دو چالش مهم اوباما درباره ایران

تابناک: برای نخستین بار پس از چندین سال، مذاکرات هسته‌ای دو روز اخیر در ژنو با استقبال همه طرف‌ها روبه‌رو شده و بحث از ‌پیشرفت و چشم‌انداز توافق در آن، به ترجیع‌بند موضع‌گیری‌های همه طرف‌ها تبدیل شده است. در این میان، به نظر می‌رسد آمریکا ‌یکی از اصلی‌ترین ستون‌های گروه ۱+۵، با موانعی جدی در راه عملی کردن توافقات احتمالی با ایران روبه‌روست. نشریه «فارن پالیسی» در مطلبی به بررسی موانع داخلی باراک اوباما برای رسیدن به توافقی هسته‌ای با ایران پرداخته و می‌نویسد، اعضای دمکرات‌ اما مخالف دولت در کنگره و همچنین لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک)، مهم‌ترین چالش‌های دولت آمریکا در این مسیر هستند. فارن پالیسی اشاره می‌کند‌، هم‌اکنون یک بلوک پرشمار از نمایندگان دمکرات در کنگره آمریکا وجود دارد که به صراحت اعلام می‌کنند در موضوع ایران‌ در مقابل کاخ سفید قرار دارند و در برابر هر تلاشی برای کاهش تحریم‌های کنونی علیه ایران خواهند ایستاد. این در حالی است که موضوع آینده تحریم‌های ایران، موضوعی کلیدی در مذاکرات جدید با ایران به شمار می‌رود. در همین راستا، گفته می‌شود در پیشنهاد‌ روز سه‌شنبه از سوی ایران به گروه ۱+۵، اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای این کشور در مقابل کاهش تحریم‌های آمریکا مطرح شده است. کاخ سفید پیش از این موافقت اصولی خود را با چنین توافقی اعلام کرد، اما صف طویلی از دمکرات‌های قدرتمند، از جمله اعضای اصلی کمیته‌های روابط خارجی سنا و مجلس نمایندگان، به شدت با برداشته شدن تحریم‌های فعلی مخالفند و می‌گویند اقدامات ایران باید بسیار فرا‌تر از آن چیزی برود که در مذاکرات ژنو از سوی محمد جواد ظریف پیشنهاد شده است. افزون بر این، لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک) که یکی از قدرتمند‌ترین لابی‌ها در واشنگتن به شمار می‌رود، وعده داده که از هیچ تلاشی برای حفظ تحریم‌های موجود فروگذار نکند. ‌«استیو اسرائیل»، از نمایندگان دمکرات کنگره آمریکا می‌گوید: «اگر رئیس جمهور درخواست برداشته شدن تحریم‌های موجود را مطرح کند، حمایت از آن در مجلس نمایندگان و سنا بسیار سخت خواهد بود. من مایل به شنیدن هستم، اما فکر می‌کنم درخواست از کنگره برای کاهش تحریم‌های موجود، با استقبال مواجه نخواهد شد». سناتور «باب کیسی» نیز در پاسخ به پرسشی در این زمینه می‌گوید: «من می‌گویم نه. آن‌ها راه درازی در پیش دارند تا چنان اعتباری ‌به ما نشان دهند که متقاعد شویم باید در مسیر آشتی‌جویانه حرکت کنیم. تحریم‌ها‌ همان چیزی است که موضع دولت را تقویت کرده است». مخالفت نمایندگان دمکرات، چیزی بیش از یک دردسر صرف برای دولت است. کنگره این قدرت را دارد که بی‌توجه به نظر دولت، اقدام به وضع، اصلاح و یا برداشتن تحریم‌ها کند و در گذشته نیز نشان داده که می‌تواند دولت را نادیده بگیرد؛ برای نمونه، در سال ۲۰۱۱ سناتورهای دمکرات و جمهوری خواه تحریم‌های شدیدی ‌علیه بانک مرکزی ایران وضع کردند که دولت با آن مخالف بود. در اوضاع کنونی نیز مدتی پیش، وندی شرمن مذاکره کننده ارشد آمریکایی از سنا خواست ‌در صورتی که ایران در مذاکرات پیش رو حاضر به برداشتن گام‌های معتبر و مشخص باشد، بخشی از تحریم‌ها علیه این کشور کاهش یابد. وی همچنین از نمایندگان خواست از وضع تحریم‌های جدید علیه ایران خودداری کنند. اما این درخواست‌ با مخالفت شدید جمهوری‌خواهان و دمکرات‌ها در کنگره مواجه شد و این افراد، دولت را به تسلیم و سازشکاری در مقابل ایران متهم کردند. این افراد همچنین مدعی هستند باید تحریم‌های شدیدتری علیه ایران وضع کرد تا این کشور مجبور به تعطیلی کامل برنامه هسته‌ای خود شود. افزون بر این، در شرایط کنونی، دمکرات‌هایی که موضع نرم‌تری در موضع ایران داشته و با دولت همسو‌تر هستند نیز راه سکوت در پیش گرفته‌اند. برخی از این افراد، سکوت خود را به موضوع تعطیلی دولت آمریکا نسبت می‌دهند. «دیوید پرایس»، از اعضای دمکرات مجلس نمایندگان می‌گوید: «ما بر سر موضوع تعطیلی در چنان وضعیت عجیب و غریبی هستیم که همه توانمان صرف مبارزه در این حوزه می‌شود». به هر حال، موضوع تحریم‌های ایران، یکی از معدود موضوعاتی است که دمکرات و جمهوری‌خواهان کنگره در مورد آن اتفاق‌نظر دارند. به همین دلیل، «آیپک» کار چندان دشواری برای پیشبرد اهداف خود در این زمینه ندارد و ‌گاه اصلاً دلیلی نمی‌بیند که وارد لابی‌گری شود!