ماجرای مداحی حاج منصور در آلمان

حجت‌الاسلام والمسلمین، سیدابوالقاسم شجاعی از خطیبان قدیمی شهر تهران نیز در این برنامه گفت: شعر مهم‌ترین عامل در پرورش منابع عالی اسلامی بوده است که البته در این برنامه وقت آن نیست که بگویم از نظر روانی، نسبت به سخن چه تاثیر بیشتری در راه، روش و ادراک مردم دارد. پیامبر (ص) می‌گوید: شعر حکمت است و بیان هم بشر را مسحور می‌کند. اساس فعالیت‌های دین اسلام با همین دو محور گذاشته شده است و اسلام هم با همین دو به موفقیت رسیده است؛ یکی باب شعر و دیگری باب سخن. وقتی پیامبر (ص) در روز غدیر، امام علی (ع) را به عنوان پیشوای بعد از خود معرفی کرد، دنبال سخن پیامبر با شعری که حسان بن ثابت سرود، گرفته شد. یعنی پیامبر به حسان گفت که سخنانم را به قالب شعر در بیاور تا روی مردم تاثیر بیشتری داشته باشد.

وی افزود: ابوطالب پدر حضرت علی (ع) شاعر بزرگی بوده است؛ تا حدی که عده‌ای گفتند دیوان علی (ع) متعلق به ابوطالب است. اما لوحی از آسمان آمد که دو بیت شعر سروده پروردگار درباره علی (ع) در آن بود و ختم تمام ادعاها و مناقشات شد. من اشعار زیادی از ائمه از جمله امام سجاد (ع) در حافظه دارم. شعری که مورد نظر ماست، شعری است که پرورش عقل، ادراک، شعور و فهم، مراتب عالی معنا و معنویت و انسانیت را به صورت توام باهم دارد.

شجاعی ادامه داد: ما بین شعرایمان افرادی مانند سعدی و حافظ داشته‌ایم که آبروی ادب ایران بود‌ه‌اند. بعضی از شاعران هم هستند که شعرشان مورد قبول نیست، یعنی نه واژه‌ها مقبول‌اند و نه مفهوم شعرشان.

این واعظ پیشکسوت کشور اظهار داشت: ملک‌اشعرای بهار که جایگاه بلندی در شعر ما دارد، گفته است ای بسا شاعری که شعرش چیزی جز حرف مفت نیست. شعر زمینه و مراتب عمیق عقلی و معنوی در ردیف دین و دیانت می‌طلبد. شاعری جنس شاعری می‌طلبد. مداحی هم همین‌طور. یعنی کسی باید شاعر و مداح شود که از این جنس باشد. آیت‌الله فلسفی می‌گفت فرزندان من از جنس سخن نبودند. امروزه از دوران کودکی، تشخیص می‌دهند که فرد از چه جنسی است و برای چه کاری مناسب است. فردی که جنس خون‌ریز دارد، اگر تربیت نشود، سلاخ می‌شود، اما اگر تربیت شود پزشک جراح می‌شود. شاعر و مداح باید از جنس این کار باشند. این نکته بسیار مهم است که برخی از افراد آن را ندارند.

این خطیب گفت: حافظه شعری مداح و شاعر باید کار کند. من 4 سال اولین سطر منبرهای مرحوم حاج حسن محمدی دولابی را ثبت کردم و هیچ سطری را در این مدت تکراری نخواند. یعنی هر مرتبه یک شعر جدید خواند. این حافظه سرشار،‌ از مقام عالی مداح است. مداحی یک فیض عمیق الهی است. امروز آقای سازگار در شعری که خواند، شیر مادر را به اشک تشبیه کرد. همه آن شعر مرشد چلویی را بلدیم که «من غم مهر حسین با شیر از مادر گرفتم/ روز اول کامدم دستور تا آخر گرفتم» این ذوق آقای سازگار است که امروز شعری که با این مفهوم سروده، می‌خواند. عالی‌ترین بخش در زندگی اسلامی، همین ذوقی است که باعث می‌شود یک فرد، عمری را برای ارشاد مردم صرف کند.

وی در بخشی از سخنانش گفت: امروز اشعار ما و منابع شعری ما،‌ چیزی غیر از آن است که 50 سال پیش استفاده می‌شد. جالب است که در سفری که به آلمان داشتم به یکی از شهرهای دوردست این کشور رفتم. در جایی خارج از این شهر به قله کوهی رسیدم و دیدم صدای حاج‌ منصور ارضی می‌آید. تعجب کردم و گفتم عجب! آقای ارضی این‌جا هم مجلس دارد؟ بعد متوجه شدم نوار مجلس آقای ارضی را گذاشته‌اند و جمعی از زن و مردم مشغول گریستن هستند. باید توجه کنیم که نوار مجالس ما امروز در همه جای دنیا پخش می‌شود و برنامه‌هایمان باید هماهنگ با مراتب عالی فکری مردم باشد. هرچه بیشتر در این زمینه فعالیت کنیم، بیشتر بهره‌مند خواهیم شد.

شجاعی در ادامه گفت: نوحه، عزا، عزاداری، مرثیه، منبر، وعظ و مدح باید طبق افکار بلند مردم باشد. مردمی که خوزستان را از کام دشمن بیرون کشیدند، در کازابلانکا تربیت نشده بودند، بلکه پای منبر مداحان بزرگ شده بودند. نهضت برای دم‌های مداحان و شاعران است. کاری که امروز برای تقدیر از آقای آهی انجام شده است، کار جالبی است؛ چون فردی می‌میرد و بعد از 100 سال برایش بزرگداشت می‌گیرند، اما آقای آهی هنوز در میان ماست و امروز علاقه‌مندانش به مراسم بزرگداشت یک سالخورده درگاه اهل بیت آمده‌اند. من با این سنم، شهادت می‌دهم که تا به حال یک خلاف شرع از او ندیده‌ام. بسیاری از مداحان مانند مرحوم ناظم و آقای آهی، پای درس استادان بزرگ، دروس حوزی خوانده‌اند. آقای آهی یکی از مداحان استاددیده است.