وزارتخانه ها ساز خود را می زنند/هنوز پزشکان عمومی توجیه نیستند/دولت آینده این طرح را اجرا کند

سرویس اجتماعی«فردا»: طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع که اجراي آن در روستاها و برخی شهرستان ها با نواقص فراواني رو به رو شده است این روزها با اما و اگرهای بسیاری به تهران رسید. این طرح که به عنوان مهمترين برنامه در نظام سلامت کشور از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و براساس آنچه در قانون برنامه پنجم توسعه آمده است می‌بایست تا پایان سال 94در تمام کشور اجرا شود. با اجرای طرح پزشک خانواده هر تیم پزشکی مسئولیت سلامت گروهی از مردم را بر عهده دارد و نام پزشک معالج هر فرد در دفترچه بیمه‌اش ثبت خواهد شد، تشکیل تیم‌های پزشکی برای فعالیت در این طرح زیرنظر دانشگاه‌های علوم پزشکی وزارت بهداشت خواهند بود. اهداف اصلی این طرح ساماندهی خدمات درمانی در کشور، جلوگیری از هدر‌رفتن بودجه بخش درمان و نیز کاهش سهم هزینه درمان از جیب بیماران است. اما شروع اجرای طرح پزشک خانواده در تهران در حالی اعلام شد که سال گذشته به دلیل مشکلات و عدم تامین اعتبار، قرار شد این طرح ابتدا به صورت پایلوت در قزوین اجرا شود و بعد به تهران اورده شود. ضمن اینکه وزارت بهداشت تا همین یکی دو هفته پیش هم می گفت امکان اجرای پزشک خانواده در تهران وجود ندارد. در این خصوص یکی از اعضا کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «فردا» با عنوان این مطلب که طرح پزشک خانواده نقشه راه سلامت در کشور است گفت: طرح پزشک خانواده مدل و شیوه تازه ای از درمان در کشور است. می توان گفت که پزشک خانواده و نظام ارجاع مسیری است که حوزه سلامت کشور باید آن را طی کند تا سیستم بهداشت و سلامت کشور از این بحران که تمامی هزینه های آن بردوش بیمار است خارج شود. وی در ادامه افزود: زمانی که این طرح به کمیسیون بهداشت درمان مجلس آمد با اصل موضوع مخالفتی صورت نگرفت اما مخالفت های شدیدی با شیوه اجرایی آن از سوی نمایندگان به وجود آمد که در حال حاضر هم این مخالفت ها همچنان پابرجاست. نمایندگان در کمیسیون معتقد بودند که فونداسیون محکم برای این مدل سلامت کشور ایجاد و پی ریزی نشده است. این نماینده مجلس یادآور شد: زیر ساختاهای این طرح به درستی اجرایی نشده، همچنین فرهنگ سازی این طرح چه در میان مردم چه برای پزشکان و حتی برای بیمه ها که بدانند مسئولیتشان در صحیح اجرا کردن این طرح به چه نحو است فراموش شده است. در این خصوص بسیاری از انجمن های پزشکان عمومی برخی از استان ها و شهرستان ها طومارهایی به کمیسیون بهداشت درمان مجلس ارسال کردند که گله داشتند از اینکه حتی درباره این طرح توجیه نیستند. فتاحی ادامه داد: ابتدا لازم بود نیروی انسانی این طرح توجیه شود سپس وسائل سخت افزاری بیمارستان ها می بایست تجهیز شود. زمانی که این طرح بررسی می شد می دیدیم که وقتی به کمیسیون آمد فقط یک اسم داشت که چند نفر در وزارت درمان آن را دنبال می کنند و این چند نفر نیز فقط به دنبال اجرا کردن ناقص آن بودند و اینکه تا چه میزان اجرا شود برایشان مهم نبود. وی با اشاره به اجرای ناقص و ناهماهنگ این طرح در چند استان تصریح کرد: در ابتدا گفته شد که در چهار استان قرار است اجرا شود بعد نه استان و حالا که به تهران رسیدند. اما در هیچ جایی از کشور پزشک خانواده با آن شکل و شمایلی که تعریف شده است اجرا نمی شود. اینکه بیمار قدم به قدم در کنار پزشک خانواده باشد و تمام مراحل روند تشخیص بیماری در پزشک خانواده به طور کامل و درست اجرایی نشده است. پیام ما به وزارت بهداشت و درمان برای اجرای این طرح این است که طرح پزشک خانواده حتما نیاز به زیر ساختار و مدل دارد. در سیستم فعلی مسئولیت ها مشخص نشده است. کار پزشک عمومی را پزشک فوق تخصص انجام می دهد تعرفه ها در هر استان متفاوت است و این نشان از بی عدالتی دارد. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید کرد: بهتر است وزارت بهداشت مسئولیت اجرای طرح پزشک خانواده در تهران را به مدیریت دولت آینده بسپارد. توان وزارت‌خانه‌ای که یک ماه بیشتر به پایان فعالیت‌اش نمانده در اندازه اجرای طرح های بزرگ نیست و تنها باعث بروز چالش‌هایی برای مدیریت بعدی می‌شود. دکتر فتاحی عنوان کرد: وقتی چشم انداز روشنی برای اجرای این طرح حتی در شهرهای کوچک وجود ندارد چطور می توان به آینده آن در شهرهای بزرگی مانند تهران امیدوار بود. سیستم های بیمه ای کشور بسیار مخدوش است و بیمه ها به دلیل عدم هماهنگی آمادگی پذیرش مسئولیت های جدید تعریف نشده را ندارند. هنوز اعتبار لازم برای بیمه ها درنظر گرفته نشده است. وی ادامه داد: طرح پزشک خانواده، طرح عدالت در سلامت فرض شده است ولی بودجه ای که برای این طرح در نظر گرفته شده است بسیار ناچیز است. پزشک عمومی در این طرح باید دارای مشخصه هایی باشد. باید پرستار، ماما و کادر در اختیار داشته باشد و تامین این کادر نیازمند بودجه است. اگر فقط یک روز ویا دو روز بودجه به این پزشک عمومی داده نشود کل ساختار به هم می ریزد. این در حالیست که بیمه ها در این زمینه هیچ مسئولیتی به عهده نمی گیرند گاهی دیده می شود هفت هشت ماه اصلا پرداختی به پزشکان از سوی بیمه ها تعلق نمی گیرد. فتاحی تاکید کرد: این طرح باید با یک اساسنامه، موفق شود چون در ساختار کنونی هیچ مدل خاصی برای حوزه سلامت کشور وجود ندارد اما لازمه موفقیت اجرای درست برنامه ها و هماهنگی میان وزارت رفاه و وزارت بهداشت و درمان است. در حال حاضر هر کدام از این وزارتخانه ها ساز خود را می زنند و هیچ کدام آمادگی اجرایی نمودن آن را در کلانشهر تهران ندارند. این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان اظهار داشت: ما انتظار داریم که دولت آینده به حوزه سلامت بیشتر بها دهد تا فشار از به جیب مردم برداشته شود. وزیر قدرتمندی انتخاب شود که همکاری مناسبی با کمیسیون مجلس داشته باشد. همچنین برای بیمه ها طوری برنامه ریزی کنند که به مردم فشار نیاید. این طرح اگر به طور کامل اجرا شود می توان امیدوار بود که مردم به زودی تنها 25 تا 30 درصد از هزینه های سلامت را به عهده داشته باشند.