عراقچی: رهبری ما را دلگرم کردند

ایسنا: سید عباس عراقچی درباره بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر خوشبین نبودن به مذاکرات با آمریکا درباره موضوع هسته‌یی، خاطرنشان کرد: ما هم در این خوش‌بین نبودن شریک هستیم و بدبینی خود را نسبت به آمریکا حفظ کرده‌ایم و این به دلیل سوابق عملکرد و سیاست‌های این کشور است. وی ادامه داد: هیچ نقطه درخشانی در تاریخ چند دهه گذشته آمریکا نسبت به ایران وجود ندارد که باعث خوش‌بینی ما شود. بنابراین بدبینی‌ها جای خود را دارد. اما بدبینی مانع از انجام مذاکرات نیست. اگر دو طرف نسبت به هم خوش‌بین باشند چه‌بسا احتیاج به مذاکره‌ وجود نداشته باشد و بتوانند راحت درباره مسائل خود تصمیم‌ بگیرند و اجرا کنند. یکی از دلایل مذاکره کردن بدبین بودن دو طرف به یکدیگر است و چون اعتماد وجود ندارد، لازم است که مذاکره کنیم و اعتماد را در گام‌های محتاطانه‌ به تدریج بسازیم؛ این امری است که در روند مذاکره ما با 1+5 در حال شکل‌گیری است. این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی کشور تصریح کرد: تجربه‌های گذشته روشنگر مسیر آینده هستند. تجربه‌هایی که در دوره قبلی تعامل با اروپایی‌ها داشتیم که به تعلیق فعالیت‌های هسته‌یی منجر شد، در مجموع تجربه خوشایندی برای کشور نبود و دیدیم که در نهایت به شکستن تعلیق و ادامه مسیر به شکل دیگری منجر شد. این تجربه امروز پیش روی ما است که حتما باید از آن درس‌های لازم را بگیریم. ماموریت تیم‌ مذاکره‌کننده ایران مورد تایید مقام معظم رهبری است هر راه‌حلی باید تضمین‌کننده حقوق هسته‌یی ایران از جمله حق غنی‌سازی باشد معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه ادامه داد: تیم مذاکره‌کننده ایران با ماموریت مشخصی مذاکره می‌کند و این ماموریت مورد تایید مقام معظم رهبری است. عراقچی گفت: در هر مذاکره‌ هدف اصلی ما اثبات حقوق‌مان و تثبیت احترام طرف مقابل به این حقوق است که شامل غنی‌سازی هم می‌شود. بنابراین هرگونه راه‌حلی باید تضمین‌کننده حقوق هسته‌یی ایران از جمله حق غنی‌سازی باشد. هدف ما جایی است که در آن غنی‌سازی ایران مورد احترام است وی با اشاره به چارچوب طرح پیشنهادی ایران اظهار کرد: اولین چارچوبی که در پیشنهادمان به 1+5 معرفی کردیم و مورد پذیرش طرف مقابل هم واقع شد، تعیین هدف مشترک است. در این هدف مشترک احترام به حقوق هسته‌یی ایران از جمله غنی‌سازی وجود دارد و باید مورد شناسایی طرف مقابل واقع شود تا ما بتوانیم مسیر را بر اساس آن تنظیم کنیم و طی گام‌هایی به آن هدف برسیم. ما از ابتدا باید بدانیم که هدف ما جایی است که در آن غنی‌سازی ایران مورد احترام است. انتظار داریم در ژنو بعدی وارد بحث‌های "محتوایی" شویم وی هم‌چنین در پاسخ به این پرسش که از مذاکرات آینده با 1+5 در ژنو چه انتظاری دارید؟ خاطرنشان کرد: انتظار ما این است که این بار وارد بحث‌های "محتوایی" شویم و بتوانیم درباره "محتوا" به سمت توافق پیش رویم. رسیدن به فرمول و شیوه‌ایی برای رفع ابهامات و سوالات آژانس کار چندان دشواری نیست این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران با 1+5 درباره گفت‌و گوها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اظهار کرد: گام‌های مختلفی برای حل مسائل موجود و گذشته طراحی کرده‌ایم. امیدواریم در این مذاکرات درباره اقدامات مربوط به گام اول توافق حاصل شود. گام اول اجرایی شود، سراغ گام‌های بعدی می‌رویم. وقتی هر گام تکمیل و اجرا شود گام بعدی آغاز می‌شود. در مذاکرات با 1+5 نیز همین رویکرد دنبال می‌شود، اما به دلیل پیچیدگی مقولات بین ما و 1+5 رسیدن به یک توافق به آسانی کار با آژانس نیست. عراقچی اضافه کرد:‌ موضوعاتی که با آژانس درباره سوالات و ابهامات نسبت به فعالیت‌های جاری و گذشته دنبال می‌شود، روشن‌تر و دقیق‌تر است، البته این گونه نیست که پاسخ به آن‌ها آسان باشد، اما رسیدن به فرمول و شیوه‌ایی برای رسیدگی به آن کار چندان دشواری نیست، در حالی این مسیر با 1+5 پیچیدگی‌های بسیار بیش‌تری دارد. وی درباره امکان بازدید بازرسان آژانس از سایت پارچین به عنوان گام اعتماد‌ساز میان دو طرف گفت: در مذاکرات با آژانس قرار شد که به صورت گام به گام پیش رویم. ایده ما این است که در گام اول از اقداماتی که ساده‌تر است آغاز کنیم و در گام‌های بعد به اقدامات دشوارتر برسیم. بازدید از پارچین از نظر ما جزء گام‌هایی است که به دلیل حساسیت مراکز نظامی احتیاج به فضای مساعد برای همکاری دارد و در فضای فعلی امکان فراهم شدن آن وجود ندارد. بنابراین ما با آژانس توافق کردیم تا اقداماتی که دشوارتر است را به آینده موکول کنیم و از گام‌هایی آغاز کنیم که می‌تواند فضا را از تنش و تقابل به فضای همکاری تغییر دهد. اگر این فضای همکاری پیش رود رسیدن به موضوعات سخت‌تر و توافق بر آن‌ها آسان‌تر خواهد بود. عراقچی هم‌چنین درباره دیدارش با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین نیز گفت: دیدار با آمانو از این جهت که ایران رویکرد جدیدی ارائه کرد و مورد استقبال مدیرکل قرار گرفت و بر اساس آن قرار شد حرکت جدیدی را با یکدیگر آغاز کنیم، سازنده بود. عنوان چارچوب همکاری‌های آینده ایران و آژانس "چارچوبی برای همکاری" است وی اضافه کرد: توافق شد مبنایی که برای همکاری با عنوان "رویکرد ساختاری" پیش از این مطرح بود و در چارچوب آن دو سال مذاکره انجام می‌گرفت و به نتیجه‌ نمی‌رسید، کنار گذاشته شود و با چارچوب جدیدی با یکدیگر همکاری کنیم که عنوان آن "چارچوبی برای همکاری" ( Frame work for cooperation ) است. معاون ظریف تاکید کرد که یازده دور مذاکراتی که پیش از این میان ایران و آژانس انجام گرفته، پایان یافته است و ما در واقع دور جدیدی را آغاز کرده‌ایم. مذاکرات وین در حقیقت دور اول در دوره جدید مذاکراتی با آژانس است و نشست دوم آن 20 آبان در تهران برگزار خواهد شد. مردم می‌دانند ما چه می‌کنیم تا زمانی که درباره جزئیات توافق حاصل نشده به انتشار نیافتن جزییات مذاکرات پایبند هستیم معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که جزییات مذاکرات با 1+5 تا چه زمانی مسکوت باقی می‌ماند؟ تاکید کرد: دو طرف توافق کرده‌اند جزئیات مذاکرات رسانه‌یی نشود. پایبندی آن‌ها به این توافق نشان‌دهنده جدیت آن‌ها به ادامه مذاکره است. اگر آن‌ها جزئیات مذاکره را تاکنون افشاء کرده بودند از نظر ما دلیلی برای جدی نبودن‌شان به مذاکرات بود. بنابراین بهتر است تا زمانی که درباره جزئیات توافق حاصل نشده به قراری که برای عدم انتشار آن گذاشته‌ایم، پایبند باشیم. این دیپلمات ایرانی با وجود حساسیت‌های ایجاد شده در کشور درباره اعلام نشدن جزییات مذاکرات هسته‌یی با 1+5، زمان اعلام جزئیات این مذاکرات را به بعد از توافق احتمالی میان دو طرف موکول کرد و افزود: حساسیت‌ها همیشه وجود دارد و طبیعی است که مردم علاقه‌مند باشند بدانند در مذاکرات چه می‌گذرد. ما کلیات مذاکره و چارچوب آن را که اهمیت داشته است، اعلام کرده‌ایم و مردم می‌دانند ما چه می‌کنیم. اما انتشار جزئیات مباحث به صلاح مذاکره نیست، زیرا جدیت مذاکره را زیر سوال می‌برد و دو طرف را در مواضع خود دچار مشکل می‌کند. عراقچی افزود: صلاح در این است که مثل هر معامله دیگری که تا آخرین لحظه جزئیات آن پنهان می‌ماند مسائل مربوط به جزئیات این مذاکرات نیز علنی نشود. به ویژه این‌که دشمنانی وجود دارند که نمی‌خواهند این مذاکره به سرانجام برسد. وی ادامه داد: رژیم صهیونیستی در راس دشمنان این مذاکرات است. آن‌ها نمی‌خواهند این تفاهم صورت گیرد و در این مدت تمام تلاش خود را انجام دادند که فضای روانی میان دو طرف را تخریب کنند و آب را به نفع خود گل‌آلود کنند و متاسفانه تا حدی نیز فضای داخلی کشور ما را نیز تحت تاثیر قرار دادند. فضای مذاکرات کارشناسی ایران و 1+5 مثبت، جدی و واقعی بود عراقچی در پاسخ به این پرسش که مذاکرات کارشناسی ایران و 1+5 در وین چه چشم‌اندازی پیش‌ روی هیات مذاکره‌کننده ایران قرار داده است؟ گفت: فعلا در مرحله‌ای هستیم که دو طرف ایده‌های کلی خود را بیان می‌کنند. ما در رابطه با چارچوب مذاکراتی به تفاهم رسیدیم، اما در محتوا هنوز به طور کامل بحث‌ها را آغاز نکرده‌ایم. دو طرف بیش‌تر در حد بیان نقطه‌نظرات کلی مباحث را دنبال کردند، اما در طول مذاکرات امیدواریم درباره جزئیات به نتیجه برسیم. وی درباره فضای حاکم بر مذاکرات کارشناسی میان ایران و 1+5 تاکید کرد: فضای کلی مذاکرات مثبت، جدی و واقعی بود و با روحیه مثبت و سازنده‌ای صورت گرفت. راه‌حلی که در آن رفع تحریم‌ها وجود نداشته باشد، مورد پذیرش ایران نخواهد بود عراقچی درباره اظهارات اخیر وندی شرمن مذاکره کننده آمریکا در گروه 1+5 مبنی بر این‌که "تاکنون پیشنهادی برای لغو تحریم‌ها به ایران داده نشده است"، گفت: نمی‌دانم این اظهارات در چه موقعیتی اظهار شده است. اما به هر حال ایشان هم می‌دانند که هیچ راه‌حلی که در آن رفع تحریم‌ها وجود نداشته باشد، مورد پذیرش ایران نخواهد بود. وی درباره انتشار این اظهارات پس از نشست کارشناسان ایران و 1+5، تصریح کرد:‌ از نظر ما نشست کارشناسان مثبت بود، اما انتظار نداشتیم آن نشست به نتیجه‌ مشخصی برسد، بلکه هدف آن روشنگری بود و این‌که جزئیات