رمز مديريت جهادی

دکتر امیر دبیری‌مهر: رهبرمعظم انقلاب اسلامی در ديدار شهردار تهران ، مديران شهري و اعضاي شوراي شهر تهران با قدردانی از خدمات شهرداری تهران در سالهای اخیر فرمودند : با وجود برخی مشكلات همچون آلودگی هوا و حمل و نقل و تراكم جمعیت در تهران، اما اقدامات شهرداری در بخشهای مختلف همچون تمیزی شهر، فضای سبز و بوستانها، ساخت بزرگراهها و پل ها، گسترش مترو، و ایجاد فضاهای ورزشی، كاملاً برجسته و خوب بوده است .

حضرت آیت الله خامنه ای، رمز این موفقیت ها را مدیریت جهادی دانستند و تأكید كردند: اگر مدیریت جهادی یا همان كار و تلاش با نیت الهی و مبتنی بر علم و درایت حاكم باشد، مشكلات كشور، در شرایط كنونیِ فشارهای خباثت آمیزِ قدرتهای جهانی و در شرایط دیگر، قابل حل است و كشور حركت رو به جلو را ادامه خواهد داد .

تمجيد و تجليل و ابراز رضايت رهبري معظم انقلاب از هر مجموعه اي مايه مباهات و سرمايه عظيمي است و از اين بابت شايسته است قبل از هرچيز به همه كاركنان و دست اندركاران مديريت شهري و شوراي شهر تهران در 8 سال گذشته بابت كسب اين توفيق بزرگ دست مريزاد و تبريك گفت و ابراز اميدواري كرد با چنين پشتوانه ي بزرگي بتوانند در دوره جديد گامهاي بلند و استواري در خدمت رساني به مردم عزيز تهران برداشته و تهران را به معيارهاي اصيل و مورد انتظار رهبري فرزانه انقلاب كه مبتني بر نيازها و خواسته ها و ارزشهاي مردم است نزديك تر سازند.

اما نكته مهمي كه بايد به آن توجه ويژه كرد تاكيد و عنايت معظم له به مفهوم و الگوي مديريت جهادي در نظام جمهوري اسلامي است . اگر در كشور از الگوي ايراني و اسلامي پيشرفت سخن مي گوييم اين الگو ناگزير بايد متكي و مبتني بر مفاهيم و چارچوبهاي بومي و ارزشي باشد كه يكي از اين مفاهيم و الگو ها بحث مهم و كليدي مديريت است . مديريت جهادي كه بعنوان يك الگو و مدل مطلوب و سازگار با الگوي اسلامي و ايراني پيشرفت تا كنون بارها از سوي مقام معظم رهبري مطرح شده و از قضا با تجربه كارامد و موفق يكي از پيشكسوتان جهاد و ايثارگري در شهر تهران يعني جناب اقاي قاليباف شهردار محبوب تهران ازموده شده و كارامدي خود را نشان داده است و نشانه و اثرات آن امروز در همه شهر ديده مي شود هم ويژگيهاي اثباتي و ايجابي دارد و هم مي توان براي آن مرزهاي معين و مشخصي با الگوهاي متعارف و رايج مديريتي در جهان قائل شد. هرچند روي اين نوشتار مفهوم شناسي الگوي مديريت جهادي نيست اما به ضرورت اجمالا برخي از اصول ايجابي مديريت جهادي عبارتند از :

1- اﺻﻞ ﺣﺮﻣﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ 2- اﺻﻞ ﺿﺎﺑﻄﻪﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺎﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮدﻫﺎﯾﺶ از ﺟﻤﻠـﻪ :ﺗـﺸﻮﯾﻖ وﺗﻨﺒﯿـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻮﻗـﻊ ،ﺗﻘـﺪﯾﺮ از ﺗﻼﺷـﮕﺮان ،ﻧﯿﺮوﯾﺎﺑﯽ و ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﮔﺰﯾﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺳﺎﻻری ،رﻋﺎﯾﺖ ﺣﺪودو ﺣﻘـﻮق ﺷـﻬﺮوﻧﺪی ،اﻋﺘـﺪال و ﭘﺮﻫﯿـﺰ ازﺷﺘﺎب ﮔﯿﺮی ،ﻓﺮﺻﺖ ﮐﺸﯽ . 3- اﺻﻞ ﺑﺮاﺑﺮی اﻧﺴﺎﻧﯽ درﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺑﺎﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮدﻫﺎﯾﺶ : اﯾﺠﺎد ﻓﺮﺻﺘﻬﺎی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮای ﺷـﻬﺮوﻧﺪان درﺑﺮﺧﻮرداری ازاﻃﻼﻋﺎت واﻣﮑﺎﻧﺎت وﺑﺮاﺑﺮی ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺎ ﺷﻬﺮوﻧﺪان در ﺑﻬﺮه وری ازاﻣﮑﺎﻧﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ وﻫﻤﺴﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﻓﺮاد در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن . 4- اﺻﻞ ﺑﺮاﺑﺮی در رﻓﺘﺎراﻧﺴﺎﻧﯽ ،رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ،ﻧﻘﺪ وﻧﻈﺮ ، داﺷﺖ و ﮔﺮاﻣﯽ داﺷﺖ آﯾﯿﻦ و ﺳﻨﻦ ﻣﻠـﯽ وﻣﺤﻠﯽ ، ﻧﻈﺎرت وارزﯾﺎﺑﯽ ، ﺧﻮد ﮔﺮداﻧﯽ و ﺧﻮدﭘﺮوازی،اﺣﻘﺎق ودادﺳﺘﺎﻧﯽ ، اﺳﺘﯿـﻀﺎح و ﭘﺮﺳـﺶ ﮔـﺮی و ﻧﯿـﺰ آزادی از ﺑﺮدﮔﯽ ﺗﺮس وﺑﺮدﮔﯽ ﻧﯿﺎز . 5- اﺻﻞﻗﺸﺮی ﻣﺤﻮری وﮔﺴﺘﺮش رﻓﺎهﻋﻤﻮﻣﯽو اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ . 6- اﺻﻞ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻮری ﺗﺮﯾﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ اداری ﮐﺸﻮر . 7- اﺻﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﻫﺎو ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻌﯿﺸﺘﯽ . 8- اﺻﻞ رﻓﺎه وﺗﺎﻣﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و برخي اﺻﻮل اﻣﺘﻨﺎﻋﯽ مديريت جهادي نيز عبارتند از :

1- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع راﺑﻄﻪﮔﺮاﯾﯽ 2- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع راﻧﺖ دﻫﯽ وراﻧﺖ ﺧﻮار ﭘﺮوری . 3- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع ﻋﯿﺐ ﺟﻮﯾﯽ وﺳﻔﻠﻪ ﭘﺮوری . 4- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع اﻗﺘﺪار ﮔﺮاﯾﯽ و ﯾﮑﻪ ﺳﺎﻻری . 5- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮی ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ و ﻣﺮدم ﮔﺮﯾﺰی . 6- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع آزﻣﻨﺪی اﻧﺤﺼﺎر ﮔﺮاﯾﯽ در ﺣﻮزه ﻗﺪرت وﺛﺮوت . 7- اﺻﻞ اﻣﺘﻨﺎع زورﻣﻨﺪی

ويژگيهاي مديريت جهادي در جمهوري اسلامي ايران را همچنين مي توان در سه حوزه ﺗﻤﺎﯾﻼت و ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎ ، اﻓﮑﺎر و ذﻫﻨﯿﺎت و رﻓﺘﺎرو ﻋﯿﻨﯿﺎت نيز مورد شرح و بسط قرار داد كه بعلت پرهيز از اطاله كلام به از آن امتناع مي شود(براي مطالعه بيشتر نگاه كنيد به واﮐﺎوی و ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﯽﻓﺮﻫﻨﮓﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﻬﺎدی ، 1388) و به موضوع اصلي مي پردازيم .

مساله مهم كه روي سخن اين نوشتار است رابطه لازم و ملزوم بين تحقق عدالت و پيشرفت در دهه چهارم انقلاب اسلامي با اجراي الگوي مديريت جهادي است . امروز مردم كشور در بخشهاي مختلف نيازمند خدمات رساني به بهترين شكل هستند تا هم عقب ماندگي ها و كمبود ها جبران شود و هم در عرصه رقابتهاي منطقه اي و جهاني سهم شايسته ايران اسلامي ستانده شود و همانطور كه بارها گفته شده علي رغم همه مشكلات و موانع موجود مي توان با بكار گيري مديريت جهادي بر همه آنها غلبه كرد . زيرا مديريت جهادي از يكسو مبتني و متكي بر علم و تجربه و دانش و مهارت و تخصص است و از همه اين ظرفيتها براي پيشبرد امور بهره مند مي شود و از سوي ديگر مستظهر به توكل و اعتماد به خداوند متعال و با نيت قرب الي الله پيش مي رود و اين مزيت مطلق الگوي مديريتي در جهان امروزي است و مي تواند پاسخگوي شتاب فزاينده پيشرفت در عصر رقابتهاي نزديك باشد . زيرا مدير جهادي با اتخاذ چنين رويكردي در واقع عرصه مديريت و خدمت را نيز صحنه جهاد في سبيل الله مي داند كه بالاتر از عبادت است و با اخلاص و نيت الهي موجب ارتقاي همزمان مادي و معنوي مدير جهادي و كساني است كه از خدمات او بهره مند مي شوند. از اين رو مدير جهادي ضمن اينكه مومن ، اخرت گرا ، متقي ، عدالتخواه و ولايت مدار است در ضمن كاملا نوع دوست ، اينده نگر، تكامل گرا و معتقد به دانش و پژوهش و مشاركت جمعي است . از نظر فردي نيز مديران جهادي كه بحمدالله نمونه هاي آن در كشور كم نيستند باهوش ، جامع نگر، برخودار از نظام مسنسجم فكري، ژرف نگر،مشورت پذير هستند و در عرصه عمل و تصميم گيري و مديريت نيز كاملا فروتن ، برخوردار از اعتماد به نفس، قانون مدار، داراي سعه صدر ، خوش قول ، منظم ، خلاق و مبتكر، ساده و صريح و خوشرو و توانمند در مديريت سازمانها هستند.

بنابر اين ميتوان گفت ايران اسلامي امروز براي عبور از مشكلات و دستيابي به قله هاي افتخار و عزب نيازمند چنين مديريتي و مديراني است و بايد خدا راشاكر بود كه اين ويژگيها تنها در ذهن و انديشه ايراني تبلور نيافته است بلكه مصداق عيني آن نيز در عالم واقع وجود دارد و مي تواند الگوي عملي مديريت جهادي در كشور باشد .