ائتلاف تمام شد!/ پروژه «عبور از روحانی» آغاز شده است؟

سرویس سیاسی «فردا»: انتقاد، فشار و در پی آن تهدید، این بار خیلی زود جای خود را به حمایت و همدلی با دولت داد. روحانی حتی احتمال این را هم نمی داد که کمتر از سه ماه از استقرار کابینه اش با موجی از انتقادها و هجمه ها روبرو شود، آن هم نه از سوی اصولگرایان یا مخالفان دولت اش بلکه از سوی کسانی که مدعی اند حمایت آنها منجر به روی کارآمدن وی شده و رییس جمهور شدن روحانی را ماحصل ائتلاف و حمایت خود از وی می دانند. حتی برای ما نیز که عادت کرده ایم از روز پس از انتخابات شاهد شکاف میان اعضای جناح پیروز باشیم، اندکی غریب می نمود که جناحی که خود را مدعی دموکراسی خواهی می داند از اصول دموکراسی یعنی حرکت در مسیر «اعتدال» و «عقلانیت» غافل مانده و هنوز چند روزی از استقرار کابینه یازدهم نگذشته سیلی از انتقادات و هجمه ها را متوجه دولتی کند که آن را از خود می داند. باید گفت انتقاد از روحانی و عملکرد کابینه اش با اینکه از زمان معرفی اعضای کابینه از سوی برخی از اصلاح طلبان کلید زده شده بود ولی با هجمه برخی از افراطیون اصلاح طلب در چند روز اخیر وارد فاز جدیدی شده است. از تئوریسین های جریان اصلاحات تا طیف جوان و تندروی رای دهنده به روحانی این روزها در زمره منتقدینش به شمار می آیند. این انتقادها با اینکه بیشتر برعدم توجه روحانی به سیاست داخلی با تمرکز بر آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر از موسوی و کروبی تاکید دارد اما سیاست خارجی و اقتصاد نیز از این هجمه ها در امان نبوده اند. این در حالی است که این انتقادها گاه بوی تهدید نیز به خود گرفته اند تا جایی که عبدالله نوری، وزیر کشور دولت اصلاحات در دیدار با خانواده مهدی کروبی گفته است: «روحانی و دولت محترم فراموش نکنند که پایگاه رأی و بدنه ی اجتماعی حامی شان اغلب کسانی بودند که از بی قانونی و تضییع حقوق شهروندی و تنگ نظری ها به ستوه آمدند و با امید رهایی از این وضعیت راهی متفاوت را برگزیدند.» وی تاکید کرده که تمرکز دولت بر مسائل بین المللی و اقتصادی مسئولین را از وضعیت سیاست داخلی و آزادی های سیاسی و حقوق شهروندی غافل نکند. البته مخالفین روحانی در جناح اصلاحات تنها شامل افراطیون این جریان نشده و برخی از چهره های معتدل این جریان مانند صادق خرازی را نیز شامل می شود. در این میان احمد خرم که خود عضو کارگروه های انتخاب وزرا نیز بوده و برخی از خبرها حکایت از احتمال وزارت وی داشت در اظهاراتی متفاوت به صف مخالفین روحانی پیوسته و در خصوص عملکرد 70 روزه دولت جدید گفته است: شعار اعتدال شعار قشنگی است، اما اعتدال در بعد سیاسی فقط معنا می‌دهد و در مسائل اجرایی کشور اصلاً معنا ندارد. مدیران اجرایی کشور و نمایندگان دولت در استان‌ها باید حد بالا و سقف را در خدمتگزاری به مردم در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ کنند. اگر دولت بخواهد در مسائل اجرایی با میانه‌روی تصمیمات را اتخاذ کند که البته اکنون می‌شود و اکثر مدیران دولت یازدهم در این وادی دارند حرکت می‌کنند، دولت حتماً لطمه خواهد خورد. وی در بخش دیگری از سخنان خود به اشتیاق فعالان سیاسی در تکیه زدن به پست‌های دولتی اشاره