همه واقعیت‌ها درباره حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری

سرویس اجتماعی «فردا»: وارد خيابان ابوريحان كه مي‌شويم، بوي دود به مشام مي‌رسد. هنوز ساكنان اين خيابان تراژدي دردناك مرگ دو كارگر زن بعد از آتش گرفتن كارگاهي كه در آن كار مي‌كردند را فراموش نكرده‌اند. كابوس مرگ دلخراش اين دو زن كه بعد از زبانه كشيدن شعله‌هاي آتش از شدت ترس و دلهره از پنجره خود را به پايين پرتاب مي‌كنند، خواب را از چشمان ساكنان اين خيابان ربوده است. حادثه دلخراشي كه يك‌شنبه گذشته در ساختمان 117 خيابان ابوريحان اتفاق افتاد و به سو‍‍ژه روز رسانه‌هاي داخلي و خارجي تبديل شد. اما الان سوال جدي مردم و مسئولين اين است كه در حادثه خيابان جمهوري دقيقا چه اتفاقي افتاد؟ ماموران سازمان آتش‌نشاني چگونه عمل كردند و به غير از اين دو زن، چند نفر ديگر در ساختمان بودند و سرنوشت آنها چه شد؟ همه اين سوالات آنقدر جدي هستند كه تعداد زيادي از خبرنگاران رسانه‌هاي مختلف از روزهاي گذشته تلاش كرده‌اند آنها را از مسئولين بپرسند و جواب آنها را بشنوند. در همين رابطه دكتر رحمت‌الله حافظي عضو شوراي شهر تهران و رئيس كميسيون سلامت اين شورا به خبرگزاري مهر از برگزاري جلسه با مديران ارشد سازمان آتش‌نشاني به منظور بررسي حادثه آتش‌سوزي در خيابان جمهوري خبر داده و مي‌گويد: «كميسيون سلامت شورا طي دو نشست با مديران ارشد آتش‌نشاني جلساتي را پيرامون علل وقوع حادثه آتش‌سوزي در خيابان جمهوري برگزار كرد كه در نهايت بر اساس بررسي‌هاي اوليه مشخص شد كه قصور انساني در جان باختن دو نفر از شهروندان در اين حادثه دخالت نداشته است.» اين اظهارات رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر تهران در پاسخ به برخي رسانه‌ها مطرح شده است كه در روزهاي گذشته تلاش مي‌كردند با سياسي كردن ماجرا، افكار عمومي را به سمت و سوي ديگري سوق دهند و از اصل موضوع انساني غافل شده بودند. گزارش‌ها و روايت‌هاي ماموران آتش‌نشاني با آنچه كه شاهدان عيني اين حادثه ديده‌اند مطابقت دارد. گزارش‌ها مي‌گويند، به غير از دو زني كه از پنجره ساختمان به پايين افتاده‌اند، 25نفر از اهالي اين ساختمان سالم توسط ماموران آتش‌نشاني به بيرون منتقل شدند كه از اين تعداد 5 نفرآنها از كاركنان همان كارگاهي بودند كه آتش‌سوزي از آنجا آغاز شد. مردم هم اعتقاد دارند كه اگر اين دو خانم عجله نمي‌كردند حتما نجات مي‌يافتند اما ترس از آتش گرفتن و عدم توجه به توصيه‌هاي ماموران آتش‌نشاني باعث مرگ دلخراش آنها شده است. اين روايت در حالي است كه برخي رسانه‌هاي وابسته به برخي جناح‌هاي خاص تصميم دارند بيشترين استفاده سياسي را از اين حادثه تلخ انساني ببرند. قصور ماموران آتش‌نشاني حين انجام وظيفه يكي از موضوعاتي است كه اين رسانه‌ها تلاش دارند از آن استفاده‌هاي ابزاري كنند. عملكرد آتش‌نشاني در حادثه آتش‌سوزي خيابان ابوريحان در حالي توسط اين رسانه‌ها زير سوال مي‌رود كه تمامي گزارش‌هاي ماموران آتش‌نشاني در زمان وقوع اين حادثه و همچنين شواهد عيني شاهدان و اهالي اين خيابان به اين مسئله دلالت مي‌كند كه ماموران آتش‌نشاني در كمتر از 4 دقيقه به محل حادثه رسيده‌اند و گزارش رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر هم نشان مي‌دهد كه قصور انساني‌اي در مورد مرگ دو زن كارگر از سوي ماموران آتش‌نشاني روي نداده است. گزارش‌هاي اوليه از حادثه آتش‌سوزي رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر تهران مي‌گويد: «بر اساس گزارش‌هاي