سواحل دریای عمان در معرض امواج سونامی

ایسنا: محمد حسین کاظم نژاداظهار کرد: خطر بروز زلزله در گسل مکران که به موازات سواحل دریای عمان در جنوب شرق ایران کشیده شده و در سال 1946 عامل بروز زلزله ای با بزرگی بیش از 8 ریشتر و وقوع سونامی ای فاجعه بار در سواحل ایران و پاکستان بوده کاملا جدی است خصوصا این که دوره بازگشت این زلزله بزرگ فرارسیده که لازم است برای مواجهه با زلزله بزرگ و سونامی احتمالی ناشی از فعالیت مجدد این گسل آماده باشیم. وی خاطرنشان کرد: مرکز ملی هشدار مخاطرات دریایی که دو سال پیش در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی راه اندازی شده، بررسی سونامی احتمالی دریای عمان و پیش‌بینی مخاطرات آن و هشدار سونامی را در دستور کار خود دارد. با توجه به ویژگی منطقه که باعث شده در صورت بروز سونامی احتمالی اولین امواج آن ظرف 12 دقیقه یا نهایتا 30 دقیقه به سواحل ایران برسند، دسترسی به یک سامانه هشدار سریع بسیار اهمیت دارد که مستلزم ارتباط با شبکه لرزه نگاری کشورهای منطقه از جمله عمان است. کاظم نژاد با اشاره به پیگیری تهیه نقشه های مختلف آب گرفتگی براساس سناریوهای مختلف زلزله احتمالی مکران تصریح کرد: ارتفاع امواج سونامی احتمالی در سواحل عمان ممکن است به بیش از 10 متر برسد که خوشبختانه سواحل ایران نیز ارتفاع زیادی دارند. وی در ادامه با اشاره به مخاطرات امواج شکافنده دریای خزر از پیگیری طراحی سامانه آنلاین پیش‌بینی جریانهای شکافنده و شناسایی مناطق پرخطر ساحل خزر خبر داد و گفت: جریان‏ شکافنده یک جریان کوچک مقیاس و سریع رو به دریا در مناطق ساحلی است که همه ساله تعداد زیادی از هموطنان در سواحل شمال و جنوب کشور در اثر عدم اطلاع از این پدیده، غرق میشوند. مرکز با انجام مطالعات دقیق در این خصوص، آنرا معرفی کرده و در حال تکمیل نقشه مناطق مستعد و زمان‏‌های بروز این پدیده است. کاظم نژاد خاطرنشان کرد: طول خط ساحلی کشور بیش از 5700 کیلومتر است و حدود یک چهارم جمعیت کشور در نواحی ساحلی زندگی می کنند. در عین حال دریاها و سواحل تفرجگاه شهروندان ایرانی هستند و هر سال حوادث ناگوار بسیاری در اثر عدم اطلاع از شرایط محیطی و مخاطرات موجود در این مناطق بوقوع می‏‌پیوندد. مخاطرات دریایی به عنوان یکی از بلایای طبیعی تهدیداتی را متوجه کشور می‏ کند؛ اما متاسفانه توجه کافی به آن مبذول نشده است. سابقه رویدادهای سهمگین در محیط های دریایی و ساحلی باید توجه ما را نسبت به خطرات اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی ناشی از آنها، جلب کند. سرپرست مرکز ملی هشدار مخاطرات دریایی با بیان این که مخاطرات دریایی را میتوان در بخش‏های مخاطرات زیستی و زیست محیطی، هیدرودینامیکی، زمین‏شناختی و هواشناسی دسته‏ بندی کرد، اظهار داشت: سونامی، جریان‏های شکافنده، نوسانات تراز آب دریا، جریان‏های دریایی، خیزاب طوفان، کشند قرمز، آلودگی‏های نفتی در دریا از جمله مهمترین خطرات شناخته شده در دریاها هستند. سونامی پدیده ای است که اثرات مخرب آن سواحل اقیانوس هند، از هند و اندونزی تا سواحل آفریقا را تحت تاثیر قرار داد. این پدیده اکنون به عنوان یکی از مهم ترین مخاطرات دریایی در سطح جهان شناخته شده است. براساس شواهد علمی، سونامی ناشی از زمین لرزه، زمین لغزه و گلفشان در خزر بسیار محتمل است و سوابق رخداد این پدیده نیز ثبت شده است. سونامی ناشی از زمین لرزه در سواحل دریای عمان نیز دارای سابقه تاریخی است که مطالعات جامعی بر روی این پدیده در مرکز ملی هشدار مخاطرات دریایی انجام شده و نقشه ‏های آب‏گرفتگی مناطق تهیه شده است. وی افزود: ترابری کالاها عمدتاً از طریق بنادر مهم کشور انجام می‏شود لذا شناخت الگوی جریان و موج می‏تواند خطرات احتمالی این حوزه را معرفی و برای مدیریت آن راهگشا باشد. در این راستا مرکز هشدار، مدل پیش‏بینی امواج در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان را توسعه داده و نتایج آنرا بر روی تارنمای پژوهشگاه قرار می‏دهد و مدل‏سازی جریان‏های دریایی در این مناطق نیز انجام شده و در حال تدقیق است.