آمريكا دنبال چيست؟
انتشار خبرهايي درباره انجام قريبالوقوع مذاكرات نهايي هستهاي خودبهخود اين سوال را به اذهان آورده كه هر كدام از طرفين در مذاكرات نهايي بهدنبال چه اهدافي ميگردند و آيا طرح آمريكاييها موسوم به« عقبنشيني در برابر عقب نشيني» قابليت اجرايي دارد؟ ظاهرا آمريكاييها خواستار آن هستند که براي توافق نهايي ايران بخش مهمي از تاسيسات هستهاي خود را برچيند تا از آن طرف هم آمريكا بخش اعظمي از تحريمها را لغو كند و به مرحله ماقبل تحریم عقبنشيني كند. بهنظر ميرسد چنين طرحي بيش از هر چيز نشاني از اختلافات ريشهاي تهران- واشنگتن در قبال آينده فعاليتهاي هستهاي ايران باشد. در واقع ميتوان گفت ريشه اين اختلافات بازميگردد به نوع نگاه ايران و 5+1 به توافق نهايي هستهاي. ايران تمايل دارد از منظر مفاد آژانس و معاهده انپيتي و حقوق بين الملل به مذاكرات نهايي ورود پيدا كند. اما 5+1 و در راس آن آمريكا از زاويه قدرت و بخصوص به پشتوانه قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد ميخواهند وارد مذاكرات نهايي شوند. به عبارت ديگر مبناي ورود ايران به مذاكرات نهايي بر مبناي حقوق هستهاي خود طبق پادمان هاي بينالمللي است اما طرف مقابل با علم به اينكه ايران از نظر مفاد انپيتي حق برخورداري كامل از مفاد انپيتي را دارد ليكن ميخواهد به پشتوانه تحريمها و ابزار قطعنامهاي شوراي امنيت حق هستهاي ايران را تا حد ممكن محدود كند. در اين راستا شاهد نقشآفرينيها و توصيههايي از سوي برخي سياستمداران آمريكايي هستيم كه به دولت آمريكا توصيه ميكنند حق غني سازي ايران بايد محدود شود و توصيه مي كنند كه ايران حق داشتن 5 هزار سانتريفيوژ از 16هزار را دارد يا اينكه توصيه مي كنند آب سنگين اراك يا فردو بايد تعطيل شوند. اينها بعضا توجيهاتي است كه برخي مخالفان ايران در آمريكا از جمله نومحافظه كاران و دشمنان منطقه اي ايران دستاويز خود قرار داده و خواهان توقف كامل برنامه هستهاي ايران هستند. مشخص است كه اگر بحث تعطيلي تاسيسات هستهاي ايران جدي شود امكان رسيدن به توافق نهايي ضعيف خواهد شد و اين توافق حاصل نخواهد شد. طرف ايراني بايد در ادامه مذاكرات بر روي سه مسئله تاكيد كند: 1 - توليد سوخت هستهاي تا 5 درصد به رسميت شناخته شود 2 -تامين سوخت بالاي سطح 5درصد تضمين شود و 3 -گام هاي اساسي در كاهش تحريم هاي ايران برداشته شود. اگر محاسبه عددي صورت گيرد از كاهش تحريمهاي ايران در شش ماه حداقل 15 درصد از كل تحريمها كاسته مي شود يعني 85 درصد از ميزان تحريم ها باقي ميماند. انتظار اين است كه در توافق نهايي ما شاهد كاهش تحريمها و سير قهقرايي آنها و در نهايت رسيدن به توافق نهايي باشيم كه از ابتدا هدف گذاري شده بود. منبع: تهران امروز