سازمان آتش‌نشاني و مقايسه آن با زمان حضور ماموران در محل حادثه مشخص شد كه صرفا نقص فني در نردبام آتش‌نشاني باعث شده دو نفر از شهروندان كه گرفتار اين حادثه بودند، جان خود را از دست بدهند.» رحمت‌الله حافظي با اعلام اينكه بروز نقص فني مي‌تواند در حوادث مشابهي نيز بروز كند، تاكيد كرد: «در عين حال كميته ايمني و مديريت بحران كميسيون سلامت شورا مكلف شد بررسي‌هاي كارشناسي خود را در مورد وقوع اين حادثه به‌طور دقيق انجام دهد و پس از آن نشستي با كميسيون نظارت شورا داشته باشيم و در نهايت بعد از تكميل بررسي‌ها گزارش آن در صحن شورا قرائت شود.» او همچنين از گزارش آتش‌نشاني تهران در مورد ايمن نبودن ساختمان حادثه ديده خبر داد و گفت: « بر اساس گزارش آتش‌نشاني به مالكان اين ساختمان كه 6 ماه قبل به آنها اخطار كتبي و تذكر داده شده بود، نكات ايمني اين ساختمان را تامين كنند متاسفانه بعد از گذشت اين مدت هيچ اتفاقي در زمينه ايمن‌سازي اين ساختمان انجام نشده است. » حافظي با بيان اينكه ساختمان‌هاي زيادي در شهر تهران بخصوص نقاط مركزي و بازار وجود دارند كه ايمن نيستند، افزود: «تذكرات لازم در اين زمينه به مالكان اين قبيل ساختمان‌ها داده شده منتها تاكنون ترتيب اثري از سوي مالكان مشاهده نشده است.» رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر تهران ضمن ابراز نگراني از بروز حوادث مشابه در اين قبيل ساختمان‌هاي پايتخت كه ايمن نيستند، گفت: «بايد براي اين قبيل ساختمان‌ها چاره‌اي انديشيده شود يا اينكه پلمپ شوند يا به نحوي ايمن‌سازي آنها انجام شود كه ما تصميم داريم بعد از گزارش حادثه آتش‌سوزي در خيابان جمهوري كه در صحن شورا قرائت شد، درخصوص وضعيت اين قبيل ساختمان‌ها تصميم‌گيري كنيم.» حافظي ادامه مي‌دهد: كميسيون سلامت شورا طي دو نشست با مديران ارشد آتش‌نشاني جلساتي را پيرامون علل وقوع حادثه آتش‌سوزي در خيابان جمهوري برگزار كرد كه در نهايت بر اساس بررسي‌هاي اوليه مشخص شد كه قصور انساني در جان باختن دو نفر از شهروندان در اين حادثه دخالت نداشته است.» ساختمان‌هاي خيابان جمهوري در شرايط مناسبي نيستند معصومه آباد، ديگر عضو شوراي اسلامي شهر تهران نيز ديروز در جلسه علني شوراي شهر تهران با توضيح درخصوص حادثه آتش‌سوزي خيابان جمهوري گفت: «سازمان آتش‌نشاني روزانه 160 عمليات انجام مي‌دهد و در طول سال‌هاي مختلف به مرتبه خوبي از جهت تجهيزات و عملكرد رسيده است و تجهيزات اين سازمان نيز به روز است و اگر بخواهيم كل حادثه را بررسي كنيم نمي‌توانيم تنها يك مورد آن را بررسي كرده و به آن بپردازيم.» آباد كه در محل حادثه آتش‌سوزي خيابان جمهوري كه منجر به فوت دو بانوي كارگر در ساختمان حادثه ديده شده حضور داشت، به عنوان شاهد عيني به توضيح ماجرا پرداخت و توضيح داد: «سازمان آتش‌نشاني روزانه 160 عمليات انجام مي‌دهد و در طول سال‌هاي مختلف به مرتبه خوبي از جهت تجهيزات و عملكرد رسيده است و تجهيزات اين سازمان نيز به روز است و اگر بخواهيم كل حادثه را بررسي كنيم نمي‌توانيم تنها يك مورد آن را بررسي كرده و به آن بپردازيم.» او ادامه داد: «بعد از تماس شهروندان با آتش‌نشاني و اعلام آتش‌سوزي در اين ساختمان تنها ظرف 3 دقيقه و 10 ثانيه خودروهاي آتش‌نشاني به محل حادثه مي‌رسند، اما متاسفانه نردبان آتش‌نشاني كه سيستم كامپيوتري دارد و پيچيده است با مشكل مواجه مي‌شود، اين در حالي است كه اين نردبان پيش از اين بارها مورد استفاده قرار گرفته و مشكلي نداشته است.»