کوه نور سرقتی بر سر ملکه انگلیس

تسنیم: درخواست‌های زیادی درباره بازگرداندن تمام چیزهای گرانبهایی که در موزه انگلیس نگهداری می‌شود، مطرح است. اگر بخواهیم با تمام آنها موافقت کنیم که موزه خالی می‌شود! این جمله‌ای است که مرداد ۱۳۸۹ دیوید کامرون نخست وزیر فعلی انگلیس در مصاحبه‌ای با روزنامه دیلی تلگراف عنوان کرد. او در واقع با گفتن این جمله، خواسته یا ناخواسته اعترافی صریح داشت بر یک خصلت دیرینه انگلیسی‌ها. انگلیسی‌هایی که از اولین استعمارگران تاریخ بودند و همین خوی استعمارگری سبب شده تاکنون عمده آنچه از تاریخ فرهنگ و تمدن در کشورشان یافت می‌شود مربوط به تاراج از کشورهای دیگر باشد. خیلی از این نشانه‌ها در معرض دید عمومی گذاشته شده و بعضی‌ها هم به‌صورت خاص و با شرایط ویژه نگهداری می‌شود، اما جالب است بدانید یکی از مهمترین مواردی که در اختیار شخص ملکه بوده و هست و آن را در بهترین جای ممکن یعنی روی تاجش گذاشته ریشه ایرانی دارد و به‌نوعی از ایران دزدیده شده است. الماس کوه نور که آن را زوج الماس دریای نور می‌دانند، زمانی بزرگ‌ترین الماس دنیا بود. این الماس در گذشته ۱۸۶.۰۶۲۵ قیراط معادل ۳۷.۲۱ گرم وزن داشته که در تراش جدید ۱۰۵.۶۰۲ قیراط معادل ۲۱.۶۱ گرم شده است. این سنگ قیمتی سال ۱۶۵۶ میلادی از ناحیه قلعه باستانی گلکنده نزدیک حیدرآباد در ایالت آندرا پرادش در کشور هند به دست آمد. این قلعه از اماکن توریستی هند است که به‌سبک معماری ایرانی ــ هندی ساخته شده و دیواره‌های بلند دیده‌بانی دارد. گلکنده چند دروازه اصلی و راههای ورودی و خروجی مخفی دارد و همین مسأله به زیبایی‌اش افزوده است. با این که در حال حاضر گلکنده هیچ شباهتی به قلعه ندارد و کاملاً از بین رفته، اما برای گردشگران هندی که به مکان‌های تاریخی علاقه دارند، جزو اولین انتخاب‌هاست. قلعه گلکنده در زمان سلسله کاکاتیا در سال ۵۳۸ هجری قمری تأسیس و زمان قطب‌شاهیان به‌عنوان پایتخت برگزیده شد. گفته می‌شود قدمت تاریخی الماس کوه نور به ۴۰۰۰ سال می‌رسد. درباره این الماس روایت‌های زیادی وجود دارد؛ روایتی در کتاب بابورنامه (که بر اساس خاطرات بابورشاه هندی، مؤسس امپراتوری مغولی هند نوشته شده است) می‌گوید الماس کوه نور متعلق به راجای ناشناخته از پادشاهان هند است که سال ۱۵۲۶ به او رسیده است. بعد از بابور پسرش همایون به سلطنت رسید و الماس هم همین طور دست به دست چرخید تا این که توسط میرزا محمد میرجمله، وزیر مشهور ایرانی عبدالله قطب‌شاه به شاه‌جهان پادشاه گورکانی هند تقدیم شد و در آنجا ماند و سال ۱۷۳۸ میلادی به دست نادرشاه رسید. نادرشاه در کشورگشایی‌های خود جواهرات زیادی برای خزانه به ارمغان آورد که در میان این غنائم جنگی، جواهراتی مثل کوه نور، دریای نور، تخت طاووس و کره جواهرنشان به ایران آورده شد و بین همه آنها کوه نور بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفت. اما کوه نور که گویا به یک جا ماندن عادت ندارد، پس از مرگ نادر توسط احمدشاه درانی یکی از پادشاهان افغانی به افغانستان منتقل و سپس به شاه شجاع از دیگر سلاطین آن دیار رسید. حکومت بیست ساله شاه شجاع هم زیاد دوام نیاورد و وقتی شیرپنجاب جایش را گرفت، کوه نور توسط این سردار هندی به هند بازگشت و بعدها به دست کمپانی هند شرقی بریتانیا افتاد. سال ۱۸۷۷ رسماً اعلام شد این الماس در اختیار ملکه ویکتوریا، امپراتوریس بریتانیا در دوران استعمار بریتانیا بر هند است؛ الماسی که انگلستان رسماً می‌گوید آن را به هند یا ایران پس نخواهد داد. الماس کوه نور که به‌واسطه خاصیت مارکوپولویی آن طرفداران زیادی هم دارد اکنون در برج لندن، قصری تاریخی در ساحل شمالی رود تیمز، نگهداری می‌شود و این کشور هم تاکنون حاضر نشده آن را به ایران یا حتی هند برگرداند. حالا فکر این که مقصد بعدی کوه نور کجاست، جالب است؛ به‌خصوص که ایران باشد.