وقتی روسيه زودتر از ایران به «تحریم ایران» اعتراض می‌کند!/ چرا وزارت خارجه ساکت است؟

سرويس سياسي «فردا»؛ تحريم‌هاي جديد عليه كشورمان شامل 18 تاجر و 14 نفر و همچنین چند شرکت مي‌شود كه با بهانه نقض تحريم‌هاي اقتصادي ايران اعمال شده است كه خود به عنوان نقض كننده توافقنامه هسته‌اي ژنو به شمار مي‌آ يد. درواقع آمريكايي‌ها در توافقنامه ژنو كه در يك بند بدان اشاره شده است متعهد شدند كه «در چارچوب اختیارات قانونی رئیس جمهور و کنگره ازتحمیل تحریم‌های جدید هسته‌ای خودداری خواهد کرد.» اين درحالي است كه در برنامه «اقدام مشترك» ايران و كشورهاي 1+5 متعهد شدند كه به طور همزمان نسبت به تعهداتشان در طول مدت تعيين شده اقدام كنند. البته در اين ميان مسئول بررسي و نظارت بر اين موارد و نقض پيمان نيز از سوي طرف‌هاي مقابل تعيين شده است. بر اساس متن کامل توافقنامه هسته‌ای ژنو « 3+3 یا 1+5 و ایران مسئول نهایی کردن و اجرای قدم‌های مورد توافق میان- مدت و راه حل جامع با حسن نیت خواهند بود. یک کمیسیون مشترک از 3+3 و ایران برای نظارت بر اجرای اقدامات میان مدت و بررسی مسائلی که ممکن است پدید آیند، تشکیل خواهد گردید، در حالی که آژانس مسئولیت راستی آزمایی اقدامات مربوط به موضوع هسته‌ای را بر عهده خواهد داشت. این کمیسبون مشترک برای تسهیل حل و فصل مسائل مورد نگرانی گذشته و حال با آژانس همکاری خواهد کرد.» اقدام آمريكا در اعمال تحريم هاي جديد عليه ايران با اعتراض روسيه نيز به عنوان يكي از طرفين توافقنامه ژنو همراه بوده است. در اين زمنيه، وزارت امور خارجه روسیه روز جمعه با انتشار بیانیه ای از اعمال تحریم های جدید آمریکا علیه ایران ابراز نگرانی و اعلام کرد: این اقدامات مغایر با روح و مفاد توافق نامه ژنو است. در این بیانیه گفته شده است: مسکو از تصمیم روز پنجشنبه وزارت امور خارجه و وزارت دارایی آمریکا برای قرار دادن تعدادی از اتباع و سازمان های ایرانی در فهرست تحریم ها به شدت نگران شده است.جالب توجه است که این دومین تصمیم واشنگتن در این زمینه در دو ماه اخیر است.این تصمیم در حالی گرفته شده است که برنامه اقدامات مشترک که توسط وزرای خارجه گروه 1+5 و ایران تنظیم و روز 24 ماه نوامبر در ژنو امضا شده با موفقیت اجرا می شود. وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود گفته است: بارها اعلام کرده ایم که این گونه تصمیم ها مغایر با روح و مفاد توافق ژنو است که در آن مقرر شده است واشنگتن از اعمال تحریم های جدید در رابطه با فعالیت های هسته ای ایران خودداری کند.این اقدام آمریکا را غیرقابل قبول و مغایر با قوانین بین المللی می دانیم. همچنین هر گونه تلاش برای تعمیم قوانین داخلی آمریکا درباره کشورهای دیگر و استفاده از تحریم علیه شرکت های و کشورهای دیگر را که بطور صادقانه مفاد قطعنامه های شورای امنیت در باره ایران اجرا می کنند، رد می کنیم.این گونه اقدامات آمریکا به حفظ شرایط توافق هسته ای ژنو کمک نمی کند و به روند مذاکرات هسته ای ایران ضربه می زند. آمريكا تنها كشوري است كه در اين زمينه به نقض پيمان هسته اي با ايران دست مي‌زند. اين موضوع مي‌تواند يك روي منفي و يك روي مثبت داشته باشد. اقدام يكجانبه آمريكا در زمينه نقض توافقنامه ژنو درحالي است كه كشورهاي ديگر عضو 5+1 در صدد عمل به تعهدات خود هستند و اين عمل يكجانبه آمريكا سبب مي‌شود كه كاخ سفيد به تنها نقض كننده توافقنامه ژنو شناخته شود و اعتبار آمريكا در اين زمينه زير سئوال رود. از سوي ديگر آمريكا مي تواند با اعمال قدرت كشورهاي ديگر نظير كشورهاي اروپايي را نيز در اين زمينه با خود همراه سازد كه در اين زمينه نيز توافقنامه نهايي ژنو با خطر جدي روبرو مي‌شود. البته اوضاع داخلي آمريكا نشان مي دهد كه در شرايطي متناقض ميان دولت و برخي ازاعضاي كنگره اين كشور بر سر توافق هسته اي مشكل وجود دارد اما به هر طريق آمريكا نبايد مسائل داخلي خود را در امور بين المللي وارد سازد و طوري عمل كند كه هزينه اين اختلافات را ايران بپردازد. از سوي ديگر با توجه به مفاد توافقنامه ايران مي تواند از طريق كميسيون مشترك نظارت بر شرايط توافقنامه ژنو نسبت به چنين اقداماتي معترض شود. كارشناسان معتقدند بيانيه انتقادي روسيه كه حتي پيش از اعتراض وزارتخارجه ايران به اعمال تحريم هاي جديد آمريكا عليه ايران صادر شد، مي‌تواند به عنوان يكي از طرفين حاضر در اين زمينه مورد استناد واقع شود. اين موضوع البته به فعاليت دستگاه ديپلماسي كشورمان نيز نيازمند است؛ چراكه با عدم فعاليت و اتخاذ موضع انفعالي از سوي دستگاه ديپلماسي كشورمان اين موارد ادامه مي‌يابد و ممكن است در آينده شاهد اعمال تحريم هاي جديدتر و همچنين تهديدات بيشتري در اين زمينه باشيم. جمهوري اسلامي ايران بايد به توافقنامه ژنو تنها به عنوان يك بده بستان معمولي نگاه نكند چراكه نهايي شدن اين توافقنامه مي تواند جايگاه ايران در منطقه را ارتقاء ‌بخشد اما اين موضوع در گام اول وقتي تحقق مي يابد كه ايران بتواند جايگاه خود در منطقه خاورميانه را به لحاظ ه‍‍ژمونيك به آمريكا بشناساند، درحالي كه اينگونه تهديدات و منفعلانه عمل كردن وزارت خارجه كشورمان منافي اين امر است.