‌های اقتصادی تا پیش از ماه آگوست به امضا برسد. وزیر اقتصاد روس‌ها مسافر تهران شد در همین حال، به زودی آلکسی اولیاکایف وزیر اقتصاد روسیه برای امضای توافق نامه اولیه تهاتر نفت در بابر کالا وارد تهران خواهد شد. این توافق روسیه روزانه 500 هزار بشکه نفت از ایران وارد می‌کند، ضمن آنکه روس‌ها چنین قراردادی را برخلاف تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نمی‌دانند. از این رو، در صورت توافق نهایی تهران - مسکو باید شاهد صف کشی نفتکش‌های روسی در پایانه نفتی نکا در حاشیه جنوبی دریای خزر از سال 1393 باشیم. روسیه با نفت ایران چه می‌کند؟ در حال حاضر روسیه با کنار گذاشتن عربستان سعودی به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده به طوری‌که ظرفیت تولید روزانه نفت بیش از 10 میلیون بشکه بوده است که از این میزان بیش از 4.7 میلیون بشکه آن صادر و حدود 5.8 تا 5.9 میلیون بشکه ان پالایش می شود. با این وجود، پس از تحریم صادرات نفت ایران توسط 27 کشور عضو اتحادیه اروپا، این روزها نفت خام "اورال" روسیه مشتریان متعددی در قاره سبز برای خود دست و پا کرده است. بر این اساس، با کاهش و سپس توقف صادرات نفت ایران به اروپا، روسها از این فرصت طلایی برای تصاحب بازارهای نفتی ایران در اتحادیه اروپا استفاده کرده به طوری‌که آمارهای رسمی حاکی از آن است که فقط صادرات نفت اورال روسیه به اروپا از مرز دو میلیون و 200 هزار بشکه در روز عبور کرده است. مهمترین ویژگی نفت اورال روسیه ان است که این طلای سیاه در مقایسه با نفت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ایران شیرین تر و هزینه حمل آن ارزان تر است. اخیرا روس‌ها یک خط لوله جدید نفتی به نام "خط لوله دوستی یا دراژبا" طراحی و راه اندازی کرده اند که با بهره‌برداری دولت مسکو از این شاه لوله نفتی به عنوان طولانی ترین خط لوله نفت جهان، جا برای طلای سیاه روسها در قاره سبز بیش از گذشته باز شده است. در همین حال ، روسیه به منظور تثبیت بازارهای نفت خود در اروپا و با توجه به کاهش تولید نفت در برخی از میایدن قدیمی اخیرا یک سیاست جدید نفتی در دستور کار قرار داده است به طوری‌که دولت مسکو نفت کشورهای آذربایجان و قزاقستان را خریداری کرده و با مخلوط کردن با نفت اورال خود تحت عنوان نفت "اورال" به بازار اروپا عرضه می کند.