آباد تاكيد كرد: «خيلي وقت‌ها حادثه پيش مي‌آيد گاهي اوقات چرخ هواپيما كه هميشه باز مي‌شود ممكن است باز نشود يا ترمز يك ماشين مدل بالا نيز عمل نكند. بعد از عمل نكردن نردبان اول، نردبان بعدي به محل مي‌آيد اما قبل از آمدن نيروهاي آتش نشان نفر اول از پنجره افتاده و فوت مي‌كند و دومين نفر نيز بعد از آمدن نيروهاي امداد و در انظار عمومي جان خود را از دست مي‌دهد.» اين عضو شوراي شهر تهران با تاكيد بر اين كه خاطرمان باشد كه از مجموع هفت نفر 5 نفر نجات پيدا كردند تاكيد كرد: «اقدامات گروه آتش‌نشاني و عمليات آنان قابل تقدير است اما نواقصي نيز وجود داشته كه پيشنهاد مي‌كنم كميته‌اي كار شناسي تشكيل شده و بررسي ماجرا را انجام دهد و از همكاران خود و اصحاب رسانه نيز خواهش مي‌كنم به صورت احساسي برخورد نكنند.»عضو شوراي شهر به حادثه اخير سينما ايران نيز اشاره كرد و گفت: «با تلاش همين آتش نشانان 200 نفر در سينما ايران نجات يافتند كه اين اقدام با همين افراد و با همين تجهيزات به روز دنيا انجام شد.» او افزود: «هفته گذشته در منچستر نيز اتفاقي شبيه حادثه خيابان جمهوري رخ داد و تجهيزات آتش‌نشاني نيز عمل نكرد.» به گفته رئيس كميته مديريت بحران شوراي شهر تهران؛ ساختمان‌هاي اين منطقه نيز در شرايط مناسبي نيستند و اين موضوع نيز بايد مورد بررسي قرار گيرد‌. همه شهروندان به غير از دو زن نجات يافتند مجتبي عبداللهي، معاون خدمات شهري شهردار تهران نيز درباره اين حادثه به روزنامه تهران امروز مي‌گويد: «يكي از خانم‌هايي كه در اين حادثه جان خود را از دست داده است، در لحظه وقوع آتش‌سوزي و قبل از اينكه ماموران آتش‌نشاني به محل حادثه برسند خود را از پنجره ساختمان به پايين پرتاب مي‌كند. در زماني كه ماموران آتش‌نشاني به محل مي‌رسند، خانم ميانسال ديگري كه به شدت از شعله‌هاي آتش ترسيده بود از پنجره به بيرون از ساختمان مي‌آيد به خيال اينكه شايد بتواند با استفاده از نماي آلومنيومي ساختمان خود را به پايين برساند. اما به دليل به هم خوردن تعادلش از بالاي ساختمان به پايين پرتاب مي‌شود و جان خود را از دست مي‌دهد.» فيلم‌هاي سقوط اين دو زن در خيابان ابوريحان دست به دست مي‌چرخد. كافي است بلوتوث موبايلت روشن باشد تا اين فيلم را از يكي از مغازه‌داران و شاهدان اين حادثه دريافت كنيد. يكي از نكات اين فيلم كه كامل آن نيز در اختيار سازمان آتش‌نشاني است، اين است كه در اتاقي كه دو زن كارگر مي‌خواهند از پنجره جان خود را نجات دهند آتشي وجود ندارد و حتي خانم ميانسالي كه خود را از پنجره به بيرون آويزان كرده به هشدارهاي همكاران خود و مردمي كه از پايين نظاره‌گر اين حادثه هستند و ماموران آتش‌نشاني توجه نمي‌كند. معاون شهردار تهران در ادامه صحبت‌هاي خود به روزنامه تهران امروز توضيح مي‌دهد: «ماموران آتش‌نشاني زماني كه به محل حادثه مي‌رسند طبق دستورالعمل عمل مي‌كنند. زماني كه خبر آتش‌سوزي به اطلاع سازمان مي‌رسد از دو ايستگاه تجهيزات به محل حادثه اعزام مي‌شود. 3 دقيقه و 30 ثانيه زماني است كه ماموران اولين ايستگاه خود را به محل حادثه مي‌رساند و در كمتر از يك دقيقه ماموران ايستگاه دوم نيز خود را به محل حادثه مي‌رسانند. در واقع نردبان اول 3 دقيقه بعد از اعلام خبر آتش‌سوزي و نردبان نجات دوم نيز يك دقيقه بعد به محل مي‌رسد.» او درباره باز نشدن نردبان نجات نيز بيان مي‌كند: «زماني كه به سازمان آتش‌نشاني حجم آتش اعلام مي‌شود از دو ايستگاه نزديك به محل حادثه خودروهاي حامل نردبان نجات اعزام مي‌شود. نردبان اول قبل از اعلام آتش‌سوزي در زمان تغيير شيفت