و مدعی شده است افرادی که در ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی در استان ها حضور جدی داشتند در حال حاضر گله‌مندند. انتقاد از روحانی صرفاً به همین جا ختم نمی شود گو اینکه به نوشته برخی خبرگزاریها چندی پیش برخی عناصر تندرو اصلاحات در جلسه‌ای اعلام کرده‌اند روحانی رای شکننده ای داشته و مستاجر 4 ساله می‌باشد و اگر با اصلاح‌طلبان زاویه پیدا کند قرارداد او تمدید نخواهد شد. در واقع افراطیون اصلاح طلب که مدام به روحانی متذکر می شوند بی توجهی وی به خواسته های آنها منجر به از دست رفتن مشروعیت و تنها شدن دولت در برابر فشارها خواهد شد، معتقدند حرکت روحانی از «اعتدال» به سمت جریان «راست» بوده و با همین برداشت بر طبل جدایی جناح خود با دولت یازدهم می کوبند. همانگونه که پیشتر نیز در گزارشی اشاره کرده بودیم شاید محتمل ترین دلیل برای مخالفت اصلاح طلبان با مواضع دولت تبری جستن آنان از شکست های احتمالی دولت باشد. اصلاح طبان می خواهند با وجود حضور در دولت روحانی، اشتباهات دولت یازدهم به پای آنها نوشته نشده و آینده سیاسی اشان منوط به موفق بودن این دولت در عرصه های مختلف نشود. در واقع اصلاح طلبان می خواهند از تجربه شکست اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری درس گرفته و خود را حامی دولت نشان ندهند گو اینکه اصولگرا دانستن احمدی نژاد یکی از دلایل کاهش آراء اصولگرایان در انتخابات گذشته بوده است. در واقع اصلاح طلبان که موفق به وارد کردن مهره های تندروی خود به بدنه دولت نشده اند سیاستی دیگر را در قبال روحانی و کابینه اش برگزیداند و با مطرح کردن انتقادات فراوان به مواضع مختلف دولت از جمله سیاست داخلی (عدم توجه به زندانیان امنیتی) و همچنین رویکردهای اقتصادی دولت سعی دارند از سیاست های اتخاذی این دولت تبری جسته و روزنه های امید را به روی خود نبندند. اصلاح طلبان که فهمیده اند مواضع روحانی کمترین مشابهتی با نگاه‌ افراطیون این جریان ندارد می خواهند با خرده گیری و بیان اختلافات، اینگونه القا کنند که عدم حمایتشان از روحانی و کابینه اش سبب کاهش مقبولیت وی خواهد شد. در واقع اصلاح طلبان که به این نتیجه رسیده اند این دولت زمینه ساز به قدرت رسیدن عناصر و جریانهای اصلاح طلب نخواهد بود سعی دارند با فراری رو به جلو خود را به دور از حاشیه های احتمالی ناشی از شکست دولت یازدهم در اجرای طرح هایش قرار دهند. این در حالی است که تجربیات دولت گذشته اصلاحات نشان می دهد، افراطیون این جریان حتی اگر لازم باشد پروژه عبور از روحانی را نیز به مانند "عبور از خاتمی" کلید خواهند زد. اما همین تندروها نمی دانند که چه در صورت موفقیت احتمالی دولت روحانی و گفتمان اعتدال و چه در صورت ناکامی آن، دیگر بستری برای فعالیتشان فراهم نخواهد شد. گو اینکه حتی اگر گفتمان اعتدال موفق نیز باشد این موفقیت به پای افراطیون اصلاح طلب نوشته نخواهد شد. حال باید دید روند انتقادات به روحانی و کابینه اش همچنان سیر صعودی داشته و افراطیون اصلاح طلب همچنان بر درخواست هایشان پافشاری کرده و منجر به شکست این دولت همانند دولت اصلاحات خواهند شد یا از تجربه هشت سال دولت اصلاحات پند گرفته و از مطالبات افراطی خود دست برخواهند داشت.