برگزاري دور دوم مذاكرات ايران و آژانس

دور دوم مذاكرات ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز گذشته در دو نوبت صبح و عصر در تهران برگزار شد. نمايندگان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در جلسه صبح خود ابتدا نتايج همكاري‌ها بر اساس بيانيه 20 آبان را مرور كردند. قرار است اين مذاكرات امروز نيز ادامه داشته باشد. رياست تيم مذاكره‌كننده ايراني را رضا نجفي نماينده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي برعهده دارد. ترو واريرانتا، معاون امور پادمان‌هاي آژانس بين‌المللي هم رياست تيم مذاكره‌كننده آژانس را برعهده دارد.اين دور از مذاكرات برپايه توافق 6 ماده‌اي بين صالحي و آمانو است كه بيستم آبان‌ماه سال‌جاري به امضا رسيده است. بر اساس توافق ايران و آژانس به نام چارچوب همكاري به همراه ضميمه 6 صفحه‌اي، ايران تا سه ماه بعد از اين تاريخ، دسترسي و اطلاعات لازم را به آژانس ارائه خواهد كرد. آژانس نيز در زمينه پيشرفت در اجراي اين اقدامات به شوراي حكام گزارش خواهد داد. توافق شش ماده‌اي چه بود؟ ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در دور اول مذاكرات توافق كردند تا ابهامات و سوالات آژانس در چارچوبي تعيين شده و با همكاري داوطلبانه ايران رفع شود.در اين چارچوب از 20 آبان تا 20 بهمن ماه دوره اول همكاري ايران و آژانس صورت گرفته است. در واقع مذاكرات روز گذشته 19 بهمن دومين دور از مذاكرات ايران و آژانس در چارچوب بيانيه مشترك خواهد بود. بر اساس توافق ايران و آژانس بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي 16 آذر وارد تهران شدند. اين گروه دو نفره 17 آذر از تاسيسات آب سنگين اراك بازديد كردند. اين سومين بازديد، بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از تاسيسات آب سنگين اراك بود. همچنين بازرسان آژانس 9 بهمن از معدن اورانيوم گچين بندرعباس بازديد كردند. هشت بهمن نيز بازرسان آژانس با محمد اميري مديركل امور پادمان‌هاي سازمان انرژي اتمي جلسه‌اي براي برنامه‌ريزي بازديد ازمعدن گچين برگزار كردند. چارچوب اصلي دور دوم مذاكرات علي‌اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي با اعلام اينكه ايران آماده پاسخگويي به همه سوالات آژانس است درباره دستور كار دور دوم مذاكرات ايران و آژانس گفته است: «چارچوب اصلي اين مذاكرات بررسي همكاري‌هاي داوطلبانه و فراتر از پادمان ايران براي پاسخ به شش سوال و ابهامي است كه آژانس در گام اول توافق دو طرفه مطرح كرده بود» صالحي گفته است در اين مذاكرات براساس چشم‌اندازي كه از همكاري ميان دو طرف در گام اول به دست آمده است، مسير همكاري‌ها در آينده تعيين مي‌شود. بهروز كمالوندي سخنگوي سازمان انرژي اتمي نيز درباره بخش صبح مذاكرات ايران و آژانس گفته است: «در مذاكرات صبح درباره آن دسته از موضوعاتي كه تاكنون به تفاهم رسيده‌ايم گفت‌وگو كرديم. همچنين يك دسته موضوعات درباره آينده وجود دارد كه هنوز درباره اين مسائل گفت‌وگو نكرده‌ايم.» كمالوندي گفت‌وگوهاي صبح را رضايت بخش توصيف كرده است. راكتور اراك سوژه استفاده سياسي ايران همواره سعي كرده است نگراني‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را برطرف كند.در اين راستا سخنگوي سازمان انرژي اتمي با تاكيد براينكه در حال حاضر به غني‌سازي 20 درصد نياز نداريم، گفته است: نگراني‌هاي مشروع و فني غربي‌ها راه‌حل دارد، اما به نظر مي‌رسد مسئله راكتور آب سنگين اراك امروز به سوژه استفاده‌هاي سياسي طرف مقابل تبديل شده است. بهروز كمالوندي معتقد است كه نمي‌توان عبارت پذيرش محدوديت را درباره تاسيسات آب سنگين اراك به كار برد چرا كه ايران در تنظيم سند برنامه اقدام مشترك نياز به پيشرفت در اين راكتور را هم در نظر گرفته است. ضمن اينكه روند پيشرفت‌هاي ما در راكتور اراك كند شده اما متوقف نشده است.