اولویت اصلی مذاکرات صلح سوریه چیست؟ /مخالفان چشم خود را بر روی تروریسم بسته‌اند

حسين رويوران-كارشناس خاورميانه؛ مذاكرات درباره سوريه تاكنون نتوانسته با موفقيت مد نظر كشورهاي غربي روبه‌رو شود. برخي معتقدند كه دو دستگي در نظرات مشاركت‌كنندگان و مخالفان دولت، درخصوص تقدم پيش شرط‌هاي حل بحران، موجب شده است مذاكرات به مرز بن بست برسد؛ به اين معنا كه مشاركت‌كنندگان دولت معتقدند براي مقابله با آشوب در ابتدا بايد توقف خ شونت و مبارزه با تروريسم صورت گيرد و پس از آن بحث از دولت انتقالي به ميان بياورند. اين درحالي است كه مخالفان همچنان بر تشكيل دولت انتقالي و بركناري اسد اصرار داشته و بيان مي‌كنند كه حل بحران تروريسم و سركوب بنيادگرايان در درجه دوم اهميت قرار دارد. علاوه براين، مخالفان دولتي بحران سلفي‌ها در كشور را انكار و اعلام كرده‌اند آنچه در سوريه در حال رخ دادن است مقابله دولت با مخالفان بوده و تروريسمي در كشور وجود ندارد. اين ادعا در حالي بيان مي‌شود كه تروريسم‌هاي وابسته به القاعده، همچون النصره و داعش، نه تنها عليه دولت بلكه عليه ساير مخالفان هم مي‌جنگند؛ زيرا بر اساس ايدئولوژي بنيادگرايان هر آن كس كه عليه آنهاست، دشمن به حساب مي‌آيد، حتي اگر اين افراد از اهل تسنن باشند. به همين ترتيب مشاهده مي‌شود النصره و داعش هر شخصي را كه خلاف قوانين بنيادگرايان عمل كند از بين مي‌برند. اين گروه‌ها پا را از اين هم فراتر گذاشته و مردمي را هم كه معتقد به افكار سلفي نيستند تهديد به مرگ مي‌كنند. با وجود اينكه ديده شده گاهي اوقات ارتش دولتي به همراه مخالفان عليه تروريسم مي‌جنگد، باز هم مخالفان دولت از پذيرش وجود جريان افراط در منطقه سرباز مي‌زنند. اين افراد اگر بپذيرند پديده تروريسم در اين كشور وجود دارد كه عليه آنها در حال جنگ است، آنگاه مجبور خواهند بود بپذيرند با دولت دشمن مشتركي داشته و الويت، مبارزه با تروريسم است. بنابراين به نظر مي‌رسد تا زماني كه شركت‌كنندگان در اين مذاكرات درخصوص اولويت‌ها به اتفاق‌نظر نرسند و مخالفان همچنان بر موضوع بركناري اسد، پيش از حل بحران تروريسم اصرار ورزند، اين مذاكرات هيچ پيشرفتي نخواهد داشت. نكته ديگر در اين مسئله اين است كه عدم پيشروي نشست ژنو2 محدود به اختلاف‌نظر مشاركت‌كنندگان نيست و دركنار موارد فوق، دخالت‌ها و كارشكني‌هاي عربستان و غربي‌ها مزيد بر علت شده است. كشور عربستان با استفاده از بحران پيش آمده سعي كرد سياست دوگانه‌اي را پيش ببرد كه كاركرد منفي داشت. اين كشور در وهله اول در صدد بود با حمايت از تروريسم‌ها و مسلح كردن مخالفان حكوت بشار اسد را سرنگون سازد و از طرف ديگر با صدور سلفي‌هاي عربستان به سوريه، از گسترش موج مخالفت در داخل اين كشور جلوگيري به عمل آورد. اما خاندان سعودي به خوبي مي‌دانند با اين اقدام متهم به گسترش آشوب در منطقه و خونريزي در سوريه هستند، لذا با تصويب قانون محكوميت معارضان سوريه به زنداني از 20 تا 30سال تلاش كردند از خود رفع اتهام كنند. با اين حال اين كار نتوانست چهره حامي تروريستي اين خاندان را ترميم كند. هم راستا با عربستان، آمريكا نيز در امور سوريه دخالت كرده و سعي دارد مديريت مذاكرات را در اختيار بگيرد. هرچند مقامات آمريكايي مدعي‌اند كه براي حل بحران تلاش‌هاي بسياري خواهند داشت و اخيرا اعلام كرده‌اند ممكن است گزينه‌هاي ديگري را پيش ببرند اما تاكنون پيشرفتي در حل مشكل سوريه صورت نگرفته است و حتي با وجود بيانات غربي‌ها مبني بر گسترش نظامي‌گري در خاك اين كشور آشوب زده، آمريكا توان اين را نخواهد داشت كه بارديگر تجربه افغانستان و عراق را تكرار كند.