ایده‌هایی که وجود دارد، بحث شود. قرار نبود در آن نشست تصمیم‌گیری شود و فراتر از مباحثی که در ژنو صورت گرفته موضوعی مطرح شود. قرار بود بحث‌های موجود بیش‌تر تشریح شود و با در نظر گرفتن چارچوب‌های مورد توافق در نشست ژنو 1 راجع به محتوای پیشنهادی هر دو طرف در وین گفت‌و‌گو شود. عراقچی اضافه کرد:‌ اقدامات اعتمادساز از سوی دو طرف محتوای گام‌هایی است که برخواهند داشت، اقداماتی که ما برای جلب اعتماد نسبت به برنامه هسته‌یی‌ انجام دهیم و گام‌هایی که آن‌ها باید برای جلب اعتماد مردم ایران بردارند که شامل احترام به حقوق ما و رفع تحریم‌ها می‌شود. پیشنهاد مشخصی که تعهدی برای دو طرف به همراه آورد، مطرح نشده است معاون وزیر امور خارجه درباره بررسی موضوع تحریم‌ها در نشست کارشناسی ایران و 1+5 در وین، اظهار کرد: هنوز هیچ پیشنهاد مشخصی از سوی دو طرف به یکدیگر داده نشده است، فعلا درباره احتمال‌ها و ظرفیت‌های موجود بحث کرده‌ایم و هیچ پیشنهاد مشخصی که تعهدی برای هر طرف به همراه آورد مطرح نشده است. تیم کارشناسی اعضای 1+5 در مذاکرات وین "کامل" و "جدی" بودند وی تیم کارشناسی اعضای 1+5 در مذاکرات وین را "کامل" و "جدی" دانست و افزود: هر کشوری کارشناسان خود را در همه حوزه‌ها به همراه داشت و در دو جلسه پنج ساعته همه با جدیت در بحث‌ها شرکت‌ کردند. ما هنوز این احساس که آن‌ها در مذاکرات جدی نیستند و به دنبال وقت تلف کردن هستند، نداریم. با این‌که بسیار در این زمینه حساس هستیم و با دقت این مساله را رصد می‌کنیم. البته ممکن است در جلسات بعدی نتایجی به دست آید که نشان دهند آن‌ها جدی نیستند، اما تاکنون نشانه مطمئنی در این باره ندیده‌ایم. قضاوت درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات هنوز زود است وی درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌یی ژنو 2 گفت: هر دو طرف برای انجام مذاکرات جدی هستند، اما هنوز قضاوت درباره این‌که مذاکرات خیلی خوب است و به خوبی پیش می‌رود، زود است. مثبت ارزیابی کردن مذاکرات به معنای این است که دو طرف در گفت‌و‌گوها جدی بوده‌اند، اما قضاوت درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات هنوز زود است. عراقچی در پاسخ به این پرسش که دور جدید مذاکرات با 1+5 در دولت روحانی را در ادامه در دولت دهم می‌دانید؟ تصریح کرد: درباره مذاکرات جدید با 1+5، از نظر ما تاکنون دو دور مذاکره برگزار شده است؛ نیویورک و ژنو و مذاکرات بعدی که در ژنو برگزار می‌شود، ژنو 2 محسوب می‌شود. هر زمان آماده امضا سند توافق باشیم مذاکرات در سطح وزیران خارجه برگزار می‌شود وی در پاسخ به این پرسش که چنان‌چه در مذکرات بعدی رویکرد‌ها سمت‌ و سویی مثبت داشته باشد و دو طرف به سمت توافق پیش روند امکان برگزاری مذاکرات در سطح وزیران وجود خواهد داشت؟ با بیان این‌که "وقتی مذاکرات به گام‌های نهایی برسد حتما سطح مذاکرات ارتقاء خواهد یافت" گفت: هر زمان به جایی برسیم که آماده امضاء سند توافق باشیم، حتما نشست با حضور وزیران امور خارجه ایران و شش کشور و خانم کاترین اشتون برگزار خواهد شد. عراقچی ادامه داد:‌ با توجه به ماهیت مذاکرات که به شدت جزئی و تخصصی شده است، بیش از آن‌ که به ملاقات وزیران احتیاج داشته باشیم به ملاقات کارشناسان نیازمندیم، بنابراین در همین سبک گفت‌و‌گوها را ادامه خواهیم داد تا زمانی که به نتیجه نزدیک شویم. انتظار پاسخ به طرح پیشنهادی‌مان را در ژنو 2 نداریم معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که انتظار دارید در نشست بعدی در ژنو 2 پاسخ طرح پیشنهادی‌تان را دریافت کنید؟ گفت: خیر. انتظار ما این است که مذاکرات درباره محتوای گام‌ها و هدف مشترک به صورت متقابل ادامه پیدا کند. قرار نیست آن‌ها برای ما پاسخی داشته باشند، بلکه قرار است در چارچوبی که با یکدیگر توافق شده است، مذاکره کنیم و دو طرف ایده‌هایشان را که در مذاکرات ژنو 1 مطرح کردند و در نشست‌های کارشناسی مورد بحث قرار گرفت به یکدیگر نزدیک‌تر کنند. اگر دولت آمریکا می‌خواهد مذاکرات پیش رود باید کنگره را راضی کند وارد تحریم‌های جدید نشود عراقچی در مورد برخی اخبار منتشر شده درباره تعیین یک دوره زمانی برای دولت آمریکا از سوی کنگره برای انجام مذاکرات با ایران، اظهار کرد: اگر دولت آمریکا می‌خواهد مذاکرات پیش رود باید بتواند کنگره را راضی کند که وارد تحریم‌های جدید نشود. طبیعی است اگر تحریم‌های جدیدی که اتفاقا لابی صهیونیست در آمریکا به دنبال آن است تصویب شود، قطعا مسیر مذاکراتی تخریب می‌شود. در روزهای گذشته شاهد بودیم مقامات آمریکایی از جمله وزیر خارجه و سایر وزیران و معاونان آن‌ها رفت و آمدهایی به کنگره داشتند تا بتوانند تصویب این تحریم‌ها را متوقف کنند. پیشرفت مذاکرات منوط به این است که این تلاش‌ها موفق شود. البته ما نمی‌دانیم پشت صحنه این تلاش‌ها چیست و قضاوت هم نمی‌کنیم. این‌که آیا قرار است تقسیم کاری بین کنگره و دولت آمریکا وجود داشته باشد یا مسائل دیگر. اما قطعا انتظار داریم فضای موجود با ارائه تحریم‌های جدید توسط کنگره تخریب نشود. معاون وزیر خارجه درباره سفر جان کری به منطقه و تاثیر آن در مذاکرات بعدی ایران و 1+5 گفت: ایران و 1+5 هر دو دوستانی در منطقه و خارج از آن دارند که نسبت به مذاکرات ممکن است ابهام‌ها و پرسش‌هایی داشته باشند. این‌که هر طرف دوستان خود را توجیه کند و برای آن‌ها توضیح دهد، امر رایجی است و به طور معمول صورت می‌گیرد. ما نیز درباره مذاکره و اهداف آن دوستان‌مان را در منطقه و خارج از آن توجیه کرده‌ و می کنیم. درباره ماهیت کاردار غیر مقیم و شرح وظایفش اختلاف‌نظرهایی وجود دارد عراقچی هم‌چنین درباره آخرین تحولات در روابط ایران و انگلیس گفت: قرار شد دو طرف کاردارهای غیر مقیم معرفی کنند، اما درباره ماهیت کاردار غیر مقیم و شرح وظایف آن هنوز توافقی صورت نگرفته است و دو طرف درباره آن اختلاف نظرهایی دارند، بنابراین تا زمانی که این اختلاف‌نظرها حل نشود باید منتظر بود. وی هم‌چنین درباره سفر محمد‌جواد ظریف به فرانسه اظهار کرد: در حاشیه نشست یونسکو ملاقات دو جانبه‌ای بین آقای ظریف و فابیوس انجام می‌شود که طبیعی است