یک ایرانی نامزد احتمالی نوبل اقتصاد

ایسنا: آکادمی نوبل سوئد از پانزدهم مهرماه نام کسانی را که در چند دهه گذشته بالاترین دستاوردهای علمی را رشته های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، اقتصاد، ادبیات و صلح داشته‌اند به عنوان برندگان امسال اعلام خواهد کرد. موسسه تامسون رویترز از سال ۲۰۰۲ برندگان احتمالی را پیش بینی می‌کند و تاکنون نام ۲۷ برنده نوبل را به درستی پیش بینی کرده است، که شامل ۱۵ جایزه از ۴۴ جایزه‌ای بوده که در رشته‌های اقتصاد، فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی در دهه اخیر اعطا شده است. استاد پسران به همراه سر دیوید هندری و پیتر فیلیپس به دلیل تحقیقاتشان در زمینه معیارهای اقتصادسنجی در سری زمانی در فهرست برندگان احتمالی جایزه نوبل اقتصاد براساس پیش بینی تامسون رویترز قرار گرفته اند که در این فهرست نام سم پلتزمن و ریچارد پازنر به دلیل تحقیقاتشان در زمینه تئوری تنظیم اقتصاد و جاشوا آنگریست، دیوید کارد و آلن کروگر به دلیل تحقیقاتشان در زمینه میکرواکونومی تجربی نیز دیده می‌شود. محمد هاشم پسران کیست؟ پروفسور محمدهاشم پسران، متولد فروردین ۱۳۲۵ در شیراز است. وی دیپلم متوسطه خود را از مدرسه نمازی (شیراز) گرفت و در نوامبر ۱۹۶۴ با بورس تحصیلی بانک مرکزی ایران برای تحصیلات عالی به انگلستان رفت. مدرک کارشناسی خود را در اقتصاد، ریاضیات و آمار - با رتبه ممتاز - از دانشگاه سالفورد گرفت و در سال 1351 موفق به دریافت دکتری اقتصاد از دانشگاه کمبریج شد. بعد از آن پرفسور پسران چند سال در مقام مشاور بانک مرکزی و رئیس مرکز تحقیقات این بانک فعالیت داشت. وی پس از آن به کمبریج بازگشت و تا زمان بازنشستگی اش سالها استاد اقتصاد این دانشگاه بریتانیایی بود. وی صاحب کرسی عالی اقتصاد جان الیوت در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و عضو پژوهشی پیوسته کالج ترینیتی کمبریج است. پسران که سابقه تدریس اقتصاد و مدیریت برنامه اقتصادسنجی کاربردی در دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس و دانشگاه هاروارد را نیز در کارنامه علمی خود دارد، استاد انستیتو مطالعات پیشرفته وین، دانشگاه پنسیلوانیا، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، دانشگاه ملی استرالیا و عضو پیوسته فرهنگستان بریتانیا (British Academy)، جامعه اقتصادسنجی (Econometric Society) و مجله اقتصادسنجی (Journal of Econometrics) است. پسران از اقتصاددانان مکتب کمبریج و اقتصاد کینزی و معتقد به نظام اقتصاد بازار است هر چند دخالت محدود دولت را در شرایط بحران جایز می شمارد. او در این سالها همواره وضعیت اقتصاد ایران را دنبال کرده است و توصیه هایی برای اقتصاد ایران داشته است. دیوید پندلبری، تحلیلگری که مسوول این پیش بینی‌ است می‌گوید ما به دانشمندانی توجه می‌کنیم که در نشریه‌های علمی هزاران بار به یافته‌های آنها ارجاع داده شده است:«این موضوع محدود به مقالات منتشر شده در سالهای اخیر نیست بلکه کارهایی که در ۲۰ تا ۳۰ گذشته انجام شده اند مدنظر قرار می‌گیرند، کارهایی که در طول زمان از آزمونهای مختلف سربلند بیرون آمده‌اند و تاثیر عمیقی بر دستاوردهای آتی گذاشته‌اند.» وی افزود: ما می خواهیم دانشمندانی را که از آنها بسیار نقل قول شده گرامی بداریم، آنها در کلاس برندگان نوبل هستند هرچند بسیاری از آنها ممکن است هیچگاه برنده نوبل نشوند اما ما حداقل می‌توانیم دستاوردهای آنها را برجسته کنیم. گوردون مکومبر، مدیر تحقیقات علمی و دانشگاهی تامسون رویترز می‌گوید: با تحلیل میزان ارجاع به مقالات در طول سالهای متمادی، ما می‌توانیم محققان یا نهادهای پژوهشی را که بیشترین تاثیر را بر حوزه‌های مربوطه داشته اند شناسایی کنیم که در نتیجه، به احتمال زیاد توجه کمیته نوبل را به آنها جلب می‌کنیم. به گفته وی، این تحلیل بر مبنای بررسی جامع تحقیقات افراد و تاثیر آنها صورت می‌گیرد و پیش بینی‌ها ممکن است در سال جاری یا در سالهای آتی محقق شود. پروفسور پسران از سال ۱۹۹۵ به بررسی چندوجهی داده های اقتصادی علاقه پیدا کرده است. او در سال ۲۰۰۳ مقاله ای در نشریه اکونومتریک منتشر کرد که تاکنون بیش از ۱۲۵۰ بار به آن ارجاع داده شده که این ۷۶ برابر متوسط ارجاع برای مقاله‌ای است که در ده سال گذشته در زمینه اقتصاد منتشر شده است. او در سال ۲۰۰۷ مقاله ای دیگر در نشریه اکونومتری کاربردی منتشر کرد که به گفته تامپسون رویترز "محور و اساس" تحقیقات رو به رشد در این حوزه قلمداد می‌شود. پروفسور پسران تحقیق خود را چنین توضیح می دهد: بانک‌های مرکزی، اقتصاددانان، شرکت‌ها و دولت‌ها برای یافتن الگوهای اقتصادی به گذشته نگاه می‌کنند و بر اساس آن برای آینده تصمیم می‌گیرند. بدون پیش‌بینی آینده و اینکه چه چیزهایی در پیش روست تصمیم‌گیری بسیار دشوار است. این موضوع بخصوص برای بانک‌های مرکزی در تمام دنیا اهمیت دارد؛ مثلا تعیین نرخ بهره تاثیر شدیدی بر تصمیم‌گیری دارد مثلا برای خرید خانه یا سرمایه‌گذاری‌های بزرگ شرکتها. وی افزود: در سطح فردی وقتی می‌خواهید به سر کار بروید بر اساس پیش بینی وضع هوا با خود چتر همراه می‌برید. بنایراین یکی از اهداف اولیه "مدلسازی اقتصادی در سری زمانی" درک روابط متقابل و پیچیده متغیرهایی است که می‌تواند به پیش بینی اقتصادی و تصمیم‌گیری بهتر منجر شود. دکتر پسران همواره پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت اقتصادی ایران ارائه داده است.