ریشه تئوری تکفیر کجاست؟

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه: بايد توجه داشت جريان تكفيري يك جريان نظري و حتي يك جريان مربوط به مدارس اسلامي محسوب نمي‌شود. به عبارت ديگر جريان تكفيري كه شاهد گسترش روزافزون آن در منطقه هستيم،‌ يك جريان تروريستي و حتي فراتر از تروريست‌هاست. ريشه جريان تكفيري به دهه 80 ميلادي باز مي‌گردد كه مدارس علوم ديني و فضاهاي تروريستي در مرزهاي افغانستان و پاكستان با پول برخي كشورها و با حمايت اطلاعاتي سازمان سيا و پاكستان و حتي انگليسي‌ها داير شدند. در اين سال‌ها سازمان‌هايي شكل گرفتند كه ابتدا كارشان ورود به شرع بود ولي بعدها در بسياري حوزه‌ها ورود پيدا كردند كه امروز شاهديم در سوريه انواع اين گروه‌ها به هم رسيدند. گروه‌هاي تكفيري فعال در سوريه تروريست‌هاي فكري وعملياتي هستند كه در هر دو حوزه آموزش ديده‌اند و خطرناك‌ترين جرياني هستند كه در شرايط كنوني خود را به مسلمانان منسوب مي‌كنند. متاسفانه طرح خاورميانه بزرگ كه در سال 2004 از سوي آمريكا مطرح شد،‌زمينه را براي حضور پر رنگ گروه‌هاي تكفيري در منطقه فراهم كرد. هدف اصلي اين طرح ایجاد اختلاف بين شيعه و سني بود كه بر اساس آن تنش‌هايي ميان مسلمانان ايجاد شد. ضمن اينكه اشتباهات راهبردي در منطقه به پيشبرد اهداف غربي‌ها در اين طرح كمك كرد. واقعيت اين است كه شعاع برد گروه‌هاي تكفيري در منطقه به راهبردهاي منطقه‌اي وابسته است و راهبردهاي منطقه‌اي اشتباه راه را براي فعاليت آنان فراهم مي‌كند. راهبردهاي منطقه‌اي كشورهاي غربي تا حدي زمينه را براي فعاليت گروه‌هاي تكفيري در سوريه فراهم كرده ولي هنگامي كه ديدند منافع خودشان از سوي اين گروه‌ها در خطر افتاده است خود را عقب كشيدند و امروز شاهديم که گروه‌هاي تكفيري توسط كشورهاي منطقه از جمله عربستان تغذيه مي‌شوند. عربستان و جريان سلفي‌گري به‌دنبال انتحار وانحراف در تحولات منطقه هستند. انتحار به اين دليل كه اين كشورها براي پرهيز از دموكراسي‌سازي به روش‌هاي انتحاري چون تروريست‌ها روي آورده و از جريان‌هاي تكفيري به عنوان عاملي براي انحراف در تحولات استفاده مي‌كنند. بايد توجه داشت كه جريان‌هاي تكفيري به هيچ‌وجه به اختلاف نظر رايج ميان مذاهب اسلامي مربوط نمي‌شوند. اين موضوع برخي اوقات از سوي جريان‌هاي مذهبي اشتباه گرفته مي‌شود. چراكه شاهديم برخي گروه‌ها با همين بهانه تحت‌تاثير محصولات فرهنگي تكفيري هستند. در خود ايران نيز شاهديم بعضا كتب گروه‌هاي تكفيري در بخش‌هايي از مرز‌هاي ايران ‌توزيع مي‌شود. توجيه انتشاردهندگان اين محصولات تكفيري آن است كه كارشان فكري است. در صورتي كه تكفيري‌ها اين كار فرهنگي را به عنوان مقدمه‌سازي براي كار تروريستي قرار داده‌اند كه طبيعتا در ايران بايد در قالب امنيت ملي با گروه‌هاي تكفيري برخورد صورت بگيرد و فعاليت شان با ممنوعيت مواجه شود. متاسفانه گروه‌هاي تروريستي و تكفيري در حدود دو سوم مناطق مرزي ايران حضور مستقيم و غيرمستقيم دارند و هدف شان اين است كه محصولات فكري خود را در اين حوزه گسترش دهند كه مسئولان بايد به صورت جد، فكري به حال اين موضوع كنند.