جزئیات افزایش قیمت گاز پتروشیمی‌ها

فارس: یک مقام آگاه در تشریح مصوبه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی درباره افزایش قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها گفت: مصوبه تیر ماه ستاد تدابیر ویژه اقتصادی درباره افزایش قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها به 13 سنت در هر متر مکعب یک ساله و لازم‌الاجرا است. وی افزود: نظر اغلب اعضای ستاد تدابیر ویژه اقتصادی با توجه به تخفیف‌های بی‌منطق فعلی درباره خوراک گاز، افزایش قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها به 20 سنت در هر متر مکعب بود اما شرکت ملی پتروشیمی با این جهش قیمت موافقت نکرد و به همین دلیل معاون اول وقت رئیس‌جمهور تصمیم‌گیری در این مورد را به کارگروهی با حضور آقای فرزین و مسئولان شرکت ملی پتروشیمی سپرد. این مقام آگاه اضافه کرد: مذاکرات تا رسیدن به قیمت 13 سنت برای هر متر مکعب خوراک گاز ادامه یافت و بر سر این قیمت توافق شد. وی گفت:‌ در عین حال با اصرار مسئولان پتروشیمی در مصوبه ستاد تدابیر بهای خوراک از بهای سوخت پتروشیمی‌ها جدا شد، به گونه‌ای که پتروشیمی‌ها تنها بهای خوراک را با قیمت 13 سنت می‌پردازند و بهای گازی را که به عنوات سوخت می‌سوزانند به قیمت عمومی سوخت گاز در کشور یعنی 70 تومان در هر متر مکعب می‌پردازند. وی توضیح داد: روزانه بین 35 تا 40 میلیون متر مکعب گاز تحویل پتروشیمی‌ها می‌شود که 45 تا 50 درصد از این میزان به عنوان سوخت در پتروشیمی‌ها سوزانده می‌شود و بقیه به عنوان خوراک برای تولید آمونیاک، اوره یا متانول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مقام آگاه تصریح کرد: از محل اصلاح قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها لااقل 2 میلیارد دلار برای کشور و دولت که با مساله کسری بودجه به جد دست و پنجه نرم می‌کند ایجاد می‌شود و جلوی ارزان فروشی منابع ملی به نفع عده‌ای خاص گرفته می‌شود. وی در ادامه با اشاره به وابستگی قیمت خوراک اتان به قیمت گاز متان پتروشیمی‌ها گفت: در حال حاضر هر تن اتان با قیمت 60 دلار در اختیار بعضی واحدهای پتروشیمی‌ قرار می‌گیرد که حداکثر هزینه تولید این واحدها برای تولید هر تن اتانول بیش از 100 دلار نیست. وی اضافه کرد: بر این اساس قیمت تمام شده هر تن اتانول 160 دلار است اما قیمت هر تن اتانول در بازار جهانی بیش از 1000 دلار بوده و حتی به 1400 دلار بالغ می‌شود که به معنای سود غیر منطقی بسیار کلان برای پتروشیمی‌های تولید کننده اتانول از محل ارزان فروشی و تخفیف بی منطق در منابع ملی متعلق به عموم مردم است. این مقام آگاه تاکید کرد: با افزایش قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها به 13 سنت در بدترین شرایط لااقل حاشیه سود 30 درصدی برای پتروشیمی‌های گازی باقی می‌ماند که در این صنعت باز هم یک حاشیه سود قابل توجه و بالا محسوب می‌شود. وی تصریح کرد: زمانی که قیمت 70 تومان برای خوراک پتروشیمی‌های گازی تصویب شد این رقم معادل 7 سنت بود اما تغییر نرخ ارز امروز این رقم را به معادل 2.5 سنت در هر متر مکعب رساند که تقریبا بی ارزش است. این مقام آگاه در پایان تاکید کرد: مصوبات ستاد تدابیر ویژه اقتصادی با توجه به شرایط تحریم وضع می‌شود و به همین دلیل یکساله است و این نگرانی وجود دارد که در سال‌های آینده رانت خوراک گاز ارزان‌قیمت پتروشیمی‌ها به ضرر مردم و به نفع بعضی افراد خاص باز گردد. به گزارش فارس، تخفیف بی‌منطق و کلان خوراک گاز پتروشیمی‌ها همواره مورد انتقاد کارشناسان مستقل بوده و حتی سود کلان پتروشیمی‌های گازی ناشی از این تخفیف بی‌معنا بعضا با سود تجارت مواد مخدر مقایسه شده است. اگرچه ذینفعان این حوزه نیز به نام کارشناس با رسانه‌ها درباره لزوم پایین نگه داشتن قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها مصاحبه کرده و درباره مقایسه وضعیت پتروشیمی‌های ایران و کشورهای منطقه اطلاعات ناقص و غلطی برای اثبات مدعای خود ارائه کرده‌اند اما کارشناسان می‌گویند در حال حاضر نه تنها قیمت خوراک گاز ایران یکی از ارزان‌ترین خوراک‌ها در سطح جهان است بلکه کشورهای منطقه از جمله عربستان قریب به 50 درصد از سود پتروشیمی‌ها را به عنوان مالیات برمی‌دارند. علاوه بر آنکه اساسا به دلیل کمبود گاز در اغلب کشورهای منطقه، اساسا این کشورها به احداث پتروشیمی‌های گازی تمایلی ندارند و اغلب پتروشیمی‌های آنها خوراک مایع است. حتی قطر نیز که از گاز میدان عظیم پارس جنوبی بهره می‌برد به احداث واحدهای GTLو تبدیل گاز به فرآورده نفتی روی آورده و تمایلی به احداث پتروشیمی گازی نشان نمی‌دهد. با این وجود در ایران به دلیل تخفیف بی‌منطق خوراک گاز، عملا احداث واحدهای پلیمری مورد استقبال بخش خصوصی قرار نمی‌گیرد و آینده پتروشیمی ایران در اختیار پتروشیمی‌های گازی که برای اقتصاد ملی ارزش افزوده چندانی ندارند قرار گرفته است. بگونه‌ای که امروز تولید کلان متانول در ایران قیمت این محصول را در بازار جهانی کاهش داده است. ارزش متانول تولیدی این شرکت‌ها حتی از ارزش گاز صادراتی ایران به ترکیه نیز کمتر است. خبرگزاری فارس از دو سال پیش تا کنون درباره ارزان‌فروشی منابع ملی به پتروشیمی‌های گازی هشدار داده بود اما رایزنی‌های ذینفعان عمده این پتروشیمی‌ها به خصوص در مجلس شورای اسلامی جلوی اصلاح این رانت عظیم را تا کنون گرفته است. گفته می‌شود یکی از نمایندگان سابق شمال غرب کشور در مجلس شورای اسلامی نقش مهمی در رایزنی با مجلس، وزیر نفت و شرکت ملی پتروشیمی برای تضمین سود کلان ذینفعان پتروشیمی‌های گازی دارد.