ثبات قیمت ارز؛ شاید همین نزدیکی/ وقتی مذاکرات نرخ ارز را تعیین می کند!

سرویس اقتصادی «فردا»- بازار ارز در طی یکی دو سال اخیر و به خصوص در هفته های گذشته نشان داده که بالا و پایین شدن قیمت ها بیش از هر چیز به مناسبات سیاسی روز بستگی دارد و مثبت و منفی شدن دیدگاه مردم نسبت به مسائل سیاسی است که قیمت ارز را بابا و پایین می کند. بعد از انتخابات 24 خرداد ماه قیمت دلار نیز به تدریج روند نزولی به خود گرفت و دلاری که به مرز 4 هزار تومان و بیش از آن رسیده بود در روزهای منتهی به سفر رئیس جمهور به نیویورک تا زیر 3 هزار تومان نیز کاهش یافت. اما اظهار نظرهای رئیس بانک مرکزی و برخی مسئولان اقتصادی حاضر در دولت سبب شد تا این روند نزولی از بین رفته و قیمت دلار حول 3 هزار تومان تا حدودی ثبات پیدا کند. از طرفی در طول روزهای اخیر و با آغاز دور جدید مذاکرات ایران و 5+1 در ژنو که شامل خبرهای مهم و امیدوارکننده ای بود، بار دیگر دلار که اواخر هفته گذشته با قیمتی بیش از 3 هزار تومان عرضه می شد در اوایل هفته جاری به زیر 3 هزار تومان رسیده و با قیمت 2985 تومان به فروش برسد. اما نوسانات بازار ارز و سکه و بالا و پایین شدن قیمت ها که از 2 سال پیش شدت یافت، گویا قرار نیست به ثبات رسیده و متعادل شود. دلار که در سال 1389 با رقمی حدود 1100 تومان به فروش می‌رسید، با ورود به سال 1390 و نیمه دوم آن، افزایش قابل توجهی را طی دو ماه آذر و دی به خود دید و همین امر سبب شد تا ارزش پول ملی به شدت کاهش یابد. نرخ ارز از 1320 تومان برای هر دلار در آبان، در بهمن ماه 1390 به 2050 تومان رسید؛ یعنی طی حدود دو ماه، ارزش پول ملی 55 درصد کاهش یافت که بسیاری دلیل اصلی آن‌را کاهش میزان ذخایر ارزی کشور عنوان کردند. در این بین کاهش های اخیر قیمت ارز در حالی است که بسیاری از فعالان بازار کاهش قیمت‌ها را ناشی از مذاکرات ژنو و تاثیرات مثبت آن می‌دانند و بر این باورند که نوسانات فعلی بازار احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت و این نوسانات در راستای کاهش قیمت‌ها خواهد بود. عقب نشینی رئیس بانک مرکزی ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی که چندی پیش و در جریان سفر رئیس جمهور و هیئت همراهش به آمریکا و بعد از ماجرای کاهش قیمت ارز طی سخنانی عجیب از پایین آمدن نرخ دلار اظهار گلایه کرده بود، در جدیدترین اظهارات خود عنوان کرده که کاهش نرخ ارز بعید نیست تا از یک سو این اظهار نظر تحت عنوان عقب نشینی وی به حساب آید و از سوی دیگر نشانی از تناقض گویی در سخنان وی دانست. رئیس بانک مرکزی در حاشیه سومین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در دولت یازدهم با بیان اینکه نرخ ارز متناسب با شرایط بازار تغییر می کند اعلام کرد که حتما این امکان وجود دارد که شاهد کاهش نرخ ارز باشیم و این موضوع بعید نیست. سیف در ادامه اظهارات خود گفت: بحث ما تغییرات ناگهانی نرخ ارز است که عدم ثبات در اقتصاد ایجاد می کند. بنابراین اگر براساس منطق‌های اقتصادی نرخ ارز در بازار تعدیل شود از نظر ما مطلوب است و در واقع مطلوب این است که نرخ ارز پایین بیاید و هیچ کس مخالفتی با این موضوع ندارد. زمانی که آن بحث درباره کف نرخ ارز مطرح شد هم کسی مخالفتی با کاهش نرخ ارز وجود نداشت و نگرانی‌هایی از سوی صادرکنندگان مطرح شده بود که براساس بررسی‌هایی که در بانک مرکزی انجام داده بودیم اعلام کردیم که بعید می دانیم نرخ ارز از 3000 کمتر شود اما اکنون وقتی جهت گیری‌های اقتصاد علامت‌های مثبتی را از خود نشان می دهد می تواند بر نرخ ارز تاثیرگذار باشد. بنابراین دلاری که سال گذشته به مرز 4000 تومان رسیده بود، حالا از مرز 3 هزار تومان نیز پایین تر آمده و این قیمت به نظر نقطه آرامشی برای قیمت ارز تلقی می شود. رقمی که با آمدن دولت یازدهم قرار بر یکسان‌سازی آن شد تا با حذف مرکز مبادلات ارزی که در مهرماه 1391 و با هدف جلوگیری از نوسانات ارز به وجود آمده بود بتوان به رقمی ثابت از ارز دست یافت، اما هنوز این اتفاق رخ نداده و نوسانات قیمت ها همچنان ادامه دارد.