شكايت‌گازي‌تركيه‌از‌ايران

تركيه از ايران شكايت كرده است و دليل آن كاهش رقم صادرات و بالابودن قيمت گاز صادراتي شده است. شركت ملي گاز ايران در حالي بحران قطعي و افت فشار گاز را در اين روزها پشت‌سر مي‌گذارد كه به نظر مي‌رسد وارد دور جديدي از تنش شده است. بنا بر اظهارات عزت‌الله يوسفيان‌ملا يكي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي درپي كاهش صادرات گاز ايران به تركيه اين كشور از ايران در دادگاه بين‌المللي شكايت كرده و ايران بايد به ميزان 2.5 ميليارد دلار به اين كشور غرامت بدهد. از طرف ديگر روزنامه حريت تركيه روز سه‌شنبه گذشته از قول تانير ييلديز وزير انرژي و منابع طبيعي تركيه گزارش داده بود كه وي 99 درصد «يقين» دارد كه راي دادگاه به نفع تركيه خواهد بود و آنكارا دو ميليارد دلار از ايران پس خواهد گرفت. وزير انرژي تركيه تصريح كرده بود: «به ايراني‌ها گفته‌ايم قيمت گاز صادراتي شما گران است و در صورت عدم مذاكره پيرامون آن به ديوان داوري بين‌المللي شكايت خواهيم كرد.» چندي پيش نيز يك مقام آگاه در وزارت نفت در گفت‌وگو با فارس با اشاره به بحث‌هايي كه اخيرا بين تركيه و ايران در مورد صادرات گاز به اين كشور پيش آمده است گفت: «يكي از دلايل سفر وزير نفت ايران در هفته گذشته به تركيه همين موضوع بود تا بتوان اختلاف ايجاد شده را به صورت دوستانه و با مصالحه برطرف كرد. اما پس از آنكه مطلع شديم تركيه از ايران به دليل بالابودن قيمت گاز صادراتي خود شكايت كرده است مدارك مورد نياز را جمع‌آوري كرديم تا بتوانيم با دست پر در دادگاه حاضر شويم از طرف ديگر براساس قراردادي كه با ترك‌ها منعقد كرديم هر 3 سال يك بار مي‌توان در مورد قيمت گاز صادراتي خود با آنها مذاكره كنيم.» به گفته اين مقام مسئول، براي حل مشكل ايجاد شده سعي كرديم تا با مديران سابق شركت ملي گاز ايران نيز هماهنگي‌هاي لازم را نيز صورت دهيم تا بتوانيم اين مشكل را حل كنيم. به گزارش فارس براساس گفته مسئولان ايراني و تركيه بهاي گاز صادراتي ايران به اين كشور به ازاي هر هزار متر مكعب حدود 490 تا 500 دلار است كه تقريبا به ازاي هر متر مكعب 49 سنت دريافت مي‌كند. اين قرارداد در سال 1996 ميلادي ميان دولت وقت ايران و آنكارا امضا شد و قرار شد تا سالانه 10 ميليارد متر مكعب گاز از ايران به اين كشور صادر شود. اما براساس گفته‌هاي مسئولان شركت بوتاش تركيه ايران نتوانسته به اين قرارداد پايبند باشد و در سال‌هاي اخير سالانه بين 7.5 ميليارد متر مكعب گاز به اين كشور صادر كرده است. اين گزارش اضافه مي‌كند نتيجه داوري بين ايران و تركيه بين يك تا دو ماه آينده مشخص خواهد شد. احتمال دو برابر شدن واردات گاز تركيه از ايران اين در حالي است كه هفته گذشته وزير انرژي تركيه اعلام كرد كه در صورت حل و فصل موضوع قيمت گاز، احتمال مي‌رود خريد گاز طبيعي از ايران را دو برابر كنيم. به گزارش ايسنا، تانر ييلديز، وزير انرژي تركيه يك روز پس از بازگشت از سفر به ايران گفت: «اگر دو كشور درباره گازبها به توافق برسند، آنكارا مي‌تواند حجم واردات گاز از تهران را دوبرابر كند.» او در مصاحبه‌اي با خبرگزاري رويترز گفت: «در جريان سفر رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير تركيه به ايران، خريد گاز از تهران يكي از مهم‌ترين مسائل مورد بحث ميان مقام‌هاي دو كشور بوده است.» ييلديز با بيان اينكه دو كشور هنوز در اين باره به توافق نرسيده‌اند، تاكيد كرد: «ما درباره چگونگي افزايش واردات گاز به 20 ميليارد مترمكعب و سازوكارهاي لازم براي انجام اين كار مذاكره كرديم. ايران پيشنهاد فروش گاز بيشتر به بازار تشنه انرژي تركيه را داده و اين پيشنهاد در حال بررسي است.» وزير انرژي تركيه همچنين با بيان اينكه قيمت پيشنهادي ايران در اين مرحله رضايت بخش نيست، گفت: «بديهي است كه بدون توافق درباره گازبها، ما نمي‌توانيم چنين قراردادي امضا كنيم و تيم‌هاي ما به كار روي اين برنامه ادامه خواهند داد.» تركيه هم‌‌اكنون براي واردات هر يكهزار مترمكعب گاز وارداتي از ايران ٤٩٠ دلار به اين كشور مي‌پردازد؛ اين در حالي است كه بهاي هر هزار مترمكعب گاز وارداتي تركيه از جمهوري آذربايجان و روسيه به ترتيب ٣٣٥ دلار و ٤٢٥ دلار محاسبه مي‌شود. تركيه بخش عمده نياز گازي خود را از طريق واردات تامين مي‌كند؛ احتمال مي‌رود تقاضاي گاز اين كشور در سال 2014 به 52 ميليارد مترمكعب برسد. بنا بر گزارش‌ها ييلديز گفت: «ما همچنين درباره تهاتر كالا با ايران مذاكره كرده‌ايم كه به اين وسيله مي‌توانيم كالاهاي مختلفي را با واردات انرژي سوآپ كنيم.» اين در حالي است كه تركيه براي تامين گاز خود به روسيه هم متوسل شده است و بيش از نيمي از گاز طبيعي مورد نياز در سال 2013 توسط شركت گازپروم كه متعلق به دولت روسيه است صادر شده است. به گزارش فارس به نقل از حريت تركيه، ميزان كل واردات گاز طبيعي تركيه در سال 2013 معادل 45 ميليارد متر مكعب بوده است كه از اين ميزان 26.6 ميليارد متر مكعب توسط گازپروم روسيه تامين شده است. گازپروم، بزرگ‌ترين شركت گازي روسيه محسوب مي‌شود و تركيه در سال 2013 ميزان 16 درصد از كل 162.7 ميليارد متر مكعب گاز صادراتي اين شركت به اروپا را خريداري كرده است. منبع: تهران امروز