موضوعات مورد علاقه دو طرف از جمله موضوع هسته‌یی و تحولات سوریه مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت، به ویژه این‌که این دیدار در آستانه نشست ژنو 2 انجام می‌شود. عراقچی درباره رویکرد روسیه و چین در مذاکرات ایران با 1+5 اظهار کرد: روسیه و چین همواره از حق هسته‌یی ایران از جمله حق غنی‌سازی حمایت کرده‌اند و این موضوع جزء مواضع اعلامی آن‌ها نیز بوده است. هم‌چنین مخالفت خود را با تحریم‌های یک جانبه هم در عمل و هم مواضع‌شان اعلام کرده‌اند و ما از این جهت تاکنون تغییری در مواضع آن‌ها ندیده‌ایم. آن‌چه این دو کشور می‌توانند در 1+5 عمل کنند، نقش سازنده‌ای است که در راستای نزدیک کردن دیدگاه‌های مجموعه 1+5 به واقعیت و رویکردهایی که بتواند ما را به نتیجه برساند، ایفا کنند. این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌یی درباره مواضع کشورهای اروپایی در دور جدید مذاکرات هسته‌یی با ایران نیز گفت: در مذاکرات ژنو نمی‌توان تفاوتی میان مواضع آ‌ن‌ها قائل شد چرا که هر سه با رویکرد جدی و یکسانی وارد گفت‌و‌گوها شده بودند و آن‌ها که معمولا رویکرد منفی‌تری داشتند به دیدگاه‌های مثبت اعضای گروه 1+5 نزدیک‌تر شده بودند. نشست‌های مقدماتی و پایانی ژنو 2 با حضور ظریف و اشتون برگزار می‌شود عراقچی گفت: این دور از مذاکرات نیز مثل مذاکرات ژنو 1 با حضور آقای ظریف و خانم اشتون آغاز می‌شود و پس از آن نشست به ریاست معاونان دو طرف ادامه پیدا خواهد کرد و در نهایت در نشست پایانی مذاکرات مسائل طرح شده با حضور وزیر خارجه ایران و نماینده 1+5 اعلام می‌شود. معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: مردم باید بدانند این مذاکرات پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. موضوعات مطرح بین ایران و 1+5 در بخش هسته‌یی و تحریم‌ها بسیار متنوع و پیچیده است و ابعاد مختلفی دارد که پرسش‌های زیادی درباره هر کدام مطرح است که باید پاسخ خود را داشته باشد. بنابراین انتظار این‌که بتوان به سرعت به نتیجه رسید را نباید داشت. البته بعید نیست که بتوان به سرعت به نتیجه‌ رسید، اما آسان نیست. انتظار ما از مذاکرات این است که ایده‌هایی که در چارچوب مشخص مطرح کرده‌ایم را به هم نزدیک کنیم. اگر در این دور بیش از 50 درصد این ایده‌ها به هم نزدیک شوند از نظر ما بسیار خوب ارزیابی می‌شود. کمتر از سه ماه می‌توان راجع به گام اول به نتیجه رسید وی در پاسخ به این پرسش که برگزاری چند نشست دیگر را بین دو طرف لازم می‌دانید‌ تا دو طرف به یک توافق برسند؟ گفت: اگر در دو طرف حسن نیت وجود داشته باشد، و جدیت و اراده سیاسی که تاکنون از سوی دو طرف نشان داده شده، ادامه پیدا کند در کمتر از سه ماه می‌توان راجع به گام اول به نتیجه رسید. عراقچی خاطرنشان کرد: اگر این اراده سیاسی وجود نداشته باشد، مردم خواهند دید که تیم مذاکره‌کننده ایران و دستگاه دیپلماسی کشور درباره این موضوع تلاش خود را داشته است. وی گفت: ترکیب اعضای مذاکره‌کننده ایران و 1+5 در نشست آتی در ژنو مثل دور قبل خواهند بود.