جک استرا کیست؟/ عکس

تسنیم: وزیر خارجه اسبق انگلیس گفته که می‌خواهد به ایران بیاید؛ سابقه و عملکرد وی نشان می‌دهد که استرا مواضع متفاوتی از آنچه که امروز اتخاذ می‌کند و آنچه که در زمان تصدی وزارت امور خارجه انگلیس را عده دار بوده، درباره ایران داشته است.

جک استرا وزیر خارجه اسبق انگلیس چندی پیش در گفت‌وگو با برخی رسانه‌های اروپایی خواستار سفر به تهران و حضور در مراسم تحلیف حجت‌الاسلام حسن روحانی، رئیس جمهوری منتخب ایران شده است.

او در گفت‌وگویی که با بخش فارسی تلویزیون بی‌بی‌سی داشته، گفته بود: به دولت حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب ایران خوشبین است و قصد دارد با هدف بهبود روابط ایران و بریتانیا، به تهران سفر کند.

وزیر خارجه اسبق بریتانیا یک پیام تبریک هم درباره پیروزی روحانی به دفتر حافظ منافع ایران در سفارت عمان تحویل داده است؛ او می گوید: حسن روحانی هیچ نرمشی (در مذاکرات) به‌ خرج نمی‌داد ولی راه چانه‌زنی را به‌ خوبی بلد بود.

اشاره آقای استرا به مذاکرات تهران (سعدآباد) است که در جریان آن ایران و وزرای خارجه سه کشور اروپایی به یک توافق درباره پرونده هسته‌ای ایران دست یافتند.

جک استرا، دومینیک دوویلپن و یوشکا فیشر وزرای خارجه سه کشور اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان بیست و نهم مهر 82 (بیست و یک اکتبر 2003) به دعوت دولت خاتمی به تهران سفر کردند و با هیات ایرانی به ریاست حسن روحانی و کمال خرازی بر سر میز مذاکره نشستند. حاصل این مذاکرات، ‌ که در کاخ سعدآباد برگزار شد، صدور بیانیه مشترکی با عنوان "بیانیه تهران" یا همان "بیانیه سعدآباد" بود.

در 29 مهر 1382 (21 اکتبر 2003 میلادی) و در نشست مشترک وزاری خارجه سه کشور اروپایی و هیئت ایرانی که در کاخ سعدآباد تهران برگزار شد، بیانیه‌ای امضا شد که به موجب آن، ایران برای بازدید بازرسان آژانس انرژی اتمی از تأسیسات اتمی خود اعلام همکاری کرد و گازدهی در سانتریفیوژهای نظنر را نیز در راستای راستی‌آزمایی و اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران، بصورت داوطلبانه و برای مدت محدود تعلیق کرد. انگلیس و فرانسه نیز متعهد شدند تا از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری کنند که در آن زمان "استرا" وزیر امورخارجه انگلیس بود.

اما یک سال پس از اینکه توافقات تهران و در اجلاس تابستانی شورای حکام آژانس در وین (22 شهریور 1383) شدیدترین قطعنامه علیه ایران صادر و ایران به عنوان یک متخلف معرفی شد.

"مذاکرات هسته‌ای سعدآباد"

جک استرا بعد از انجام این مذاکرات در بیان موفقیت این سه کشور در به تعلیق رساندن غنی‌سازی اورانیوم در ایران، گفته بود: "ما میوه حمله به عراق را در مذاکرات سعدآباد چیدیم".

ابوالفضل ظهره‌وند سفیر سابق ایران در ایتالیا درباره مذاکرات سعدآباد می‌گوید، "جک استرا، وزیر خارجه وقت انگلیس در زمان استراحت و پس از مذاکرات سعدآباد مقابل وزیران خارجه وقت ایران و آلمان مانند یک فاتح در برابر کسی که الان تسلیم شده است، عمل کرده و پای خود را روی میز دراز کرده بود."

جک استرا که حد فاصل سال‌های 2001 تا 2006 وزیر امور خارجه انگلیس در دولت تونی بلر بوده، می‌گوید می خواهد به ایران بیاد. وی هم‌اکنون فقط نماینده مردم "بلکبرن" در پارلمان انگلیس و به همراه "بن والاس" یکی از دو رئیس گروه دوستی پارلمانی انگلیس و ایران است.

وی تاکنون و در جریان مذاکرات هسته‌ای با ایران، 3 بار به تهران سفر کرده است.

اگرچه جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده نه تنها به هیچ کشوری حمله نظامی نخواهد کرد بلکه کشورهای دیگر را نیز به صلح و حتی عاری‌سازی خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی دعوت کرده است اما با این حال، جک استرا چندی پیش و در روزهایی که مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 به نقاط حساسی نزدیک شده است، در مقاله‌ای که در روزنامه دیلی تلگراف منتشر شد، سخن از حمله احتمالی ایران به برخی کشورهای عرب منطقه و یا اسرائیل می‌زند و با لحنی تهدیدآمیز می‌نویسد: " اگر ایران بخواهد به اسرائیل یا یکی از همسایگان عرب‌اش حمله کند، قوانین بین‌المللی در این زمینه روشن است. کشوری که مورد حمله قرار گرفته از حق واکنش متقابل برخوردار است و قوانین بین المللی زمینه قانونی لازم برای حمله به عراق در سال 1991 و 2003 و لیبی در سال 2011 را فراهم کرد."

"تصویر معروفی که استرا می‌گوید اینجا داشته با روحانی شوخی می‌کرده"

روابط ایران و انگلیس در تاریخ 23 دی ماه سال 1388 با تصویب طرحی در مجلس شورای اسلامی از "سفیر" به "کاردار" تقلیل یافت.

حالا چهار سال پس کاهش روابط، جک استرا که یک نماینده پارلمان انگلیس است، می‌گوید که علاقه‌مند است که به تهران بیاید. علاءالدین بروجردی در این باره به خبرنگار تسنیم گفته است که تاکنون جک استرا چندبار از منابع مختلف برای سفر به تهران اظهارعلاقه کرده بود اما هنوز نمی‌دانم که برای مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب دعوت شده است یا خیر؛ ریس کمیسیون امنیت ملی تأکید کرده که در نهایت دولت تصمیم‌گیرنده است.

سخنگوی وزارت خارجه هم در این باره اعلام کرده که، "هیچ درخواست رسمی برای سفر به تهران از سوی آقای استرا صورت نگرفته است. اظهارات منتشر شده در رسانه‌ها درباره اظهارات وی کاملا گویا است. ما از اینکه آقای استرا و هر کس دیگری که علاقمند به سفر به ایران باشد بتواند این سفر را انجام دهد، خوشحال خواهیم بود. ملت ایران، ملت مهمان‌نوازی هستند."

نمایندگان مجلس شورای اسلامی و برخی کارشناسان سیاسی گفته‌اند که دولت انگلیس و یا هر مقام انگلیسی که قصد دارد که به ایران آمده و در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب ملت ایران شرکت کند، باید ابتدا از مواضع و رفتارهای خصمانه گذشته کشورش از مردم ایران عذرخواهی کند.

به اذعان نمایندگان مجلس، دولت انگلیس باید به خاطر عملکرد 100 ساله این کشور در مورد ایران از جمله کودتای 28مرداد، ملی شدن صنت نفت، حمایت از رژیم شاه، دخالت در ناآرامی‌های پس از انتخابات سال88 و چندین و چند مورد دیگر از ملت ایران عذرخواهی کند و این تنها راه بازگشت روابط دو کشور به سطح سفیر است.