وابستگی رونق اقتصادی امارات به تجارت با ایران/ فرمول شيخ‌نشين برای حفظ رابطه‌ اقتصادی با ايران

سرويس اقتصادي «فردا»؛ كشور امارات به عنوان يكي از همسايگان كوچك عربي ايران رابطه عميقي اقتصادي با كشورمان دارد. اين رابطه اقتصادي تا به آنجاست كه بخشي از سرمايه‌گذاران اصلي اين كشور ايرانيان هستند و در اين كشور عربي جامعه‌اي به نام جامعه ايرانيان امارات تشكيل شده است. اما با توجه به اين روابط اقتصادي، كشور امارات همواره به پشتوانه‌ كشورهاي م نطقه‌اي مانند عربستان سعودي و قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي مانند امريكا و انگلستان مدعي تملک بر جزاير سه‌گانه ايراني در خلیج فارس است. امارات پس از روي كار آمدن دولت تدبير اميد نيز سعي كرده روابط اقتصادي حسنه‌اي را با ايران برقرار سازد و در اين زمينه وزير خارجه اين كشور براي توسعه هر چه بيشتر روابط اقتصادي به ايران آمد و ديداري را با سران دولت يازدهم از جمله حسن روحاني، رئيس جمهور ايران انجام داد. در این دیدار شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات با ابلاغ سلام گرم شیخ خلیفه، رئیس دولت امارات عربی متحده به رئیس جمهور کشورمان و همچنین قدردانی از وی به دلیل اهتمام ویژه برای توسعه روابط دو جانبه میان ایران و امارات، اظهار امیدواری کرد که روابط دو کشور در همه زمینه‌ها خصوصا همکاری‌های اقتصادی بسرعت توسعه یابد. به هر جهت با وجود توسعه هر چه بيشتر روابط اقتصادي امارات و ايران، اين كشور با توجه به نزديكي به عربستان سياست‌هاي اين كشور را در قبال منطقه دنبال مي‌كند. روزنامه واشنگتن‌پست طي مقاله‌اي با اشاره به روابط اقتصادي ايران و امارات متحده عربي به در هم پيچيدگي سياست و اقتصاد بين الملل در روابط اين دو كشور پرداخته است. وابستگی رونق اقتصادی امارات به تجارت با ایران روزنامه واشنگتن‌پست 25 دسامبر 2013 (4 دی) در مقاله‌ای به روابط تجاری ایران و امارات متحده عربی پرداخت و نوشت: «انتقال دریایی کالاها میان ایران و دوبی پس از کاهشی شدید که از سال 2012 آغاز شد، بار دیگر رو به فزونی است و این موضوع، نشان‌دهنده اقدام متوازن‌کننده امارات متحده عربی در حفظ روابط تجاری مهم و رضایت متحدان غربی آن است. ترکیبی از عوامل اقتصادی در ایران که به تحریم‌های بین‌المللی شدید بازمی‌گردد، به کاهش تجارت ایران با امارات متحده عربی از 24 میلیارد دلار به 15 میلیارد دلار در سال گذشته منجر شد. مطابق آمار منتشر شده بخش گمرکات ایران، در ماه نوامبر امارات متحده عربی همچنان منبع اصلی واردات ایران به شمار می‌رود که امسال درست بیش از بیست درصد کل واردات ایران را پس از چین و هند تشکیل می‌داد. تقریباً نیمی از واردات ایران، از سه کشور چین، هند و امارات متحده عربی صورت می‌گیرد. مطابق گزارش اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات متحده عربی، تجارت کلی امسال به حدود 10 میلیارد دلار می‌رسد. این حوزه مهم تجاری در حال رونق است و پول ملی ایران به ثبات بیشتری می‌رسد که در واقع نتیجه پیشرفت دیپلماتیک میان ایران و قدرت‌های بزرگ است که به توافق هسته‌ای ژنو منجر شد. احمد حاجیان، یکی از حدود چهل هزار فعال در بخش حمل‌ونقل دریایی کالا میان ایران و بنادر خلیج‌فارس می‌گوید: «از زمان انتخاب حسن روحانی، شرایط ما بهتر شده است و معتقدیم که بهبود این شرایط ادامه خواهد یافت.» این وضعیت سبب می‌شود به‌ویژه پس از تحریم‌های شدید سال 2011، دسترسی به کالاهایی که قبلاً ایرانی‌ها نمی‌توانستند بخرند، بیشتر شود. مطابق استانداردهای بین‌المللی، این نوع تجارت، قاچاق محسوب می‌شود. برخی از کالاها قاچاق به‌شمار می‌روند؛ اما دو کشور این فعالیت را تحمل می‌کنند و آن را به‌عنوان منبع مهم حیات تجاری مهم تلقی می‌کنند. تجارت دریایی ایران و دوبی سالانه بیش از یک میلیون تن کالاست که 2800 کشتی ایرانی آن را حمل‌ونقل می‌کنند. اگرچه امارات متحده عربی علناً حامی سیاست‌های آمریکا در قبال ایران است، اما همواره روابط مثبت تجاری را حفظ کرده است که این موضوع با وجود مناقشه طولانی‌مدت امارات در مورد سه جزیره خلیج‌فارس ادامه داشته است. لودمیلا یامالووا، عضو مدیریت شرکتی حقوقی در دوبی و تحلیل‌گر تجاری، می‌گوید: «مقامات (امارات) روشی هوشمندانه برای مقابله با این مسائل ژئوپلیتیک که هر از چند گاهی به وجود می‌آید، طراحی کرده‌اند و فرمولی برای دلجویی از غرب و در عین حال، ادامه رابطه با همسایه خود یافته‌اند... تجارت ایران و امارات به لحاظ تاریخی بسیار مهم است... حتی با تنش‌های سیاسی که طی سال‌های اخیر افزایش یافته، اهمیت پیوندهای میان دو کشور را نمی‌توان نادیده گرفت.» سفر جان کری، وزیر خارجه آمریکا و نیز سفر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران به امارات متحده عربی و بحث‌های آن‌ها در مورد نگرانی‌های مشترک با مقامات اماراتی، نشان‌دهنده اهمیت راهبردی این کشور خلیج‌فارس برای آمریکا است. از زمان به قدرت رسیدن حسن روحانی‌، رئیس‌جمهور ایران، در ماه آگوست، ارزش ریال حدود پانزده درصد افزایش یافته است. غلامرضا شیرازی که در حمل‌ونقل دریایی به شهر بندری بوشهر فعال است، می‌گوید:‌ «کار ما برای اقتصاد دوبی بسیار مهم است و این اهمیت سال‌ها وجود داشته است. آن‌ها این موضوع را می‌دانند و ما نیز چنین نگاهی داریم.»