كاري توسط شيفت بعدي امتحان شده و صورتجلسه مي‌شود. به عبارتي نردبان اول در شيفت قبلي باز شده و مشكلي نداشته است. اين نردبان چندين نوبت درعمليات‌هاي مختلف مورد استفاده قرار گرفته و مشكلي نداشته است اما در اين زمان نردبان باز نشده است كه اين مسئله نيز براي خود ما مبهم است. در صورتي كه بعد از اين حادثه در ايستگاه آتش‌نشاني رئيس سازمان و معاونان او بار ديگر اين نردبان را آزمايش مي‌كنند تا اگر ايراد فني‌اي داشته باشد، مورد بررسي قرار گيرد كه اتفاقا نردبان عمل مي‌كند.» او ادامه مي‌دهد: «آنچه در عمليات‌هاي آتش‌نشاني مهم است، سرعت اعزام، حضور در صحنه و به درستي انجام دادن عمليات است. در اين عمليات خطاي انساني روي نداده است. در اين عمليات نردبان نجات يكي از خودروهاي آتش‌نشاني عمل نكرده است. باز هم تاكيد مي‌كنم براي ما نيز سوال است كه نردباني كه قبل از عمليات سالم بوده و بعد از عمليات نيز مجددا زماني كه در ايستگاه مورد بررسي قرار مي‌گيرد باز مي‌شود و مشكلي ندارد چرا در زمان حادثه باز نشده است؟مسئله ديگري كه بايد به آن توجه شود، اين است كه از همان كارگاه 5 نفر از حادثه ديده‌ها با نردبان نجات دوم از ساختمان خارج مي‌شوند. اين خانم‌ها عجله كردند و به دليل اضطراب شديد اين اتفاق برايشان افتاده است؛ اگر به توصيه‌هاي ماموران آتش‌نشاني و همكاران خودشان كه مدام به آنها تذكر مي‌دادند گوش مي‌كردند و در همان اتاق مي‌ماندند به مانند 5 نفري كه از داخل اين كار‌گاه سالم به بيرون آمدند و 20 نفر ديگري كه از ساير واحدهاي اين ساختمان سالم خارج شدند، آنها نيز الان زنده بودند.» معاون خدمات شهري شهردار تهران با اشاره به كاهش آمار تلفات حادثه‌هاي آتش‌سوزي در تهران به روزنامه تهران امروز تاكيد مي‌كند: در سال 90 در جريان آتش‌سوزي‌هايي كه در شهر تهران روي داد 37 نفر جان خود را از دست دادند كه اين ميزان در سال 91 به 21 نفر و در سال‌جاري نيز با احتساب مرگ اين دو زن كارگر تعداد كشته‌هاي آتش‌سوزي‌هايي كه در شهر تهران تاكنون روي داده است به 11 نفر رسيده است و اين نشان مي‌دهد كه با تجهيز ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني به خودروهاي جديد و استاندارد تلفات انساني حادثه‌هاي آتش‌سوزي در تهران كمتر شده است.» اما آمارهاي ديگري نيز در نشان دادن عملكرد سازمان آتش‌نشاني شهر تهران وجود دارد، شهيد شدن 40 نفر از آتش‌نشانان شهر تهران حين عمليات و براي نجات دادن جان شهروندان حقيقت ديگري را نشان مي‌دهد اينكه اين افراد با به خطر انداختن جان خود به فكر نجات جان شهروندان هستند. از همه مهم‌تر اينكه امسال 1390 نفر از شهروندان تهراني توسط ماموران آتش‌نشاني از حوادث آتش‌سوزي نجات پيدا كردند. مجتبي عبداللهي با تاكيد بر اينكه در حادثه آتش‌سوزي خيابان ابوريحان به هيچ عنوان خطاي انساني روي نداده است، به روزنامه تهران‌امروز مي‌گويد: «يادمان نرود كه در ارديبهشت امسال اميد عباسي يكي از همين ماموران آتش‌نشاني‌اي بود كه با به خطر انداختن جان خود جان يك كودك را از مرگ نجات داد.عمل نكردن تجهيزات در تمام دنيا روي مي‌دهد و اين مسئله ربطي به خطاي انساني و به زير سوال بردن زحمات 5 هزار مامور آتش‌نشاني ندارد.» او ادامه مي‌دهد: «تمامي خودروهاي آتش‌نشاني‌اي كه در سال‌هاي اخير به ناوگان اين سازمان افزوده شده است، از شركت خودروسازي بنز كشور آلمان تهيه شده و داراي استانداردهاي جهاني است و به زودي نيز تعداد ديگري از اين خودروهاي مدرن به ناوگان آتش‌نشاني شهر تهران افزوده خواهد شد.»