صدور دستور بازنگری فعالیت صرافی‌ها

فارس: پس از ابلاغ دستورالعمل 48 ماده‌ای مصوب شرایط پول و اعتبار توسط بانک مرکزی، برخی صرافی‌ها نسبت به این قانون انتقاداتی را مطرح کردند. این قانون که در اوایل مردادماه ابلاغ شده است، در زمانی بود که تغییرات مدیریتی در دولت جدید انجام نشده بود. به همین دلیل کانون صرافان در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور انتقادات خود را در مورد برخی بندهای این قانون از جمله سرمایه مورد نیاز برای تاسیس صرافی و چند مورد دیگر ابراز کرد. به همین دلیل اسحاق جهانگیری در نامه‌ای به رئیس کل بانک مرکزی خواستار بررسی مجدد این دستورالعمل شد. در این نامه که توسط رئیس دفتر معاون اول رئیس جمهور نوشته شده خطاب به رئیس کل بانک مرکزی آمده است: نامه شماره 822/س ص /92 مورخ 30/5/92 کانون صرافان ایرانیان و ضمایم آن در خصوص «دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها» به استحضار آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور رسید، پی‌نوشت فرمودند: «جناب آقای سیف بررسی و اقدام لازم بنمایید، نتیجه را گزارش دهید.» شورای پول و اعتبار در یک‌هزار و یک‌صد و شصت و چهارمین جلسه مورخ 1/5/1392 خود دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها را در 48 ماده و 18 تبصره به تصویب رساند. از نکات برجسته این دستورالعمل این بود که باید سرمایه صرافی‌های نوع اول 5 میلیارد تومان و صرافی‌های نوع دوم 20 میلیارد تومان افزایش یابد. متن کامل این دستورالعمل به شرح زیر است: فصل اول: تعاریف. ماده 1) در این دستورالعمل عناوین ذیل به جای عبار تهای مربوط بکار می رود: بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. اداره ثبت: اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی مجوز تاسیس : مجوزی که بانک مرکزی به منظور ثبت شرکت با تعیین سرمایه تودیعی ، پس از تایید صلاحیت مدی ران و اساسنامه شرکت به عنوان اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی، صادر می نماید. مجوز فعالی ت : مجوزی که بانک مرکزی با احراز مراحل ثبت شرکت و آمادگی مدیران شرکت برای فعالیت ، صادر می نماید. ماده 2) عملیات صرافی عبارت است از خرید و فروش ارز اعم از نقدی و یا حواله ای و نیز خرید و فروش مسکوکات طلا ونقره. فصل دوم: شرایط تاسیس صراف ی. ماده 3): ثبت و تاسیس انواع صرافی های موضوع این دستورالعمل ، موکول به اخذ مجوز از بانک مرکزی می باشد. ماده 4) : از نظر این دستورالعمل صرافی ها به دوشکل کلی از نظر نوع فعالیت طبقه بندی می‌شوند : ١- صرافی های نوع اول ، صراف ی هایی هستند که صرفا به خرید و فروش نقدی ارز -٤ (غیرالکترونیک) مبادرت می نمایند. پرداختن به سایر معاملات ارزی و غیرارزی توسط این نوع صرافیها ممنوع است . ٢- صرافی های نوع دوم ، صرافی هایی هستند که علاوه بر خرید و فروش نقدی ارز به امر به نقل و انتقال ارز در چارچوب مقررات ارزی اشتغال می ورزند. تبصره ١: هر دو نوع صرافی موضوع این ماده م ی توانند به خرید و فروش مسکوکات طلا و نقره نیز اشتغال ورزند. تبصره ٢ : کلیه صرافی های نوع اول و دوم به جز صراف ی ه ای موضوع ماده پنج این دستورالعمل لازم است در قالب شرکت تضامنی ایجاد شوند . ماده ٥ : تاسیس صرافی توسط بانک ها و موسسات اعتباری در قالب شرکت سهامی خاص امکان پذیر است. ماده ٦ :تاسیس صرافی در مناطق آزاد ، موکول به پیشنهاد سازمان مناطق آزاد و صدور مجوز بانک مرکزی است. سازمان مناطق آزاد، مدارک موضوع ماده هشت این دستورالعمل را بررسی و همراه نظرات خود به بانک مرکزی ارائه می‌دهد. ماده 7):حداقل مبلغ سرمایه اولیه جهت