كمالوندي گفته است: «تكنولوژي هسته‌اي ايران هيچ‌گاه محدود به يك يا دو حوزه نبوده است. در ايران افق كار از ابتدا وسيع در نظر گرفته شده و ايران در حوزه‌هاي متفاوت ورود پيدا كرده است. سايت‌هاي ما تنها سايت‌هاي غني‌سازي نيستند، اما مسئله غني‌سازي در رسانه‌ها بيشتر مطرح و البته در گزارش‌ها هم پررنگ‌تر شده است.» سخنگوي سازمان انرژي اتمي همچنين گفته است: «بسياري از كشورهاي هسته‌اي راكتور آب سنگين در اختيار دارند و لزوما هم به سمت استفاده نظامي از اين راكتور نرفته‌اند و ايران هم مي‌تواند يكي از اين كشورها باشد. تمامي نگاه‌هاي موجود به اين داستان فقط امنيتي نيستند، بلكه بخشي از نگراني‌ها هم از پاگرفتن ايران به عنوان يك رقيب در اين بازار است.» تهران به گفت‌وگو ادامه مي‌دهد با توجه به اتفاقات روزهاي اخير در حوزه هسته‌اي و صحبت‌هاي مقامات آمريكايي درباره برنامه هسته‌اي ايران،علي‌اكبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي در واكنش به اين اقدامات گفته است تلاش‌هاي غرب براي تضعيف توافق هسته‌اي كه در ماه نوامبر سال گذشته در ژنو به دست آمد براي غرب مخرب خواهد بود. صالحي گفته است: «نتايج ماجراجويي در قبال ايران تنها به خود غرب برمي‌گردد و ايران در اين راستا چيزي را از دست نخواهد داد.» صالحي اين صحبت‌ها را در واكنش به اظهارات هفته گذشته وندي شرمن معاون وزير خارجه آمريكا رسانه‌اي كرده است.شرمن خطاب به كميته روابط خارجي سناي آمريكا گفته بود توافق هسته‌اي با ايران بي‌نقص نيست، ولي برنامه هسته‌اي ايران را به عقب مي‌راند. صالحي از اظهارات وندي شرمن،‌ عليه برنامه هسته‌اي ايران انتقاد كرده و گفته است چنين اظهاراتي خلاف قول‌هايي است كه در توافق ژنو داده شد.علي‌اكبر صالحي همچنين درباره مذاكرات ايران و آژانس نيز گفته است: «تهران به گفت‌وگوهايش با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ادامه خواهد داد تا به يك نقشه راه در زمينه همكاري‌هاي دوجانبه بيشتر تحت بيانيه‌اي كه در ماه نوامبر سال 2013 بين ايران و آژانس امضا، شد دست يابد.» مذاكرات ديروز از نگاه رسانه‌هاي غربي روز گذشته محتواي مذاكرات ايران و آژانس رسانه‌اي نشد و تنها به خبر مرور دور پيشين مذاكرات بسنده شد.خبرگزاري رويترز درباره اين دور از مذاكرات نوشت: «اين مذاكرات آزمايشي براي دولت جديد ايران است كه مي‌گويد مي‌خواهد مسئله هسته‌اي را حل كند.» بنابرگزارش اين خبرگزاري آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به روشني اعلام كرده كه اكنون از ايران مي‌خواهد به سال‌ها بي‌پاسخ گذاشتن درخواست شفاف‌سازي بخش مورد ترديد از فعاليت‌هاي هسته‌اي در گذشته، خاتمه دهد. اتهامي كه تهران آن را رد مي‌كند. رويترز مي‌نويسد: «ديپلمات‌ها نسبت به اينكه بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بتوانند در جريان اقامت دو روزه خود در ايران-به برخي پيشرفت‌ها در اين زمينه برسند، به‌طور محتاطانه ابراز خوشبيني مي‌كنند. با اين حال آنها مي‌گويند آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از اينكه در آستانه از سرگيري دور تازه‌اي از مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 5+1، گزارش‌هاي نااميدكننده منتشر كند، پرهيز مي‌كند. به همين دليل آژانس احتمالا تلاش خواهد كرد تا از ايران در مورد برخي جنبه‌هاي برنامه‌هاي هسته‌اي كه از حساسيت كمتري برخوردار بوده‌اند اما باز هم بيم تسليحاتي بودن آنها مي‌رود، پرس‌و‌جو كنند.» آنچه در مذاكرات بايد پيش كشيد يك ديپلمات غربي درباره محتواي اين دور از مذاكرات بين ايران و آژانس گفته است: «آژانس از ايران مي‌خواهد فعاليت‌هاي مربوط به محاسبه‌هاي كامپيوتري و تجربه‌هايي كه مي‌تواند در هرگونه آزمايش هسته‌اي مورد استفاده قرار گرفته باشد را شفاف‌سازي كند. اين در حالي است كه تهران اتهام فعاليت‌هاي هسته‌اي نظامي را رد كرده و همواره مي‌گويد آماده رفع ابهام‌هاي آژانس است. هرچند روند مذاكرات ايران و گروه 5+1 به‌طور جداگانه از گفت‌وگو با آژانس دنبال مي‌شود اما تحليلگران تاكيد دارند كه شكست و موفقيت يكي، بر ديگري تاثير مي‌گذارد. سفير آمريكا در آژانس نيز گفته است كه شفاف‌سازي در مورد فعاليت‌هاي گذشته ايران بخشي از هرگونه راه‌حل جامع بر سر پرونده هسته‌اي تهران خواهد بود. منبع: تهران امروز