بدهکاران خارجی نفت ایران

تسنیم: مانده بدهی خریداران نفت ایران در سال ۹۱ حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است که برخی از این بدهکاران از جمله شرکت شل، International Safe Oil و ایزو در سال ۹۲ نیز این بدهی‌ها را پرداخت نکردند. بر اساس گزارش تفریغ بودجه 91، ارزش نفت خام و میعانات گازی صادراتی در سال 1391 جمعاً به‌مبلغ پنجاه و سه میلیارد و چهارصد و بیست و هفت میلیون و هشتصد هزار (53.427.800.000) دلار می‌باشد. دریافت‌های حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال 1391 و سنوات گذشته و بازپرداخت‌های بیع متقابل از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی به‌شرح جدول زیر (ارقام به میلیون دلار) می‌باشد.

شرکت ملی نفت ایران پس از برداشت مبلغ دو میلیارد و ششصد و چهل و پنج میلیون و نهصد هزار (2.645.900.000) دلار (بر اساس مصوبه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی) به‌عنوان بخشی از سهم چهارده و نیم درصدی (14.5%) شرکت ملی نفت ایران از وصولی‌های نفت خام و میعانات گازی صادراتی سال 1391 و سنوات قبل، باقی‌مانده وجوه وصولی به‌مبلغ پنجاه و سه میلیارد و هفتصد و هشتاد و یک میلیون و چهارصد هزار (53.781.400.000) دلار را پس از کسر بازپرداخت‌های بیع متقابل به‌عنوان علی‌الحساب پرداخت‌های این جزء، به‌استثنای ارقام مندرج در جدول شماره (9) این جزء، به‌طور مستقیم به حساب‌های خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز نموده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. گزارشات عملکرد این جزء در مقاطع سه‌ماهه اول، دوم و سوم تهیه و پس از بررسی توسط سازمان حسابرسی جهت تأیید برای وزیر امور اقتصادی و دارایی ارسال شده، لیکن تا زمان تحریر این گزارش، به تأیید وزیر نرسیده است. گزارش سه‌ماهه چهارم در تاریخ 1392.5.2 توسط شرکت ملی نفت ایران برای سازمان حسابرسی ارسال گردیده است. گزارش عملکرد نهایی این جزء تا زمان تحریر این گزارش، به تأیید سازمان حسابرسی نرسیده، لذا تسویه این جزء انجام نگرفته است. سهم چهارده و نیم درصدی (14.5%) شرکت ملی نفت ایران و بیست و سه درصدی (23%) صندوق توسعه ملی در مقاطع ماهانه پرداخت شده است. عملکرد این موضوع برای سال 1391 به‌شرح جدول زیر (ارقام به میلیون دلار) می‌باشد:

* تفاوت مبلغ وصولی طبق این جدول و جدول شماره (2) به‌میزان دو میلیون و سیصد و پنجاه و پنج هزار و چهارصد و چهل و سه (2.355.443) دلار مربوط به هزینه‌های انتقال وجه می‌باشد که بابت جابه‌جایی مبلغ یک میلیارد و یک‌صد و نوزده میلیون و پانصد و چهل و یک هزار و پانصد و چهل (1.119.541.540) دلار در خارج از کشور پرداخت شده است. در سال 1391 مبلغ یک میلیارد و یک‌صد و نود و نه میلیون و سیصد و هشتاد و هشت هزار و یک‌صد و سیزده (1.199.388.113) دلار به‌شرح جدول زیر (ارقام به دلار) بابت تعهدات بیع متقابل از محل صادرات نفت خام، میعانات گازی (سهم 14.5درصدی شرکت ملی نفت ایران) و مایعات گازی پرداخت شده است.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هرماهه با اعلام خزانه‌داری کل کشور از وجوه وصولی، پس از کسر چهارده و نیم درصد (14.5%) سهم شرکت ملی نفت ایران و واریز آن به حساب‌های آن شرکت مورد تأیید خزانه‌داری کل کشور در داخل کشور و مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، بیست و سه درصد (23%) سهم صندوق توسعه ملی را کسر نموده و باقی‌مانده وجوه را بابت تأمین ردیف‌های درآمدی 210101 و 210109، به حساب‌های خزانه‌داری کل کشور واریز نموده است. طبق مفاد جزء (5) این بند، بازپرداخت تعهدات بیع متقابل به‌عهده شرکت ملی نفت ایران می‌باشد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تکلیف مقرر در این جزء مبنی بر پرداخت سهم چهارده و نیم درصد (14.5%) شرکت ملی نفت ایران پس از کسر بازپرداخت‌های بیع متقابل را رعایت ننموده و مبلغ بازپرداخت بیع متقابل از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی به‌میزان یک میلیارد و هفتاد و پنج میلیون و هفتصد و پنجاه و هفت هزار و سیصد و هشتاد و چهار (1.075.757.384) دلار را از سهم شرکت ملی نفت ایران کسر ننموده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. شایان ذکر است اقدام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌شرح موصوف منجر به عدم تحقق بخشی از منابع ردیف‌های درآمدی 210101 و 210109 به‌میزان مبلغ مذکور طی سال 1391 شده است. عملکرد ردیف‌های درآمدی 210101 و 210109 به‌شرح جدول زیر (ارقام به میلیون ریال) می‌باشد:

معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، طی نامه مورخ 1391.12.28 عنوان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مبلغ هفتصد و بیست و هفت میلیارد ریال مانده تخصیص اعتبارات طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان امور مالیاتی کشور را به حساب ردیف درآمدی 210101 منظور و به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام نموده تا مبلغ بیست و نه میلیون و دویست و چهل هزار و نهصد و هفتاد و شش (29.240.976) دلار از درآمدهای وصولی نفت در سال 1391 در خارج از کشور را به پیمانکاران طرف قرارداد طرح جامع مالیاتی پرداخت نماید. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در اردیبهشت ماه سال 1392، مبلغ ارزی مذکور را از محل وصولی‌های سال 1392 از محل صادرات نفت کسر و پرداخت نموده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. خزانه‌داری کل کشور، مبلغ دو میلیارد و چهارصد و چهل و دو میلیون و شانزده هزار و پانصد (2.442.016.500) ریال مانده مازاد درآمد حاصل از صادرات سال 1390 نفت را در تاریخ 1391.1.31 به ردیف درآمدی 210101 واریز نموده است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پس از کسر و پرداخت سهم شرکت ملی نفت ایران و صندوق توسعه ملی، معادل مبلغ سی و پنج میلیارد و دویست و شصت و پنج میلیون و ششصد هزار (35.265.600.000) دلار (با ارزهای مختلف) ارز حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال 1391 را در مغایرت با حکم این جزء به‌نرخ (12.260) ریال فروخته و معادل ریالی آن را روزانه به‌عنوان بخشی از منابع عمومی دولت جهت تأمین ردیف‌های درآمدی 210101 و 210109 به حساب‌های خزانه‌داری کل کشور واریز نموده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌موجب صورت‌جلسه مورخ 1391.6.27 بین وزیر نفت و رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به‌استناد نامه مورخ 1391.8.11 شرکت ملی نفت ایران (ذی‌حساب و مدیر امور مالی)، مبلغ چهار میلیارد و دویست و نود میلیون و چهارصد و هشتاد هزار و دویست و چهل و هشت (4.290.480.248) دلار از منابع داخلی خود را بابت صورت‌حساب‌های وصول نشده نفت خام و میعانات گازی (به‌شرح جدول زیر) به‌نسبت درصدهای موضوع این جزء، به حساب‌های ذی‌ربط واریز نموده است. شرکت ملی نفت ایران نیز مکلف گردید وجوه صورت‌حساب‌های مذکور را بابت موضوع جزء (12) این بند وصول و مصرف نماید.