تاسیس صرافی های نوع اول در شهر تهران و شهرهای بزرگ ( اصفهان، اهواز، تبریز، شیراز ، مشهد ) م بلغ دو میلیارد ریال و در سایر شهر ها مبلغ یک میلیارد ریال و جهت تاسیس صرافی های نوع دوم مبلغ 10 میلیارد ریال تعیین می گردد که لازم است قبل از اعطاء مجوز فعالیت، تماما پرداخت شود. تبصره : بانک مرکزی می تواند هر زمان که صلاح بداند و با اعلام قبلی سه ماه ه نسبت به تغییر و اعلام "حداقل سرمایه" موضوع این ماده اقدام نماید. ماده ٨ : متقاضیان تاسیس صرافی می بایست به همراه تقاضای خود مدارک و اطلاعات ذیل را به بانک مرکزی ارائه نمایند. 1_8 مبلغ سرمایه پیشنهادی و نحوه تامین آن 2_8 اساسنامه و یا شرکت نامه پیشنهادی 3_8 نام ومشخصات و سابقه فعالیت موسسین با ذکر میزان سهم الشرکه هر کدام 4_8 نام و مشخصات، میزان تحصیلات،سابقه فعالیت و سمت های قبلی مدیر و یا مدیران پیشنهادی 5_8 گواهی عدم سوء پیشینه موثر کیفری مدیر یا مدیران پیشنهادی از مراجع ذیربط 6_8 تعهد نا مه هر یک از م دیران ومدیر عامل صرافی ها مبنی بر اینکه در هیچ زمانی محکومیت کیفری مؤثر از هیچ نوع نداشته است. 7_8 التزام کتبی مبنی بر انجام عملیات طبق مقررات این دستورالعمل ماده ٩ : متقاضیان تاسیس صرافی لازم است دارای شرایط ذیل باشند : 1_9 تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران و اقامت در ایران 2_9 پیرو یکی از ادیان رسمی کشور ماده ١٠ : مدیر عامل ورئیس هیئت مدیره صرافی های نوع دوم لازم است از شرایط ذیل برخوردار باشند : ١-دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مرتبط -١٠ ٢-داشتن حداقل پنچ سال تجربه کاری در امور ارزی، مالی و اقتصادی -١٠ تبصره: احراز صلاحیت متصدیان مشاغل موضوع این ماده با بانک مرکزی است. ماده ١١ : بانک مرکزی پس از بررسی کلیه مدارک متقاضیان و در صورت تایید مدارک و صلاحدید، نسبت به صدور مجوز "تاسیس" به منظور ثبت صرافی در اداره ثبت اقدام می نماید. ماده ١٢ : پس از انجام تشریفات رسمی ثبت شرکت صرافی در اداره ثبت و ارائه گواهی‌های مربوط توسط موسسین و احراز سرمایه تامین شده، بانک مرکزی مجوز « فعالیت » صرافی را صادر می نماید. تبصره : مجوز صادره برای متقاضیان صرافی قابل انتقال به غیر نمی باشد. *فصل سوم: مقررات ناظر بر فعالیت صرافی‌ها ماده ١٣ : صرافی ها موظفند تمامی عملیات خود را براساس قوانین و مقررات موجود و در چارچوب استاندارد های حسابداری مورد تایید سازمان حسابرسی ، ثبت و ضبط نمایند. ماده ١٤ : صرافی ها مجاز به انجام معامله با کلیه ارزها می‌باشند، مگر اینک ه بانک مرکزی معامله یک یا چند ارز را ممنوع کرده باشد. ماده ١٥ :صرافی ها موظفند در مقابل کلیه خدماتی که برای مشتریان انجام می‌دهند، رسید ارائه‌ نمایند. ماده ١٦ : صرافی ها مکلفند کلیه قوانین و مقر رات ناظر بر پیشگیری از پولشویی را رعایت نمایند. ماده ١٧ : به منظور پیش گیری از عملیات "پول شویی "، صرافی ها مجاز به خرید و فروش (معامله) یک ارز یا ارزهای مختلف با هر مشتری و در هر روز و بیش از معادل پنجاه میلیون ریال نمی‌باشند. تبصره : بانک مرکزی با توجه به شرایط روز می‌تواند نسبت به بررسی، تجدید نظر و اعلام معادل ریالی موضوع این ماده اقدام نماید. ماده ١٨ : معاملات ارزی بیش از ده میلیون ریال در صرافی‌ها، می‌بایست با احراز هویت کامل، نشانی محل اقامت، شماره ملی، کدپستی و شماره تلفن خریدار و فروشنده انجام شود. تبصره: بانک مرکزی با توجه به شرایط روز می‌تواند نسبت به بررسی، تجدید نظر و اعلام معادل ریالی موضوع این ماده اقدام نماید. ماده ١٩ : صرافی ها مجاز به انجام عملیات بانکی مربوط به اعطای تسهیلات اعتباری و یا