و تو چه میدانی که شب قدر چیست؟

فارس: تقدیر و سرنوشت من به دست توست، تویی که خوب و بد روزگار را برایم رقم می‌زنی، امشب که مقدرات یک‌ساله بندگانت را رقم می‌زنی، نگاهت را از من دریغ مدار به شفاعت قرآن از تو می‌خواهم مرا از شر شیطان درونم برهانی و با روحی پاک و جسمی بدون گناه در مسیر هدایت قرار دهی‌. قدر یعنی تقدیر و اندازه‌گیری مراد از قدر، تقدیر و اندازه‌گیری است و شب قدر، شب اندازه‌گیری است و خداوند متعال در این شب حوادث یک سال را تقدیر می‌کند و زندگی، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسان‌ها و اموری از این قبیل در این شب مقدر می‌شود. عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: بر اساس مشهورترین تفاسیر و آن‌گونه که از آیات و روایات استفاده می‌شود مقدرات انسان برای یک‌سال در این شب اندازه‌گیری شده و سرنوشت تک تک افراد تعیین می‌شود. حجت‌الاسلام محمدمهدی نادری با بیان اینکه تعیین سرنوشت در این شب به معنای سلب اختیار از انسان نیست، ادامه داد: در این شب سرنوشت در سال آینده و میزان نعمت، ‌رنج، مصیبت و ... انسان معلوم خواهد شد. وی مفهوم دیگری از آیات و روایات در خصوص شب قدر را به ارزش و عظمتی دانست که کسی جز خداوند آن‌ را نمی‌داند. نادری همچنین ادامه داد: برداشت دیگر از آیات و روایات که البته احتمال آن ضعیف است اینکه شب قدر به معنای اندازه‌گیری نیست بلکه به معنای ارزشی است که با هیچ ساعت دیگری قابل مقایسه نیست. عضو هیت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی افزود: میزان ارزش انسان در شب قدر توسط اعمال خود انسان که در سال گذشته انجام داده تعیین می‌شود. نقش انسان در شب قدر کسانی که اهل مناجات در شب قدر هستند نقش خود را به‌خوبی دریافته‌اند و گاهی این حالات چنان تاثیرگذار است که در همه افکار و اخلاق و رفتار شخص نمود پیدا می‌کند. اگر معنویاتی که در شب قدر نصیب انسان شده هیچ ارتباطی با حالات او نداشته باشد و تنها به خدا و فرشتگان و نویسندگان مربوط باشد در این صورت مقتضای حکمت و مصلحت این است که یا به هیچ‌کس ندهند و یا آنچه می‌دهند برای همه یکسان باشد. عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: انسان در ارزش‌گذاری خود در شب قدر سهیم است. این شب ظرفیتی دارد که می‌تواند اعمال چند ساعته شب قدر بیش از عبادت چندین سال سرنوشت ما را مورد تاثیر قرار دهد. نادری با بیان اینکه انسان گناه‌کار در این شب با توبه می‌تواند کل یک سال گذشته را پاک کند، گفت: هر کس به میزان معرفتی که دارد می‌تواند از شب قدر استفاده کند. نزول فرشتگان به زمین براساس آیه شریفه «تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر» ملائکه و روح در این شب به اذن پروردگارشان نازل می‌شوند. مراد از روح آن روح از عالم امر است که خدای متعال درباره‌اش فرموده است: «قل الروح من امر ربی». عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: سوره مبارکه قدر از نزول ملائکه در شب قدر خبر داده که اصل آن قطعی و از ظاهر آیه می‌توان فهمید مختص به زمان پیامبر نیست و استمرار دارد. نادری با اشاره به اینکه نزول ملائکه یک تعبیر است ادامه داد: فرشتگان موجوداتی مجرد هستند که پایین و بالا و نزول و صعود به گونه‌ای که ما در عالم ماده تصور می‌کنیم ندارند اما معنایی که می‌توان از نزول فرشتگان فهمید این است که تغییراتی انجام می‌شود و این مقدرات توسط فرشتگان که کار‌گزاران دستگاه خداوند هستند انجام می‌شود. وی همچنین ادامه داد: از این آیه می‌توان برداشت کرد که در هر زمان حجتی وجود دارد که فرشتگان بر آن نازل می‌شوند، در زمان ما این فرد حضرت بقیه‌الله هستند و پرونده ما به امضای ایشان می‌رسد. راز مخفی ماندن شب قدر یکی از اموری که در ارتباط با شب قدر، قابل توجه است مخفی بودن شب قدر است. در بیان راز مخفی بودن این شب حکمت‌هایی بیان شده است، تلاش مردم به عبادت بیشتر به طمع درک شب قدر یکی از این موارد است چنان که خداوند نماز «وسطی» را در میان نمازهای پنج‌گانه مخفی داشته و نام «اعظم» خود را در میان نام‌هایش و ساعت استجابت دعا را در میان ساعت‌های روز جمعه پنهان نگاه داشته است. عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: از روایات برداشت می‌شود دلیل اینکه شب قدر از ما مخفی شده تشویق به شب زنده‌داری و مناجات با خداوند است تا این توفیق اجباری برای ما ایجاد شود و وسیله‌ای باشد برای کسب نورانیت و خیرات؛ البته ممکن است حکمت‌های دیگری باشد که ما از آن مطلع نباشیم. شب قدر شبی است که سرنوشت انسان‌ها در همه هستی، تقدیر و اندازه‌گیری می‌شود و فرشتگان رحمت الهی به زمین فرود آمده، به حجت الهی و سایر مؤمنان سلام می‌کنند. در این شب مهم‌ترین نعمت خداوند یعنی قرآن مقدس نازل شده است. بیایید خدای سبحان را در این شب قدر به یکرنگی ستایش کنیم و دل‌هایمان را تا انتهای آسمان پرواز دهیم و برای آرزوهایمان دعا کنیم. عظمت شب قدر اقتضا می‌کند که از خداوند بهترین چیز را طلب کنیم؛ پیامبر اکرم (ص) در جواب کسی که سئوال کرد اگر شب قدر را درک کردم از خدا چه بخواهم؟ فرمود: عافیت.