از صورت‌حساب‌های موضوع جدول شماره (7)، مبلغ یک میلیارد و یک‌صد و چهل و سه میلیون و دویست و پنجاه و سه هزار و چهارده (1.143.253.014) دلار به‌شرح جدول زیر تا تاریخ تهیه گزارش وصول نشده است.

در نتیجه اقدامات مذکور، معادل مبلغ یک میلیارد و یک‌صد و چهل و سه میلیون و دویست و پنجاه و سه هزار و چهارده (1.143.253.014) دلار از صورت‌حساب‌های فروش نفت خام و میعانات گازی علی‌رغم عدم وصول، از محل منابع داخلی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان وصولی سال 1391 اعمال و به طرف‌های موضوع این جزء پرداخت گردیده است، به‌عبارتی تأمین کسری بودجه سال 1391 از منابع بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. شرکت بازرگانی نفتیران اینترترید (نیکو)، بخشی از وجوه وصولی از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی به‌شرح جدول شماره (9) (ارقام به دلار) را با تأخیر به حساب‌های بانک مرکزی واریز نموده که مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد.

به‌دلیل عدم تحقق مازاد درآمدهای وصولی نفتی در سال 1391 نسبت به مبالغ پیش‌بینی شده در ردیف‌های درآمدی 210101 و 210109، مازاد بیست و پنج درصد (25%) موضوع جزء (1) این بند و موارد خاص قسمت اخیر این جزء و حساب ذخیره ارزی محقق نگردیده است. از مبلغ یازده میلیارد و نهصد و چهل و سه میلیون و نهصد هزار (11.943.900.000) دلار مانده بدهی مشتریان نفتی، مبلغ یک میلیارد و یک‌صد و هشتاد و نه میلیون و هشتصد هزار (1.189.800.000) دلار مربوط به موارد زیر می‌باشد: 1 ــ شرکت ملی نفت ایران در تاریخ 1391.8.4 مقدار یک میلیون و ششصد و سی و نه هزار و سیصد و چهل و دو (1.639.342) بشکه نفت خام به‌ارزش یک‌صد و هشتاد و پنج میلیون و دویست و چهل هزار و چهل و دو (185.240.042) دلار و به‌سررسید 1391.9.13 به یک شرکت‌ داخلی تحویل نموده است. شرکت مزبور علی‌رغم فروش نفت خام مذکور و دریافت بهای آن، از پرداخت بدهی خود به شرکت ملی نفت ایران خودداری نموده است. معاون نظارت مالی و خزانه‌دار کل کشور در پاسخ به درخواست کتبی شرکت ملی نفت ایران مبنی بر اجرای تضمین مذکور، اعلام نموده به‌دلیل عدم تکافوی مبالغ تخصیص اعتبارات پرداخت نشده، امکان پرداخت بهای نفت خام تحویلی به شرکت یاد‌شده، وجود ندارد. این موضوع مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. 2 ــ شرکت ملی نفت ایران از طریق یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران طی سال 1391 اقدام به فروش چند محموله نفت خام و میعانات گازی به‌ارزش یک میلیارد و چهار میلیون و ششصد و نه هزار و یک‌صد و شصت و هفت (1.004.609.167) دلار با سررسید قبل از دی‌ماه سال 1391 به شرکت ISO (International Safe Oil) می‌نماید. شرکت مذکور، در تاریخ سررسید، بهای نفت خام و میعانات گازی مذکور را وصول نمی‌نماید. متعاقباً شرکت ISO در تاریخ 1391.10.4 از جانب اتحادیه اروپا تحریم شده و بهای نفت خام و میعانات گازی مذکور وصول نگردیده است. شایان ذکر است این موضوع مبین عدم رعایت مفاد حکم این جزء می‌باشد. پیشنهاد می‌شود بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف گردد بر اساس گزارشات موضوع تبصره (3) این جزء، سهم چهارده و نیم درصدی (14.5%) شرکت ملی نفت ایران را هرماه پس از کسر بازپرداخت‌های بیع متقابل (از محل نفت خام و میعانات گازی) پرداخت نماید.