دریافت و نگه داری سپرده از مشتریان نمی‌باشند. ماده ٢٠ : در صورتی که دراثر زیانهای وارده، سرمایه صرافی از حد مقرر در این دستور العمل کمتر شود، صرافی ها مکلفند حداکثر طی مدت سه ماه سرمایه خود را تکمیل نمایند. ماده ٢١ : بانک مرکزی می تواند صرافی را مکلف به ارائه صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده به همراه یادداش تهای منضم به صورت‌های مالی نماید. ماده ٢٢ : صرافی ها موظفند در هر روز میزان خرید وف روش ارز را با ذکر نوع و نرخ آ نها به انضمام مشخصات کلیه خریداران و فروشندگان، مطابق فر م بانک مرکزی در دفاتر قانونی خود ثبت نمایند. ماده ٢٣ : صرافی ها موظفند آمار معاملات خرید و فروش ارز را بر اساس نوع ارز، اعم از معاملات نقدی و حواله ای ، براساس جداول و زمان بندی مورد نظر بانک مرکزی به آن بانک، ارسال نمایند. ماده ٢٤ : صرافی ها موظفند نرخ های خریدوفروش ارزها، و سایر اطلاعات مورد نیاز مشتریان را در محل صرافی در معرض دید عموم قرار دهند. ماده ٢٥ : بانک مرکزی در هر زمان تشخیص دهد بازرسان خود را جهت رسیدگی به حساب‌ها و نحوه فعالیت صرافی ها اعزام می نماید . مسئولان صرافی ها باید کلیه اسناد، مدارک و دفاتر خود راجهت این گونه رسیدگی ها ارائه دهند و امکان رسیدگی های لازم را برای بازرسان بانک مرکزی فراهم نمایند. ماده ٢٦ : چنانچه در رسیدگی های بانک مرکزی موارد اشکال یا تخلف از ضوابط احراز گردد، موارد به تشخیص بانک مرکزی جهت اصلاح رویه به صورت اخطار کتبی با قید مهلت به واحد صرافی مربوط اعلام می شود. تبصره : در صورتی که گزارش های بازرسان بانک مرکزی و بر رسی ها ی این بانک حکایت از اصرار بر ادامه تخلف واحد صرافی ذیر بط داشته باشد و یا تخلفات صرافی مورد نظر آشکارا مغایر با مقررات و موازین قانونی موجود باشد و یا دامنه شکایات مشتریان از واحد صرافی مربوط از حد متعارف بالاتر ارزیابی شود ، در این صورت بانک مرکزی می تو اند نسبت به ابطال مجوز فعالیت و یا تعلیق فعالیت صرافی مورد نظر از طریق مراجع قانونی اقدام نماید. *فصل چهارم: مقررات عمومی . ماده ٢٧ : صرافی ها موظفند مجوز " فعالیت" صرافی را به نحو مطلوب و آشکار در معرض دید عموم قرار دهند. ماده ٢٨ : استفاده از عنو ان و یا کلمه «بانک» در نام صرافی و یا استفاده از نشانه های متعلق به بانک ها در تبلیغات، ممنوع می باشد. ماده ٢٩ : انجام فعالیت های صرافی ، صرفا در محلی که نشانی آن در اساسنامه و یا شرکت نامه و مجوز تاسیس صرافی قید می گردد و نیز شعبه و یا نمایندگی موضوع ماده ٣٣ این دستورالعمل، مجاز می باشد. ماده ٣٠ : صرافی های نوع اول باید دارای محل کسب دائم (ملکی، سرقفلی و یا استیجاری ) و صرافی های نوع دوم می بایست دارای محل فعالیت دائم (ملکی و یا سرقفلی) و به نام شرکت صرافی ذیربط باشند. ماده ٣١ : محل کسب صرافی های "بانکی" می بایست جدا و مستقل از شعبه ها و باجه‌های بانک باشد. ماده ٣٢ : تعطیلی محل کار صرافی ها به هر دلیل بیش از یک ماه و یا نقل و انتقال محل کسب بدون اطلاع بانک مرکزی ممنوع است. ماده ٣٣ : افتتاح شعبه یا نمایندگی صرافی صرفا برای صرافی های نوع د وم مجاز می‌باشد که تنها با دریافت مجوز از بانک مرکزی امکان پذیر است . ماده ٣٤ : عدم رعایت مفاد این دستورالعمل، علاوه بر ابطال مجوز فعالیت صرافی، حسب مورد موجب تعقیب کیفری مسئولین صرافی طبق قانون پولی و بانکی و سایر قوانین و مقررات می گردد. ماده ٣٥ : صرافی هایی که پیش از تصویب این دستورالعمل تاسیس شده اند، لازم است فعالیت خود ر ا طی مدت حداکثر ٦ ماه با مفاد این دستور العمل منطبق کرده و مجوز جدید فعالیت را از بانک مرکزی دریافت نمایند.